Franse colère
Zo’n 65.000 mensen betoogden in Brus sel voor het klimaat. In een beschaafd land wordt dan een delegatie door de regering ontvangen, die vervolgens haar beleid bij stelt. Niet zo in België, waar politici lustig verder hakketakken over dat andere hete hangijzer: het Migratiepact. De ene wil teke nen, de andere staat erop dat België zich bij een stelletje schurkenstaten voegt voor wie het woord verlichting uitsluitend betrek king heeft op gloeilampen.
Nochtans, schrijft de Franse politicoloog Dominique Moïsi, kunnen politici de emo ties van het volk maar beter ernstig nemen, als we de liberale democratie willen redden van het populisme dat haar bedreigt. En in onze tijd zijn de overheersende emoties: angst en woede.
Neem de Franse gele hesjes: terechte co lère van een groep mensen die zich in de steek gelaten voelt door politici die niet be zig zijn met beleid, maar met verkiesbaarheid. Een colère die helaas alweer politiek gerecupereerd is, door extreemrechts én door extreemlinks: problemen van de beto gers oplossen, is de laagste prioriteit.
Uit een onderzoek van de Amerikaanse universiteit Yale bleek dat angst ons stem gedrag aanstuurt: wie zich onveilig voelt, stemt rechts, wie zich geborgen weet, links. Met deze wetenschap is niet alleen de hele hedendaagse Europese politieke situatie verklaard, ze wordt er ook mee bestendigd. Daarom en alleen daarom worden terreur en migratie, in wezen marginale problemen, opgeblazen tot gigantische proporties. Daarom houdt de regering de situatie in het Maximiliaanpark in stand. Dat we voor die partijcampagne onschuldige mensen laten creperen op straat, is bijzaak.
Onze angst is zo groot dat we bereid zijn er alles voor op te offeren: onze burgerrech ten, onze privacy, onze verlichtingswaarden. We stemmen zingend voor een rechtse poli tiestaat. Geen hond die nog merkt dat politi ci alle werkelijke problemen, zoals het kli maat, de gezondheidszorg, de werkgelegenheid, het openbaar vervoer, de pensioenen, het onderwijs, cultuur en armoede totaal verwaarlozen. Goed bestuur is immers ondergeschikt aan hun eigenlijke doel: verkozen blijven. Dat veroorzaakt mijn Franse colère.
Moïse pleit voor luciditeit, rationaliteit en moed: politici kunnen niet ongestraft met de angst en woede van het volk blijven spelen. Ze moeten de moed bijeenschrapen om, desnoods met het risico de verkiezingen te verliezen, problemen aan te pakken, vanuit een oprecht, ideologisch verhaal. Zoals Mathias De Clercq, die schaamteloos zijn partijprogramma verkwanselde in ruil voor de burgemeesterssjerp, en daarmee de kerngedachte van de liberale ideologie huldigde: het belang van het individu. Eh – not.