Nederland ziet Migratiepact helemaal anders
Uit een analyse leidt de Nederlandse regering af dat het pact op geen enkele manier juridisch bindend is. Het kan zelfs helpen om mensensmokkel en illegale migratie tegen te gaan.
BRUSSEL I De Belgische Kamer gaat volgende week experts horen om de discussie over het VNMigratiepact uit te klaren – en vooral om politiek tijd te winnen (zie bladzijde 10). In Nederland heeft de regeringRutte (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) die juridische analyse al achter de rug. Volgens die analyse, uitgevoerd door het kabinet van staatssecretaris voor Justitie en Veiligheid Mark Harbers van de rechtsliberale VVD, schept het VNMigratiepact geen nieuwe rechten of verplichtingen. Het bevestigt integendeel het recht van staten om hun eigen migratiebeleid te voeren.
Het is mogelijk dat rechters zich door het pact laten inspireren in hun rechtspraak, maar dat vormt geen probleem. De tekst ‘gaat niet verder dan reeds geldende EU en internationale verplichtingen en bevat geen concreet juridisch afdwingbare normen’, is de conclusie. Er is ook geen gevaar dat het pact een eventuele wijziging van het Nederlandse beleid in de weg zou staan.
Het Migratiepact ‘dient het Nederlandse belang’, besluit Harbers. ‘Het schept nieuwe mogelijkheden voor Nederland en de EU om de samenwerking met partners in bijvoorbeeld Afrika te verdiepen en afspraken te maken over het tegengaan van irreguliere migratie.’
Het pact vormt voor Nederland een basis voor afspraken met landen van herkomst, ‘over terugkeer, de aanpak van mensenhandel en smokkel en de bescherming van migranten in deze landen’. ‘Dat moet leiden tot gezamenlijke maatregelen om de irreguliere migratie naar Europa en Nederland onder controle te brengen.’
Gezamenlijke stemverklaring?
Dat is net de omgekeerde conclusie die de NVA trekt. Die stelling staat in scherp contrast met die van de coalitiepartners, waardoor de federale regering naar een crisismodus evolueert. De NVA vreest dat onderdelen van de tekst een efficiënt migratie en terugkeerbeleid kunnen tegenwerken en verzet zich tegen de goedkeuring van het pact.
Harbers geeft er de voorkeur aan om de klemtoon te leggen op de passages in de tekst die Nederland goed uitkomen. Om zeker te zijn wil de Nederlandse regering ook een explanation of position goedkeuren, een soort stemverklaring waarin een land zegt hoe het de tekst interpreteert. Dat zou ook België kunnen doen. Nederland is zelfs op zoek naar een ‘brede groep Europese landen’ om hetzelfde standpunt in te nemen.
Nederlandse kranten suggereren dat er contacten zijn gelegd met ons land, maar het is de vraag of een dergelijke interpretatieve nota voor de NVA voldoende zal zijn. Nederland heeft bovendien te kennen gegeven dat het pas in New York, waar het Migratiepact moet worden aangenomen, een dergelijk standpunt wil innemen. Dat is te laat voor de discussie of premier Michel al dan niet naar de conferentie in Marrakech mag gaan.