TSJECHISCHE PREMIER BABIS BEDIENT ZICHZELF MET EUROPESE SUBSIDIES
De Tsjechische premier deed volgens de juridische dienst van de Commissie aan belangenvermenging door Europese subsidies aan zijn eigen bedrijven toe te wijzen. Brussel kan miljoenen euro’s terugvorderen.
BRUSSEL I De Tsjechische premier Andrej Babis, tevens een steenrijke ondernemer, wordt al jaren achtervolgd door duistere affaires (DS 20 november). Een week geleden overleefde hij een vertrouwensstemming die de oppositie had ingeleid wegens een fraudeonderzoek dat tegen hem in Tsjechië loopt in verband met Europese subsidies.
In september diende de ngo Transparency International Tsjechië en een lid van de Tsjechische Piratenpartij een klacht in bij de Europese Commissie en overhandigde ze een lading gegevens over een mogelijk belangenconflict in hoofde van Babis bij de toewijzing van Europese structuurfondsen.
De juridische dienst van de Commissie onderzocht de zaak en kwam op 19 november tot de conclusie dat ‘de situatie van de heer Babis als een geval van belangenvermenging beschouwd kan wor den’. Dat blijkt uit een document van de dienst dat De Standaard kon inkijken.
Alles draait om de bedrijven Agrofert en de Agrofert Group, waarin Babis aandelen heeft. De premier bracht die aandelen onder in twee trusts, waarvan hij volgens het document de enige begunstigde is.
‘De Agrofert Group bezit op haar beurt aandelen in 200 à 300 andere bedrijven die actief zijn in landbouw, voedselverwerking en chemie. Deze bedrijven hebben geld gekregen uit de Europese structuur en investeringsfondsen (ESI), die schommelden tussen ongeveer 42 miljoen in 2013 tot 82 miljoen in 2017.’ Ook dit jaar vloeiden er Europese subsidies naar die bedrijven, zegt Bart Staes (Groen), die de zaak opvolgt in de commissie begrotingscontrole in het Europees Parlement.
Babis stapte in de politiek in 2011, werd in januari 2014 minister van Financiën en is sinds een jaar premier. Zo kon hij het besluitvormingsproces over de besteding van Europese fondsen ‘sturen en beïnvloeden’. Bovendien is hij als premier ook voorzitter van de raad die – aldus het document – fungeert als ‘permanent overkoepelend adviesorgaan bij de Tsjechische regering inzake de coördinatie van het Europees geld uit alle structuur en investeringsfondsen’. Met die dubbele pet op kon hij ‘zijn invloed uitoefenen bij de beslissingen’.
Daarnaast is de vrouw van Babis ook nog eens betrokken bij Agrofert en de Agrofert Group.
Dat volstaat volgens de juridische dienst van de Commissie ruim om te besluiten dat er sprake is van belangenvermenging volgens het nieuwe financieel reglement van de EU dat op 2 augustus dit jaar van kracht werd, en het oude reglement nog aanscherpte. ‘Maar ook volgens het oude financieel reglement speelt de strijd tegen belangenvermenging een even grote rol’, aldus Staes.
Volgens hem resten Babis nu maar twee keuzes: ‘Ofwel verkoopt hij zijn aandelen en bewijst hij dat hij geen banden meer heeft met die bedrijven. Ofwel neemt hij ontslag als premier, waarna hij opnieuw Europese financiering voor zijn bedrijven kan aanvragen. Maar in de twee gevallen gaat de Commissie geld terugvorderen. De EU is geen melkkoe voor de rijken en machtigen.’
In eerste instantie ligt de verantwoordelijkheid om alles recht te trekken bij de lidstaat, maar dan moet Babis tegen zichzelf optreden. Doet hij dat niet, dan kan de Commissie de zaak naar zich toetrekken.
‘Ofwel verkoopt Babis zijn aandelen, ofwel neemt hij ontslag. De EU is geen melkkoe voor de rijken en de machtigen’ BART STAES Europarlementslid Groen