Een revolutie is op komst
Andrés Manuel Lopez Obrador is beëdigd als president van Mexico. Als het aan hem ligt, wordt het land fel hervormd. ‘Ik mag het volk niet in de steek laten.’
De de armoede, het bende en drugsgeweld: Andrés Manuel López Obrador (m.) wil er komaf mee maken.
Nog voor Andrés Manuel López Obrador (65) zaterdag de eed als president van Mexico had afgelegd, stond er al een lange rij nieuwsgierige bezoekers aan Los Piños. Ze wilden zien hoe de officiële residentie van de vorige presidenten eruitzag. López Obrador is niet van plan om daarnaartoe te verkassen, hij zal waarschijnlijk in zijn huidige, meer bescheiden huis blijven wonen. Als symbool van een nieuwe politiek kan dat tellen.
López Obrador heeft grootse plannen. Naar eigen zeggen wil hij in zijn land een ‘vierde revolutie’ in de steigers zetten. Na de onafhankelijkheid, de liberale hervormingen rond 1855 en de revolutie aan het begin van de 20ste eeuw is het tijd voor een grondige transformatie, vindt hij. Het neoliberale beleid van zijn voorgangers
heeft ruim vier op de tien Mexicanen in armoede geduwd, de gierende corruptie verstoort de goede werking van het land en het bende en drugsgeweld eisen een zware tol onder de bevolking. AMLO, zoals velen hem noemen, wil daar komaf mee maken. Hij wil dat zijn land zo aantrekkelijk wordt dat geen enkele Mexicaan het nodig vindt om als migrant elders werk te zoeken.
De maffia van de macht
Volgens de linkse krant La Jornada gaat López Obrador de regelgeving rond de olieindustrie – goed voor een derde van de overheidsinkomsten – hertekenen, waardoor de olievelden in de toekomst niet meer zo gemakkelijk aan privébedrijven kunnen worden geveild. Hij heeft ook ambitieuze investeringsplannen om de minder ontwikkelde regio’s een boost te geven. En hij wil de rela
ties met de Amerikaanse president Donald Trump warm houden, omdat de handel met de Verenigde Staten miljarden dollars en duizenden jobs oplevert. Eind vorige week heeft de aftredende Mexicaanse president, Enrique Peña Neto, op de valreep USMCA, een nieuwe handelsovereenkomst met de VS en Canada, ondertekend. Die verstevigt de economische banden tussen de Mexicaanse en de Amerikaanse industrie. Om de corruptie in te dijken, wil AMLO ten slotte de lonen optrekken. Hij maakt zich sterk dat die extra uitgaven zich zullen terugbetalen als de overheid minder geld in het corruptiecircuit verliest.
López Obrador, die in juli met maar liefst 53 procent van de stemmen werd verkozen, trok tijdens de campagne ten strijde tegen de heersende politieke kaste, die hij ‘de maffia van de macht’ noemde. Om de kloof tussen de politiek en de burgers te verkleinen, gaat hij zijn beleidsvoornemens geregeld bij de bevolking via referenda toetsen. Eind oktober heeft hij de bouw van de dure, nieuwe luchthaven bij Mexicostad nog stopgezet, nadat bij een volksraadpleging 69 procent van de deelnemers de luchthaven had verworpen.
Dictatoriale trekjes
Sommigen maken zich zorgen dat die directe volksraadplegingen de parlementaire democratie in het land zullen ondermijnen. AMLO’s partij, Morena, heeft in Kamer en Senaat de meerderheid en de vrees bestaat dat de parlementsleden in de toekomst alleen maar de resultaten van de referenda in wetten zullen moeten gieten.
Het feit dat AMLO voor zijn inauguratiefeestje ook de Nicaraguaanse leider Daniel Ortega en zijn Venezolaanse kompaan Nicolás Maduro had uitgenodigd – twee linkse leiders die het niet zo nauw nemen met de belangen van hun bevolking – deed bij zijn tegenstanders de haren te berge rijzen.
Het wordt afwachten hoe de nieuwe president die vierde transitie van zijn land vorm zal geven. Als burgemeester van Mexicostad heeft hij de financiën op orde gebracht en veel sociale programma’s opgestart. Zal hij op dezelfde wijze de problemen van Mexico aanpakken, of stapt hij in de voetsporen van die andere linkse leiders die met dictatoriale trekjes de democratie in hun land om zeep hebben geholpen?
Dat López Obrador zijn beleid geregeld via volksreferenda wil aftoetsen, doet sommigen vrezen voor de parlementaire democratie