OP STAP IN HARD BREXITLAND, WAAR SOMBERHEID OVERHEERST

Vervolg van vinden hebben ze niet. Integendeel, er zijn handen te kort. De werkloosheid bedraagt 1,5 procent. ‘Maar de explosieve aangroei heeft een enorme druk gezet op de woningmarkt én de lonen. Boston is nu de stad met de hoogste huurprijzen en de laagste lonen van de regio, waardoor de algemene levensstandaard een van de laagste van het land is geworden.’

De onvrede bij de lokale bevolking vertaalde zich in een monsterscore bij het Brexitreferendum. Meer dan driekwart van de inwoners stemde voor Leave, de hoogste score van het VK. ‘Ik denk niet dat daar ondertussen veel verandering in gekomen is. Je zult hier nog altijd nauwelijks iemand vinden die toegeeft dat hij voor Remain is.’

Ook Cooper wil dat de Brexit doorgaat. ‘Op korte termijn zal dat pijn doen, maar op lange termijn is het de beste oplossing voor het land.’ Toch is hij ongerust over de afloop. ‘Ik geloof nooit dat de premier een meerderheid vindt voor haar deal. En dan zie ik de regering vallen.’ Maar dat zal volgens Cooper niet automatisch leiden tot een harde Brexit. ‘Dat wil Europa immers ook niet. Het gevolg zal wel zijn dat we opnieuw vertrokken zijn voor eindeloze onderhandelingen.’

De directe gevolgen van hun massale Brexitstem heeft Boston wel al gevoeld. ‘Veel Polen en Baltische immigranten zijn teruggekeerd naar huis’, zegt Jacob Paczkowski. Hij houdt kantoor in de hoofdstraat. LincsEU heet zijn bedrijfje, dat Polen, Balten en Russen helpt met vertalingen en papierwerk. ‘De juridische onzekerheid weegt. Er doen zoveel geruchten de ronde dat niemand nog weet wat hij kan of mag doen.’

Tot minder migranten heeft dat niet geleid. De vrijgekomen plaatsen worden ingenomen door Roemenen en Bulgaren. Een verbetering vindt de lokale bevolking dat allerminst. Ze werken minder hard en ze hebben minder ervaring dan de Polen of de Balten.

Altijd op je hoede

Niet alleen de juridische onzekerheid doet de Polen en de Balten terugkeren. Ook de sfeer tegenover de migranten is veranderd, vinden Irena en Kornelija, twee Litouwse twintigers die bij LincsEU werken. ‘Het was alsof de Brexit het signaal gaf om het land eens goed op te kuisen’, zegt Irena. Ze vindt dat het openlijke racisme is toegenomen. Onlangs had ze nog een slechte ervaring in het verkeer. Toen ze op het laatste nippertje een aanrijding kon voorkomen, werd ze uitgescholden. ‘Dat gebeurde pas toen de vrouw in de andere wagen aan mijn accent hoorde dat ik een buitenlandse was.’ Kornelija knikt. ‘Je bent gewoon voorzichtiger geworden, op je hoede om toch maar niets verkeerds te doen.’

Jacob voelt zich wel nog altijd thuis in Boston. ‘Mijn beste vrienden zijn Engels.’ Hij denkt er dan ook niet aan om naar Polen terug te gaan. En toch knaagt er iets. Dit jaar begon hij de procedure om Brits staatsburger te worden. Een dure en tijdrovende onderneming. ‘Ik woon hier al meer dan tien jaar. Ik ben hier naar school geweest en toch is mijn aanvraag geweigerd.’ Vooral de reden die werd opgegeven, heeft hem enorm ontgoocheld. Letterlijk stond er: ‘We zijn niet zeker dat uw toekomst hier verzekerd is’. ‘Zou ik hier dan toch niet echt welkom zijn?’

Ook 200 kilometer naar het oosten, aan de kust van Norfolk, heerst onbehagen. Ooit was Great Yarmouth een levendige badplaats, maar jaren geleden sijpelde de ziel uit de stad. Wat overblijft, is een badplaats vol tristesse, uitzichtloosheid en schreeuwlelijke lunaparken die in de jaren tachtig van de vorige eeuw modern waren.

Kevin is vijftig, maar ziet er zeventig uit. Drank en eenzaamheid maken een mens snel oud. Hij verhuisde van Londen naar Great Yarmouth omdat de huizen er betaalbaar zijn. Maar toen hij zijn werk in een drukkerij verloor, raakte hij op de dool. Hij leeft nu al enkele jaren van de bijstand.

Great Yarmouth lijkt mensen als Kevin aan te trekken. Dat ook hier meer dan 70 procent van de inwoners voor de Brexit koos, mag dan ook niet verbazen. Zij hebben nooit het gevoel gehad dat lid zijn van de EU hen een beter leven gaf. Integendeel. Ze hebben vooral achteruitgang gevoeld en Europa kreeg systematisch de zwartepiet toegeschoven.

Maar of ze daar zichzelf een dienst mee bewezen, is hoogst twijfelachtig. In een rapport van de stad over de economische gevolgen van de Brexit staat dat de inwoners van Great Yarmouth ‘tot de kwetsbaarste van het Verenigd Koninkrijk behoren’. De vissers zijn al verdwenen en na de Brexit zou de stad ook niet meer kunnen fungeren als hub voor de Europese offshorewindindustrie. Alleen het toerisme zou – wegens het goedkope pond – misschien een kleine boost kunnen krijgen. De Britten zouden opnieuw meer vakantie in eigen land nemen. Maar dan zal de stad toch flink moeten investeren in zijn aantrekkelijkheid.

Ongecontroleerd monster

Toch blijft Dave Sommers groot voorstander van de Brexit. Sommers werkt mee aan het lokale radiostation Harbour Radio. ‘We zijn ermee begonnen omdat we de negativiteit en het gezeur over de stad beu waren. Met onze radio willen we het gemeenschapsgevoel terugbrengen’, zegt hij.

‘Het was alsof de Brexit het signaal gaf om het land eens goed op te kuisen’

IRENA MISEVIC

Litouwse uit Boston