Miljardair laat armen studeren
Onderwijs is de motor van opwaartse mobiliteit – de kern van de Amerikaanse droom. Maar de motor sputtert. Daar wil Michael Bloomberg iets aan doen met een gift van 1,8 miljard.
Miljardair Michael Bloomberg, oprichter van een persbureau en gewezen burgemeester van New York, heeft 1,8 miljard dollar (1,6 miljard euro) geschonken aan zijn alma mater, de Johns Hopkinsuniversiteit in Baltimore. De schenking mag alleen gebruikt worden om armere studenten te helpen.
Het is best mogelijk dat de gift, zoals de media suggereren, verband houdt met zijn droom om over twee jaar president van de VS te worden (zie inzet). Dat neemt niet weg dat het geld goed besteed kan worden. Onderwijs biedt de beste uitweg uit de armoede. Niets stimuleert de opwaartse mobiliteit meer dan een universitaire opleiding.
En daar knelt het schoentje in de VS. Niet intelligentie, maar inkomen bepaalt in ruime mate of je naar de universiteit gaat. Van de rijke jongeren die hoog scoren op het nationale examen dat toegang geeft tot de universiteit, vat 80 procent hogere studies aan. Bij de hoog scorende jongeren uit armere gezinnen is dat minder dan de helft. Aan de topuniversiteiten, waarvan het diploma naar de beste jobs leidt, komt driekwart van de studenten uit gezinnen in het bovenste kwart van de inkomensschaal, tegenover drie procent uit gezinnen in het laagste kwart.
Bovendien behalen vier keer meer rijke jongeren hun diploma dan arme medestudenten.
Vijf dollar
Dat heeft grote gevolgen, want de loonkloof tussen universitair gediplomeerden en mensen met alleen een secundair diploma wordt almaar groter. Het is daarop dat Bloomberg zondag alludeerde in een opiniestuk in The New York Times: ‘Amerika is op zijn best als het mensen beloont op basis van de kwaliteit van hun werk, niet op basis van de omvang van hun bankrekening.’
‘Studenten de toegang tot de universiteit weigeren omdat ze niet kunnen betalen, bestendigt de armoede van generatie op ge neratie. En het steekt een dolk in het hart van de Amerikaanse droom.’
Bloomberg weet waarover hij spreekt. ‘Studeren veranderde mijn leven’, zegt hij. Zijn vader, een boekhouder, verdiende niet genoeg om hen naar de universiteit te laten gaan. Dat hij toch naar Johns Hopkins kon, heeft hij te danken aan een beurs en een job aan de universiteit. Hij was de school zo dankbaar dat hij een jaar na zijn afstuderen al een eerste schenking deed: 5 dollar.
Aan Johns Hopkins studeren, kost 72.566 dollar (63.725 euro) per jaar voor studiegeld, boeken en volpension. Staatsuniversiteiten zijn een stuk goedkoper.
Er is in de VS wel degelijk fi nanciële hulp beschikbaar voor studenten, alleen wijzen studies uit dat de meest behoeftigen vaak in de kou blijven staan. Zeker de steun van de overheid is de afgelopen jaren flink in waarde gedaald: sinds 2008 zijn de uitgaven per student met 18 procent gekrompen.
Voorkeursbehandeling
Zelfs staatsuniversiteiten tellen daardoor almaar minder beursstudenten, al blijft het percentage er een stuk hoger liggen dan in de private instellingen.
Veel universiteiten gebruiken affirmative action – een vorm van voorkeursbehandeling – om hun studentencorps raciaal en etnisch diverser te maken. Nochtans wijzen studies uit dat economische achterstand voor een student een obstakel vormt dat zeven keer groter is dan ras. Sommige experts pleiten er dan ook voor om affirmative action op basis van ras te vervangen door een systeem gebaseerd op klas.
Het is een zwaarwichtig thema, zeker in het licht van de bevindingen van The New York Times dat een 18jarige Chinees vandaag meer kans heeft dan een Amerikaanse leeftijdsgenoot om zich op te werken. De Amerikaanse droom is de Chinese werkelijkheid geworden.
‘Amerika is op zijn best als het mensen beloont op basis van de kwaliteit van hun werk, niet op basis van de omvang van hun bankrekening’
MICHAEL BLOOMBERG