Congo zit niet te wachten op westerse bemoeiallen
Herman De Croo zinspeelt op een terugkeer van de blanke meesters in Congo. Het zou WALTER ZINZEN verbazen, mochten de Congolezen daarvoor openstaan.
WALTER ZINZEN Wie? Wat? Congolezen wachten tot het legerkonvooi vertrekt in Kiwanja, Kivu.
Vanavond begint op Canvas een serie over het Belgische kolonialisme. Op 8 december heropent het AfricaMuseum in Tervuren de deuren. Een aanleiding voor een bijwijlen verhit debat over dekolonisering en het koloniale verleden (dS Weekblad 17 november). Uitgerekend dit tijdperk kiest minister van staat Herman De Croo (Open VLD) uit om te pleiten voor een terugkeer van de blanke meesters naar exBelgisch Congo. Want dat is wat de Congolezen willen, zo orakelde hij in De zevende dag. Alleen de blanken – de Belgen – zijn in staat een goed wegennet en degelijk onderwijs uit te bouwen.
Herman De Croo weet waarover hij praat. Hij is al een eeuwigheid bestuurder bij de vastgoedmaatschappij Texaf, die in Kinshasa is gevestigd. De voorzitter van de Congolese Senaat, Léon Kengo wa Dondo, gepokt en gemazeld als corrupte dienaar van het Mobuturegime, behoort tot zijn vriendenkring. Ook met Mobutu Sese Seko zelf onderhield hij een goede relatie. Een échte kenner dus van Congo, die De Croo.
En natuurlijk zijn er Congolezen die heimwee hebben naar de koloniale tijd. Bij ons zijn er wel mensen die heimwee hebben naar Adolf Hitler. Maar is dat een reden om in alle ernst een terugkeer van de Belgen te bepleiten?
Rampenland
Het is waar: Congo is een rampenland geworden. Al meer dan twintig jaar wordt het oosten geteisterd door milities die dood en verderf zaaien. En het geweld neemt almaar uitbreiding, niet het minst door toedoen van gewapende bendes uit buurlanden.
De stad Beni, in NoordKivu, bijvoorbeeld, ooit een model van vreedzame ontwikkeling, wordt de jongste tijd geterroriseerd door de uit Oeganda afkomstige militie ADF (Allied Democratic Forces). ‘Ze slachten ons af als varkens’, zei een inwoner. Vorige week kwam het tot een echte oorlog tussen deze militie en het regeringsleger, gesteund door de VNvredesmacht Monusco, die zelfs helikopters inzette om de ADF’ers vanuit de lucht te bestoken. Er vielen tientallen doden, onder wie ook
zeven Monuscosoldaten. In ZuidKivu hebben rebellen en soldaten uit buurland Burundi dan weer een robbertje gevochten in de steden Uvira en Fizi.
De Kasaïstreek, waar de afgelopen twee jaar zowel een opstandige militie als het regeringsleger honderden mensen afslachtte, kreeg in september af te rekenen met een nieuwe plaag. Meer dan 400.000 Congolezen, die in Angola in de illegale diamantsector werkten, zijn de grens met Congo overgezet. (Angola beweert dat het om vrijwillige terugkeer gaat.) De meeste van die mensen zijn uitgeput, hebben geen middelen van bestaan en hebben dringend medische verzorging nodig. De toch al wankele gezondheidsposten kunnen die toevloed niet aan. De Congolese regering doet, zoals gewoonlijk, niets.
Natuurlijk zijn er Congolezen die heimwee hebben naar de koloniale tijd. Bij ons zijn er wel mensen die heimwee hebben naar Adolf Hitler
Liever met China samenwerken
Resultaat van een en ander is dat er nu al meer dan vier miljoen mensen have en goed ontvlucht zijn en in miserabele omstandigheden proberen te overleven, al leen – onvoldoende – geholpen door kleine humanitaire organisaties.
Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, wordt Congo ook nog eens getroffen door een ebola en een choleraepidemie. Vooral het feit dat ebola niet onder controle te krijgen is, baart grote zorgen. Ook in streken die niet getroffen zijn door geweld of epidemieën, is het leven geen pretje. Door de voortdurende waardevermindering van de Congolese frank neemt de armoede weer toe. Salarissen van al wie voor de overheid werkt, worden vaak met maanden ver traging of helemaal niet uitbetaald. De werkloosheid in de privésector groeit, uitkeringen zijn in Congo onbestaande.
De hoop dat de verkiezingen volgende maand uitmonden in een regering, die de situatie zal verbeteren, is dan ook groot. Jammer genoeg lijkt geen enkele kandidaatpresident aan die verwachting te voldoen. De relaties met de gewezen Belgische koloniale meesters staan ondertussen op het nulpunt. De huidige regeerders laten hun oren niet meer hangen naar westerse bemoeiallen. De kaap is gericht op China, maar ook op Rusland, Turkije, Israël, ZuidAfrika en tal van andere nieuwe spelers.
Ondanks alle tegenspoed is ondertussen toch een generatie jonge Congolezen opgegroeid die én competent én integer is. Die mensen helpen om hun land weer op de rails te zetten, is een veel heilzamere optie dan opnieuw een Belgisch schrikbewind in te voeren. Ik ken iemand die dat ook begrepen heeft: minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo (Open VLD).