Ten oorlog met humor
De Waalse schrijver Jérôme Colin stelt in een bestseller ons onderwijs aan de kaak.
Jérôme Colin
Het slagveld. Vertaald door Martine Woudt, De Bezige Bij, 176 blz., 19,99 €. Oorspronkelijke titel: ‘Le champ de bataille’.
Het gebeurt niet vaak dat een Waalse auteur de taalgrens oversteekt, maar Jérôme Colin kreeg het voor elkaar. De schrijver, bekend van radio en tv, presenteert het populaire televisieprogramma Hep Taxi! en heeft twee bestsellers op zijn naam staan. Van zijn debuut, Éviter les péages, gingen duizenden exempla ren over de toonbank en zijn tweede roman, die inmiddels is verfilmd, deed het nog beter. Het slagveld werd uitgegeven in Parijs, vertaald in Amsterdam en kwam zo, met een omwegje, in de Vlaam se boekhandels terecht.
Het leven van zijn hoofdpersonage gaat niet over rozen. De verteller van Het slagveld is de regie over zijn opgroeiende kroost, zijn huwelijk en zijn leven kwijtgeraakt. Zijn puberende zoon haalt hem het bloed onder zijn nagels vandaan, de hormonen gieren door het huis en de sfeer is explosief. De jongen kan het niet helpen, zegt de wetenschap: zijn hersenen zijn nog niet volgroeid en daardoor komt het ‘dat hij zo impulsief is en zijn onderbroeken niet kan oprapen.’ De puberteit is nu eenmaal een uitputtingsslag. Het is een bij voorbaat verloren oorlog die wordt uitgevochten op het slagveld van het gezin en de school, terwijl het geweld in de buitenwereld hand over hand toeneemt, want ook de terroristische aanslagen in Parijs en Brussel zijn het boek binnengedrongen.
In Wallonië heeft deze bestseller een maatschappelijk debat ontketend. Behalve een roman over een puberteitscrisis, een huwelijkscrisis en een midlifecrisis, is Het slagveld namelijk een forse aanklacht tegen het onderwijssysteem, dat van kinderen nog steeds kadaverdiscipline en papegaaienwerk verwacht. Leerlingen moeten stilzitten en hun mond houden. Lukt dat niet, dan worden ze volgestopt met Ritalin. Of ze worden zonder pardon van school gestuurd. Het aantal gevallen is de jongste tien jaar verdrievoudigd en dat zit de auteur grondig dwars.
Jérôme Colin pleit voor het recht op onverantwoordelijk gedrag. Hebben we niet allemaal recht op ‘onze onbetaalde rekeningen, onze mistroostige buien, onze achterstand op het werk, ons onvermogen om anderen gelukkig te maken en om onze onderbroeken op te ruimen’? De schrijver betreedt het strijdperk met een ontwapenende humor, maar zijn sympathieke roman had gerust wat diepgravender gemogen. (Marijke Arijs)