Netflix in de cinema: zelfmoord of slimme zet?
‘Roma’ van Alfonso Cuarón komt tegelijk uit in een selectie Belgische cinema’s en op Netflix. Zo doorbreekt het streamingbedrijf de traditionele wachttijd tussen bioscoop en online release.
Het belooft hét filmevenement van het jaareinde te worden: Roma, de nieuwe film van Alfonso Cuarón. Toen die de Gouden Leeuw won op het filmfestival van Venetië rees de vraag of Netflix deze film dan toch niet naar de cinema’s zou brengen. Dit was immers een pareltje van de regisseur van Y tu mamá también, Children of men en Gravity.
Dat gebeurt nu ook: België maakt deel uit van een wereldwijde bioscooprelease op meer dan honderd schermen. Op 12 december gaat de film in première in de Brusselse cinema Palace, pas twee dagen later krijgen de Netflixabonnees de film op hun online platform te zien. Dat is niet de eerste keer: in oktober kreeg de Netflixfilm 22 July van Paul Greengrass al een kleinere release in Palace. Toen bleef dat onder de radar.
Anders dit keer is dat Roma na twee weken ook te zien zal zijn in een selectie van Belgische arthousecinema’s. In Vlaanderen gaat het om Sphinx (Gent), Buda (Kortrijk), Lumière (Brugge) en Cartoon’s (Antwer pen). Netflix krijgt daarvoor een handje hulp van distributeur The Searchers.
Een heuse bioscooprelease dus. Voor Netflix is dat nieuw. In de VS doet het dat slechts beperkt, om in aanmerking te kunnen komen voor de Oscars. Maar waarom in de rest van de wereld? De cinema’s zijn een goede vitrine voor Netflix om zich te tonen als plek voor cinefielen – en nieuwe abonnees te werven. Bovendien is het bedrijf op zijn hoede voor antireclame: de klacht dat Netflix de bioscopen kapotmaakt, levert een slecht imago op voor een bedrijf dat veel geld pompt in films.
Zonder bombarie
Met een release tegelijk in de cinema en online toont Netflix zich van zijn disruptieve kant. Een decennialange traditie komt op de helling. In België bestaat er een gentlemen’s agreement tussen de filmdistributeurs en de cinema’s: een distributeur komt normaal pas vier maanden na de bioscooprelease met een uitgave op dvd en video on demand. Ook grote spelers als Warner en Disney houden zich daaraan.
Nu al is duidelijk dat de strategie verdeeldheid zaait in de sector. ‘Wij zijn niet gecontacteerd’, zegt Walter Vander Cruysse van Studio Skoop, die andere arthousecinema in Gent. ‘Indien wel, zouden we hier nooit op zijn ingegaan. Je kan al net zo goed een pistool nemen en in je eigen voet schieten. Dit is desastreus voor de cinema’s.’
De Luikse bioscoop Les Grignoux spreekt zelfs van een boycot. ‘Het is een magnifieke film’, erkent Dany Habran. ‘Maar het doel van Netflix is films maken om ze vooral níét in de cinema uit te brengen. Waarom zouden wij daar dan reclamebord voor spelen en onze vitrine uitlenen?’
Een heel ander geluid klinkt bij Lumière, eigenaar van de deelnemende cinema’s in Brugge en Antwerpen. ‘Zwartwit, zonder narratief, in het Spaans en in prachtig breedbeeld: dit komt enkel tot zijn recht in de cinema’, zegt Alexander Vandeputte. Het doorbreken van de traditionele ‘window’ is dan plots minder een bezwaar. ‘Cinema is een opportunistische business. Dit is een van die zeldzame cinefiele hoogtepunten in een jaar, dat wil je niet missen. Voor een middelmatige film had ik dit wellicht niet gedaan. Ik wil dit film per film bekijken.’
Kinepolis wijst voor een reactie door naar de sectorvereniging FCB. Daar wordt betreurd dat enkele van de eigen leden nu de ongeschreven wet van de ‘window’ schenden. ‘Een echt wettelijk kader zou helpen, alleen zal dat niet voor morgen zijn. De hele bioscoopwetgeving is aan een update toe: die stamt nog uit 1963.’
Nieuwe wetgeving: dat is exact wat er in Italië komt, nadat daar ophef was over een bioscooprelease van Netflix. Het belangrijkste land met strikte wetgeving is Frankrijk, waar Netflix pas welkom is in de bioscoop als het bereid is om drie jaar te wachten met een release op het eigen platform.
Terwijl er gewacht wordt op wetgeving, doet Netflix zijn zin en zien sommige cinema’s opportuniteiten waar andere bioscopen bedreigingen ontwaren. ‘Zijn wij louter marionetten van Netflix?’, vraagt Vandeputte. ‘Of krijgen we veel volk over de vloer voor een topfilm? Het is een experiment.’
‘Je kan al net zo goed een pistool nemen en in je eigen voet schieten. Dit is desastreus voor de cinema’s’ WALTER VANDER CRUYSSE Studio Skoop Gent