Wat de Marrakech-crisis kan
De NVA of premier Michel: juridisch getouwtrek bepaalt wie als winnaar uit de perceptieoorlog komt. Maar zelfs specialisten raken het niet eens.
BRUSSEL I ‘Ik neem aan dat de premier de regels wel zal volgen.’ Voor de NVA is het bij monde van federaal fractieleider Peter De Roover duidelijk: er kan geen sprake zijn van Belgisch groen licht in New York voor het VNMigratiepact, zonder haar uitdrukkelijk fiat. De vraag of dat klopt, beheerst de perceptieoorlog rond de huidige politieke crisis. Zo ja, dan kan de NVA zeggen dat Michel zijn eigen regering begraaft, als ons land toch voor stemt. Indien niet, dan moet de NVA er zelf de stekker uittrekken.
Het antwoord begint bij een vorige – voor Vlaamsnationalisten bij uitstek legendarische politieke crisis – waarover uiteindelijk een regering viel. In 1983 werd José Happart benoemd tot burgemees ter van de Limburgse faciliteitengemeente Voeren. Maar de Raad van State deed de benoeming van de rabiaat Waalsgezinde socialist teniet wegens een schending van de taalwetten. De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Joseph Michel ging tegen die beslissing in beroep, zij het zonder voorafgaand akkoord van zijn coalitiepartners.
‘Er bestaat geen algemeen staatsrechtelijk rechtsbeginsel luidens hetwelk voor de geldigheid van regeringshandelingen een voorafgaand overleg in de ministerraad zou zijn vereist’, oordeelde het Hof van Cassatie in 1987, in wat specialisten het enige gekende precedent noemen. Het Hof erkende wel dat er mogelijk ‘enig gebruik’ bestond om zaken met ‘een zeker belang’ aan de ministerraad voor te leggen, maar zei dat het ge Peter De Roover: geen groen licht in New York zonder het
brek daaraan geen invloed heeft op de geldigheid van de beslissing. Alleen in enkele specifieke gevallen schrijft de wet wel expliciet – en dus juridisch afdwingbare – consensus voor.
Ook dertig jaar later zijn experts het erover eens dat een juridische nietigverklaring eisen van de beslissing om in New York op groen te duwen, uitgesloten is. ‘Dergelijke handelingen worden niet aangevochten voor rechtscolleges’, zegt professor internationaal recht Jan Wouters (KU Leuven). Bovendien kan bij de Raad van State pas een zaak over het VNMigratiepact aangespannen worden, zoals Vlaams Belangpoliticus Filip Dewinter aankondigt, wanneer de Belgische beslissing definitief is en dus de stemming in New York achter de rug is. En dan nog moet Dewinter een persoon van de NVA.
Bij de Raad van State kan pas een zaak aangespannen worden als de stemming in New York achter de rug is