De pieken en dalen van Michel I
KAN EEN REGERING DIE HOOGUIT EEN DERDE VAN DE KIEZERS VERTEGENWOORDIGT NOG ZES MAANDEN BELEID VOEREN?
14 oktober 2014: start in mineur voor de kersverse premier. Het gebeuk van de oppositie op NVA overschaduwt zijn regeerverklaring.
December 2014: CD&V doet de discussie over een meerwaardebelasting oplaaien. De Wever beschuldigt de partij ervan ‘de voeten in de spaken te steken’.
23 juli 2015: akkoord over de langverwachte taxshift.
augustus 2015: frustratie over de gelekte ‘horrorlijst’ met CD&Vvoorstellen om de vermogens veel meer aan te spreken. Het vertrouwen zakt onder nul.
22 december 2015: de regering pakt uit met een stevig kerstakkoord en treedt doortastend op in de vluchtelingencrisis.
4 september 2016: Michel vraagt ‘meer sereniteit’, na alweer een halfjaar gekibbel.
10 oktober 2016, de ‘Krisette’: de premier stelt zijn beleidsverklaring uit, nadat vicepremier Kris Peeters wegliep van de onderhandelingstafel. De partij blijft een meerwaardebelasting eisen.
19 april 2017: na het aanhoudende geruzie tussen coalitiepartners NVA en CD&V ondertekenen beide partijvoorzitters een ‘kumbayaverklaring’.
26 juli 2017: de verklaring legt de basis voor een nieuwe triomf: een zomerakkoord met een hervorming van de vennootschapsbelasting en de taks op de effectenrekeningen.
September 2017: enkele beslissingen uit het zomerakkoord staan nog altijd ter discussie. De spanning loopt weer op.
21 december 2017: staatssecretaris Theo Francken reageert bits op de uitspraak van de premier dat de repatriëringen naar Soedan uitgesteld worden na berichten over folteringen.
7 januari 2018: NVAvoorzitter Bart De Wever dreigt in de nasleep van de Soedancrisis met de val van de regering als de coalitiepartners aansturen op een ontslag van Francken.
Januari 2018: een geheim etentje tussen MRvicepremier Didier Reynders en Bart De Wever, waarbij ook vervroegde verkiezingen ter sprake kwamen, ligt Michel zwaar op de maag.
24 juli 2018: de regering bereikt een zomerakkoord met een arbeidsdeal en een oplossing voor Arco. ‘We blijven een hervormingsregering’, zegt Michel.
●19 november 2018: Het partijbureau van de NVA noemt de tekst van het Migratiepact ‘héél problematisch’. De nieuwe en meteen ook laatste regeringscrisis van Michel I is een feit.
De minderheidsregeringMichel II moet op zoek naar partners. De NVA blijft de logische eerste gegadigde, maar tegelijk wordt ook Groen de hand gereikt. ‘We gaan Michel II niet depanneren of blokkeren, maar ons engageren waar het kan’, zegt fractieleider Kristof Calvo.
Koopkracht, veiligheid en klimaat: dat zijn de drie beleidsdomeinen waarop premier Charles Michel (MR) met zijn nieuwbakken oranjeblauwe regering de komende maanden nog wil schitteren. Maar dat wordt allesbehalve evident met een regering die slechts 52 van de 150 zitjes in het parlement bezet.
‘Dit wordt geen walk in the park’, beseft ook CD&Vvicepremier Kris Peeters, die benadrukt dat de oranjeblauwe regering anders zal zijn dan de Zweedse coalitie. ‘We zullen dossier per dossier een alternatieve meerderheid moeten zoeken. In België hebben we daar geen ervaring mee. Maar wat was het alternatief? Naar verkiezingen gaan en maanden geen regering hebben?’
Michel II stort zich dus in een groot experiment. In 1958 en 1974 had ons land al minderheidsregeringen. De eerste werd geleid door Gaston Eyskens, de tweede door Leo Tindemans. Beide waren een heel kort leven beschoren.
‘Mensen van ons woord’
De premier start na zijn Marrakechtrip meteen een dialoog met het parlement en de sociale partners. Het spreekt voor zich dat oranjeblauw voor die samenwerking in de eerste plaats naar de voormalige regeringspartner kijkt. ‘Wij zijn mensen van ons woord: als wij iets enkele maanden geleden goed vonden, gaan wij daar nu niet tegen zijn’, geeft de voormalige NVAvicepremier Jan Jambon alvast hoop. Het is geen geheim dat Michel en Jambon het goed met elkaar kunnen vinden en ook de andere vicepremiers hebben de samenwerking met Jambon altijd gewaardeerd. De relatie met de voormalige staatssecretaris Theo Francken (NVA) was net iets minder hartelijk.
Bijna niemand twijfelt dat de begroting 2019 goedgekeurd wordt. De NVA koppelt daar wel de uitvoering van het afgesproken Zomerakkoord aan. Ook de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, Pieter De Crem (CD&V), rekent op de NVA om zijn beleid vorm te geven. ‘Binnenlandse Zaken is een zware opdracht en Jambon heeft dat goed gedaan. Ik heb altijd een uitstekende relatie met hem gehad en ik ga ervan uit dat de NVA op het vlak van veiligheid – toch een kerntaak van de overheid – niet dwars gaat liggen.’
Kinderen op straat
Maar over het asielbeleid werd het verschil in toon meteen duidelijk. ‘Het asielbeleid blijft streng en rechtvaardig’, zegt Maggie De Block (Open VLD) die de bevoegdheid overneemt. ‘Maar in de opvang heerst chaos, waar zo snel mogelijk een oplossing voor moet worden gevonden. Het kan toch niet dat een vrouw met een kind op straat moet slapen?’ De Block laat op die manier duidelijk uitschijnen dat ze de asielquota die Francken invoerde, wil afschaffen.
Het blijft een lastige situatie voor de overblijvende regeringspartijen. De NVA probeerde zich de voorbije jaren altijd te profile