Naar dansende mensen kan je ook luisteren
Morgen is er bij Opera Ballet Vlaanderen voor het eerst audiodescriptie bij een dansvoorstelling, door twee gespecialiseerde tolken.
Audiodescriptie is in opmars in de Vlaamse cultuurwereld. Bij theater en film gebeurt het al vaker, nu springt ook Opera Ballet Vlaanderen op de kar. ‘We willen slechtzienden laten beleven wat anderen beleven’, zegt Wilfried Eetezonne. ‘De slechtzienden krijgen een hoofdtelefoon op, maar de muziek horen ze gewoon uit de orkestbak.’
Hoe doe je dat in godsnaam: een dansvoorstelling becommentariëren? ‘We maken een mix van letterlijke beschrijvingen, maar we praten ook over de sfeer op het podium en de emoties die een danser uitbeeldt’, zegt tolk Nina Reviers. ‘De blinden horen dus dat een danser rond zijn as draait of dat hij met zijn voet een halve cirkel tekent op de vloer. Maar even goed dat er op het podium een ingetogen sfeer hangt.’
De voorstelling van morgen is een bewerking van choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui van de opera
Stayagraha van componist Philip Glass. De zang is in het Sanskriet, dus de tolken moeten ook nog eens een vertaling meegeven.
‘In principe praten we nooit over dialogen of zang heen. En eigenlijk ook niet over alle relevante passages in de muziek. Maar bij een opera is er haast nooit stilte, dus moeten we afwijken van de norm’, zegt Reviers. ‘Wat helpt: vooraf is er een stevige inleiding waarin al wordt gesproken over kostuums, decor en verhaallijn.’
De twee tolken werken vanuit een afzonderlijke ruimte met schermen waarop de voorstelling live wordt gestreamd. Ze gebruiken een ‘partituur’ waarop staat wanneer ze het beste welke tussenkomst doen. Geen wonder dat ze meer dan 25 uur voorbereiding nodig hadden én een generale repetitie.
‘We maken een mix van letterlijke beschrijvingen, maar we praten ook over de sfeer op het podium en de emoties die een danser uitbeeldt’
NINA REVIERS Tolk