Trump op ramkoers met Republikeinse senatoren
De Amerikaanse Senaat dreigt de steun aan Saudi-Arabië in Jemen op te schorten wegens de moord op journalist Jamal Khashoggi.
BRUSSEL I Donald Trump blijft de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman de hand boven het hoofd houden, ook al wordt die door zijn eigen inlichtingendiensten verantwoordelijk geacht voor de dood van journalist Jamal Khashoggi. De Amerikaanse president weigert de wapenleveringen aan Riyad op te schorten. Daarmee stevent hij af op een regelrechte confrontatie met zijn partijgenoten in de Senaat.
Woensdag nog voegde de regering de daad bij Trumps woord en gaf ze SaudiArabië groen licht om bij het Amerikaanse bedrijf Lockheed Martin het Thaadraketafweersysteem van 15 miljard dollar te bestellen. Kort voordien had een meerderheid van senatoren uit beide partijen nochtans beslist, met 63 stemmen tegen 37, om volgende week te stemmen over een resolutie over de stopzetting van hulp aan de Saudische militaire campagne in Jemen. Dat zijn negentien stemmen meer dan toen de resolutie in maart – voor de moord op Khashoggi – ter stemming werd gelegd. In het Amerikaanse politieke systeem is de stemming een serieuze opdoffer voor Trump.
Vredesgesprekken
De minister van Defensie en die van Buitenlandse Zaken, James Mattis en Mike Pompeo, poogden tevergeefs de senatoren op andere gedachten te brengen. ‘Het debat zou de Houthirebellen en Iran aanmoedigen, en de vredesonderhandelingen ondermijnen’, zei Pompeo. Volgende week vinden er in Zweden gesprekken plaats tussen de door de Saudi’s gestutte regering en de door Iran gesteunde Houthirebellen.
‘Onze banden met SaudiArabië doorknippen zou onze nationale veiligheid en die van onze bondgenoten in gevaar brengen’, voegde Pompeo eraan toe. ‘Het koninkrijk is een sterke stabiliserende factor in een roerig MiddenOosten.’ Finland, Duitsland en Denemarken zetten hun wapenleveringen wel stop.
Maar de senatoren hebben grote twijfels over de bereidheid van Riyad om een einde te maken aan het bloedvergieten en de ellende in Jemen. Pompeo kondigde wel aan dat de VS 131 miljoen dollar aan extra voedselhulp zouden sturen.
De Republikein Mike Lee uit Utah, medeauteur van de resolutie, voegde nog een ander argument toe ten voordele van de resolutie: ‘We zijn verwikkeld in een oorlog die nooit het fiat van het Congres heeft gekregen. Dat is ongrondwettelijk.’
Veto
De senatoren zijn in toenemende mate gefrustreerd over de makke respons van de regeringTrump op de moord. Ze vinden de informatie die ze krijgen onvoldoende. Dat de twee ministers directeur Gina Haspel van de CIA niet meebrachten naar de briefing, schoot zelfs Trumps trouwste bondgenoten in het verkeerde keelgat. En dat Pompeo de bevindingen van de CIA over de betrokkenheid van de kroonprins vlakaf negeerde, was de druppel. ‘I’m pissed’, zei Lindsey Graham, een Republikein uit South Carolina. Tot Haspel de Senaat brieft over het CIAonderzoek, zal hij geen enkel wetsontwerp meer goedkeuren, gaf hij aan.
Het is niet zeker dat de resolutie in haar huidige vorm wordt goedgekeurd – en als dat gebeurt, zal de president zijn veto gebruiken – maar de Senaat, waar de Republikeinen de meerderheid hebben, volgt niet langer blindelings het Witte Huis. (esn)
‘We zijn verwikkeld in een oorlog die nooit het fiat van het Congres heeft gekregen. Dat is ongrondwettelijk’ MIKE LEE Republikeinse senator