‘Volharden om IS-kinderen zonder hun moeder terug te halen’

‘Als Belgische moeders zeggen dat hun kinderen zonder hen naar België mogen terugkeren, dan kan dat voor ons’, zeggen de Koerden in Syrië.

‘Uiteraard blijft de regering er volledig voor gewonnen dat kinderen onder de 10 jaar kunnen terugkeren’, zei minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteren in De Ochtend op Radio 1. ‘De moeilijkheid is dat Buitenlandse Zaken bij de Koerden in NoordSyrië op nogal wat problemen stuit, omdat zij van oordeel zijn dat álle Belgen moeten terugkomen, minstens alle vrouwen met kinderen. Op dat punt zit de zaak een beetje vast. Er is in ons land geen draagvlak om moeders en kinderen samen terug te halen, al zou dat vanuit opvoedkundig standpunt beter zijn. We moeten proberen de Koerden te overtui gen de kinderen alleen te laten terugkomen.’

Rodi Khalil, woordvoerder van de Democratische ZelfAdministratie in Noord en OostSyrië, vindt nog altijd dat Europese landen al hun burgers moeten terugnemen, ook hun terroristen, zei hij gisteren op een meeting over de kwestie in het parlement. ‘Het is hun ethische, humanitaire en wettelijke plicht.’

Keelsnoerende weigering

Nog volgens Khalil zijn de Koerden bereid gesprekken te voeren over een snelle terugkeer van de kinderen. ‘Moeders die niet van hun kinderen gescheiden willen worden, kunnen wij niet dwingen om hun kind af te staan. Maar als moeders zeggen dat hun kinderen alleen mogen terugkeren, spreekt het voor zich dat dit voor ons kan.’

Buitenlandse Zaken wil niet bevestigen dat over concrete dossiers diplomatiek overleg met de Syrische Koerden loopt. Uit het commentaar van Geens blijkt al vast dat er wordt gepraat. ‘We moeten volharden’, zegt hij.

Psycholoog Gerrit Loots (VUB) bezocht in oktober twee Koerdische kampen in Syrië en sprak er met de Belgische vrouwen en kinderen. Maandag bezorgde hij zijn rapport aan de ministers van Buitenlandse en Binnenlandse Zaken en van Justitie. Hij noemt de ‘hardnekkige en keelsnoerende weigering’ van de regering om de kinderen actief terug te halen ‘onbegrijpelijk, onaanvaardbaar en tegenmenselijk’. ‘We staan voor een historische keuze tussen de logica van wraak en de logica van herstel en leven.’

Loots pleit voor het terughalen van de kinderen met hun moeders, omdat ze een sterke band hebben. ‘Ik stond ervan versteld hoe sommige moeders erin zijn geslaagd hun kinderen van de oorlog en het geweld af te schermen. De kinderen zijn niet overspannen, constant alert of net zeer teruggetrokken, zoals je van getraumatiseerde kinderen zou verwachten. Dat is aan de moeders te danken, bij wie ze zich veilig voelen. Die band doorknippen, zou de kinderen zware psychologische schade kunnen berokkenen en hun ontwikkeling kunnen fnuiken.’

‘Ik besef wel dat we misschien beter stap per stap gaan, en eerst een oplossing moeten zoeken voor die kinderen die de moeders aan ons wilden meegeven. Dat geldt zeker voor de twee kinderen die volgens ons de winter niet dreigen te overleven, omdat ze chronisch ziek en verzwakt zijn.’

In februari overleed al een Belgisch kind van acht maanden in het kamp AlRoj door een infectie die niet werd behandeld.

‘We staan voor de historische keuze tussen de logica van wraak en de logica van herstel en leven’

GERRIT LOOTS Psycholoog VUB