Euthanasie of vergiftiging?
De doorverwijzing van drie artsen na een gecontesteerde euthanasie bij psychisch lijden zet het debat opnieuw op scherp.
BRUSSEL I De Gentse kamer van inbeschuldigingstelling besliste gisteren twee artsen en een psychiater door te verwijzen naar het hof van assisen voor vergiftiging. In 2010 kreeg de 38jarige Tine Nys euthanasie als gevolg van ondraaglijk psychisch lijden. Volgens haar zussen werden de voorwaarden voor euthanasie onvoldoende nageleefd. Twee jaar geleden getuigden ze daarover op de openbare omroep. ‘Voor euthanasie op basis van psychisch lijden moet iemand een ongeneeslijke psychische aandoening hebben. Tine had die niet’, zeiden ze.
Voor het eerst sinds de euthanasiewet van kracht is, in 2002, is er een doorverwijzing naar assisen. Advocaat Alain Légat, die een van de artsen vertegenwoordigt, betreurt dat het zover is moeten komen. Zijn cliënt zou naar eer en geweten hebben gehandeld en de raadkamer was eerder al van oordeel dat er onvoldoende aanwijzingen waren voor een assisenproces. Bovendien had de euthanasiecommissie eerder geen opmerkingen gemaakt. ‘En een doorverwijzing is geen veroordeling’, benadrukt hij.
Advocaat Fernand Keuleneer vertegenwoordigt een van de zussen. Hij is voormalig plaatsvervangend lid van de euthanasiecommissie en heeft in het verleden al gepleit voor een verstrenging. ‘Ik heb mij in dit dossier uitsluitend gebaseerd op de bestaande wetgeving. Ik heb nagegaan of alle procedures in acht zijn genomen en heb daar ernstige zaken vastgesteld waar ik verder niet op inga. Maar dit is dus niet het proces van de euthanasiewetgeving, al kan ik me wel voorstellen dat het daar toch over zal gaan.’
In de Wetstraat was er gisteren alvast enig animo om het over het bredere plaatje te hebben. Open VLDpoliticus JeanJacques De Gucht verklaarde al dat deze zaak aangegrepen zou worden om de euthanasiewet aan te vallen, zeker in het geval van psychisch lijden. Volgens Els Van Hoof van CD&V toont het aan dat er op zijn minst een geobjectiveerde evaluatie moet komen, op een wetenschappelijke basis. Moeten er nog extra grendels ingebouwd worden vooraleer er tot euthanasie bij psychisch lijden overgegaan wordt? De wettelijk vastgestelde wachttijd van één maand wordt als kort ervaren. Ook moet er maar een bindend advies komen van slechts één psychiater.
Op voorhand toetsen
Ook de werking van de euthanasiecommissie is volgens Van Hoof aan een herziening toe. Die commissie controleert of aan alle voorwaarden was voldaan. In het geval van Nys was dat het geval.
Psychiater Joris Vandenberghe heeft eveneens vragen bij de commissie. ‘Ik vind het een pijnlijke vaststelling dat een euthanasie eerst uitgevoerd wordt om dan pas aangifte te doen bij een commissie. Die kan alleen nog maar doorverwijzen naar het gerecht. Waarom achteraf? Zou je een belangrijke beslissing als deze niet beter uitgebreid op voorhand laten toetsen door een breed panel experts?’ Het systeem van drie artsen is onvoldoende om te spreken van een zorgvuldige afweging, meent Vandenberghe, die zich ook afvraagt hoe de huidige commissie goed werk kan leveren op basis van summiere informatie en de grote hoeveelheid dossiers.
LEIFarts en expoliticus Patrik Vankrunkelsven is een van de voorvechters van de euthanasiewetgeving. Op de zaakNys wil hij geen commentaar geven. ‘Maar als er onduidelijkheid is, dan weten we als artsen dat er een procedure voor assisen kan komen. Dat is een reden te meer om de zorgvuldigheidsvereisten toe te passen. In een rechtsstaat is het dan aan een jury om te zien of er sprake was van lichtzinnigheid.’
‘Als er onduidelijkheid is, weten artsen dat er een procedure voor assisen kan komen’ PATRIK VANKRUNKELSVEN LEIFarts