‘Politie werkt over grenzen heen, net als de maffia’
Bij de grootste Europese operatie ooit tegen de internationale misdaad zijn 84 arrestaties verricht. De Calabrese maffia kreeg een klap, ook in ons land.
BRUSSEL I Woensdagochtend vonden huiszoekingen plaats in Italië, Duitsland, Nederland, België, Luxemburg én Suriname in het kader van Operatie Pollino, zo genoemd naar een gebergte in ZuidItalië, op de grens van de regio’s Basilicata en Calabrië. Daarbij zijn 84 arrestaties verricht, onder wie hooggeplaatste criminelen van de ’ndrangheta, de georganiseerde misdaad uit Calabrië. Twee miljoen euro aan crimineel geld werd in beslag genomen, net als 140 kilo xtcpillen en 3.000 tot 4.000 kilo cocaïne.
In ons land verrichtte een honderdtal agenten veertien huiszoekingen in de Limburgse gemeenten Maasmechelen, Genk, Lanaken en in Wommelgem (Antwerpen). Drie van die huiszoekingen werden door speciale eenheden verricht omdat ze bijzonder risicovol waren, maar er vielen geen gewonden. De politie pakte veertien personen met de Belgische en/of de Italiaanse nationaliteit op. Er werden ook cocaïne, heroïne, cannabis, luxegoederen en cash geld in beslag genomen. Vier verdachten worden uitgeleverd aan Italië.
Focus op OostLimburg
Volgens de Limburgse procureur Pieter Strauven focuste het onderzoek zich vooral op OostLimburg, vertelde hij tijdens een persconferentie in Den Haag. De onderzoekers spraken de pers toe in Nederland, bij Eurojust, omdat die organisatie het onderzoek mee heeft gecoördineerd. ‘We weten al lang dat in Limburg groeperingen zitten die banden hebben met de Italiaanse maffia’, zei Strauven. ‘De mijnstreek heeft een grote Italiaanse gemeenschap, daarnaast is er het drielandenpunt met Duitsland en Nederland, wat acties over de grenzen heen makkelijk maakt, en ook de haven van Antwerpen is nabij.’
‘Onderzoek wees uit dat de ’ndrangheta via de havens van Antwerpen en Rotterdam 200 ton cocaïne Europa heeft binnenge bracht’, bevestigt de Italiaanse antimaffiaprocureur Federico Cafiero De Raho, de hoogste magistraat tegen de georganiseerde misdaad en tegen terreur, in Italië.
Tijdens het onderzoek werd in de haven van Antwerpen ook drie ton cocaïne in beslag genomen. ‘De ’ndrangheta is centraal gevestigd in Calabrië, maar de Calabrese maffiosi hebben honderden afdelingen elders in Italië en in Europese landen als België, Nederland en Duitsland. Daarnaast is de ’ndrangheta ook actief in bijvoorbeeld Canada, Brazilië en Ecuador. In elk land dat coke produceert, heeft de Calabrese maffia activiteiten.’
Witwassen in Italiaanse restaurants
Operatie Pollino, de grootste gecoördineerde actie tegen een criminele groepering ooit in Europa, ging aan het rollen in 2014, toen Nederlandse speurders enkele Italiaanse restaurants in ZuidNederland onderzochten voor witwassen, drugshandel en verzekeringsfraude. De verdachten verbleven opvallend vaak in de Duitse regio NoordrijnWestfalen en bleken ook activiteiten te hebben in Calabrië.
Dat leidde tot een onderzoek naar de import van drugs (vooral cocaïne) in Europa, en er werd een Joint Investigation Team (JIT) opgericht met Nederlandse, Italiaanse en Duitse speurders. Ons land leverde daarvoor niet alleen informatie, maar voerde zelf ook een parallel onderzoek. ‘We geven zo een belangrijke boodschap aan criminele groepen. Zij zijn niet meer de enigen die grensoverschrijdend werken’, benadrukt Fred Westerbeke van het Nederlandse openbaar ministerie. ‘Nu doen ook politie en justitie dat.’
‘Als we in het verleden afgeluisterde gesprekken uit andere landen wilden beluisteren, moesten we daar eerst een schriftelijk verzoek voor indienen. Dankzij het JIT konden we nu “in real time” volgen’, verklaart de Calabrese procureur Giovanni Bombardieri waarom dit onderzoek een doorbraak betekende in de internationale aanpak van criminele organisaties. ‘De informatie was voor alle landen op hetzelfde moment beschikbaar, waardoor we besprekingen konden volgen en meteen in een ander land inbeslagnames konden doen.’
‘Nog duizenden te gaan’
Maar antimaffiaprocureur Cafiero De Raho waarschuwt meteen voor overdreven optimisme. ‘Dit is maar een eerste stap. Er zijn er nog duizenden die gearresteerd moeten worden en miljarden euro’s die in beslag genomen moeten worden. De rijkdom van de ’ndrangheta is enorm.’
‘Het gaat om een organisatie die stil binnenkomt en een land vergiftigt’, zegt Cafiero De Raho. De ’ndrangheta investeert de drugsopbrengsten in legale bedrijven en infiltreert zo de lokale economie van een land. ‘Er is daarom meer doorlopend onderzoek naar de activa en bedrijven waarin de organisatie investeert en waar ze professionals met universitaire diploma’s plaatst. Ze zitten zo mee aan de onderhandelingstafel, soms zelfs met openbare instellingen, die zonder het te weten deals met hen sluiten. Zo is het in Italië ook gebeurd.’
‘We weten al lang dat in Limburg groeperingen zitten die banden hebben met de Italiaanse maffia’ PIETER STRAUVEN
Procureur Limburg