Klimaattop gaat met ruzie cruciale week in
De sfeer op de VNklimaatconferentie in Katowice is slecht. Dat er geruzied wordt over woorden, voorspelt weinig goeds voor de afloop eind deze week.
De klimaatconferentie in de Poolse mijnstad Katowice wordt beschouwd als de belangrijkste sinds die van Parijs in 2015, toen de wereld zich unaniem achter ambitieuze klimaatdoelen schaarde. De opwarming van de aarde moet tegen 2100 well below 2 graden blijven, staat letterlijk in het akkoord van Parijs.
Daarvoor hebben landen vrijwillig nationale klimaatplannen ingediend, maar die zijn ruim onvoldoende om die ambitie te halen, stelden de wetenschappers van het VNklimaatpanel (IPCC) klaar en duidelijk in hun rapport dat begin oktober verscheen. Als de plannen niet worden aangescherpt, gaat de opwarming richting 3,5 graden. Bovendien blijft de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen – na drie jaar van stagnatie – weer.
De bijeenkomst in Katowice is van cruciaal belang omdat er twee monumentale opdrachten op tafel liggen. In de eerste plaats moeten afspraken gemaakt worden over hoe landen elkaars inspanningen gaan meten en controleren. Die zijn op vrijwillige basis ingediend, maar er moeten algemene regels komen om een minimum aan ‘eerlijkheid’ te garanderen. China staat traditioneel bijzonder weigerachtig tegenover buitenlandse ‘pottenkijkers’.
Maar nog belangrijker is dat alle landen hun ambities verhogen. Dat lijkt op dit moment een onmogelijke opdracht. Parijs kon maar een succes worden omdat de drie belangrijkste vervuilers – de VS, China en de Europese Unie – elkaar vonden in hun ambities. Die coalitie is met de verkiezing van Donald Trump in duigen gevallen. Trump kondigde vorig jaar aan dat de VS uit het akkoord stapt. Omdat die procedure drie jaar duurt, zitten de Amerikanen in Katowice nog altijd aan tafel. Maar hun rol is helemaal veranderd. Ofwel houden ze zich afzijdig, ofwel liggen ze dwars.
Trump jent Macron
Veelzeggend was de tweet die Trump afgelopen weekeinde uitstuurde. Hij verwees naar het protest van de gele hesjes om de Franse president, Emmanuel Macron, te jennen met zijn ambitieus klimaatbeleid. ‘Een zeer triestige dag en nacht in Parijs. Misschien is het tijd om een einde te maken aan het belachelijke en extreem dure akkoord van Parijs en het geld naar de mensen te laten terugvloeien in de vorm van lagere belastingen?’ De Franse regering liet bij monde van minister van Buitenlandse Zaken JeanYves Le Drian weten de
‘Misschien is het tijd om een einde te maken aan het belachelijke en extreem dure akkoord van Parijs en het geld naar de mensen te laten terugvloeien’
Investeerders vragen meer ambitie
Toch smeken niet alleen de kwetsbare landen om meer politieke ambitie. Ook de bedrijfswereld en de financiële wereld maken zich steeds meer zorgen. Dat blijkt uit de open brief die 415 investeerders vandaag publiceren. Samen beheren ze 32.000 miljard dollar, geld dat in rook zal opgaan als de klimaatverandering zich doorzet. ‘Een wereld die 4 graden warmer wordt, heeft catastrofale gevolgen. Het economische verlies voor de komende tachtig jaar schatten we op 23.000 miljard dollar. Dat is vier keer de impact van de financiële crisis van 2008’, is te lezen in hun Global Investor Statement.
Ze eisen dat er een koolstoftaks komt die een verschil maakt, dat het gebruik van steenkool uitgefaseerd wordt en dat ook de subsidies aan fossiele brandstoffen op termijn stoppen. Voor die koolstoftaks is beterschap in zicht. Binnen de Europese Unie wordt zo’n taks geheven via het ETSsysteem. Sinds begin 2018 is de prijs om een ton CO2 uit te stoten, gestegen van minder dan 10 euro naar ongeveer 20 euro. Hij zou minstens moeten doorstijgen naar 30 euro om een echte beleidsomslag te genereren. Dat moet vanaf volgend jaar lukken, want de EU heeft het systeem hervormd waardoor vanaf 2019 minder uitstootrechten beschikbaar zijn.
DONALD TRUMP Amerikaans president