DE GRENZEN VAN SOEVEREINITEIT

In haar verzet tegen het Global Compact for Migration bouwt de NVA een interessante argumentatie op. Ze heeft het daarbij over het uitslijpen van de democratie – de tendens waardoor volksvertegenwoordigers steeds minder te zeggen hebben – en de teloorgang van de soevereiniteit. De Vlaming kan niet langer zelfstandig zijn toekomst bepalen. Zo stelt de partij niet alleen België in vraag, maar ook alle internationale samenwerkingsverbanden waarin ‘technocraten’ met legitimiteit noch verantwoordelijkheid het beleid in stilte sturen.

De stelling verdient begrip. Er bestaat inderdaad een democratisch deficit. Veel essentiële besluitvorming voltrekt zich in internationale gremia waar de democratische controle op zijn best via een getrapte manier gebeurt. Het versterkt de indruk dat nationale staten de eigen agenda niet meer in handen hebben, laat staan dat ze die volledig kunnen omgooien.

De problemen rond migratie zetten een turbo op die klassieke gedachte. Het gevoel bestaat dat de voordeur openstaat, dat een land niet meer zelf kan of mag bepalen wie al of niet van de gemeenschap deel uitmaakt. Populistische partijen exploiteren die frustratie en beloven gesloten nationale grenzen waarbij de bevolking zelf de duim omhoog of omlaag steekt voor nieuwkomers.

Toch gaat het om een selectieve argumentatie. Europa rijdt zeker geen onberispelijk parcours. Maar de suggestie dat de lidstaten volslagen machteloos zijn, is een karikatuur. Alsof Francken geen enkele bewegingsvrijheid zou hebben – alleen al zijn triomfantelijke twittergedrag spreekt dat tegen. Het klopt dat de staatssecretaris af en toe moet plooien, maar dat gebeurt vooral door ‘wereldvreemde rechters’ in België.

Bovendien blijft de NVA altijd erg stil als het over internationale handelsverdragen gaat. De Europese Unie voerde niet alleen een eenheidsmunt in, sedert de eurocrisis verplicht ze elk land tot een stringent begrotingsbeleid. Als overdracht van soevereiniteit slaat dit het migratievraagstuk knockout. Of wil de NVA nu ook alle klimaatafspraken op de schop? Die bepalen eveneens het dagelijkse leven van de Vlaming.

Uitgerekend over het Global Compact heeft de burger wel iets te zeggen gehad, met dank aan de NVA trouwens. Via zijn volksvertegenwoordigers heeft de Vlaming zich kunnen uitspreken, een meerderheid steunde de resolutie. Het is al langer duidelijk dat de NVA sinds oktober de controle over dit dossier is kwijtgespeeld. Het is jammer dat ze haar verlies niet erkent, maar integendeel de bevolking angst aanjaagt voor wat komen zal: na ons volgt de zondvloed.

Uitgerekend over het Migratiepact heeft de democratie zich wel kunnen uitspreken