Vlaanderen heeft al 13.000 km lintbebouwing, en het stopt niet

Ook al is het ruimtelijk onwenselijk, toch woont een op de vier Vlamingen in lintbebouwing.

Voor het eerst is de lintbebouwing in Vlaanderen in een cijfer gevat. Het fenomeen, waarbij er buiten de woonkernen steeds maar aaneengesloten gebouwen bijkomen, doet zich voor langs 13.177 kilometer Vlaamse wegen. Het is een van de thema’s in het eerste Ruimterapport Vlaanderen, dat vandaag gepresenteerd wordt.

Anderhalf miljoen Vlamingen, of een kwart van de bevolking, wonen in zo’n lint. De driehoek tussen Aarschot, Mechelen en Lier en de regio rond Keerbergen zijn goed bedeeld met lintwegen. Lintbewoners leggen 32,6 kilometer per dag af, vooral met de auto. Dat is meer dan hun landgenoten in de woonkernen en zelfs meer dan de mensen die in landelijk gebied wonen.

Linten zijn een uiting van de ruimtelijke versnippering waarmee Vlaanderen kampt. Ook inzake verkeersveiligheid scoren ze slecht. Er doen zich meer conflicten voor tussen traag lokaal en snel doorgaand verkeer. ‘Die 13.000 kilometer is een indrukwekkend cijfer’, zegt Erik Grietens van de Bond Beter Leefmilieu. ‘Eerdere schattingen kwamen uit op zowat 6.000 kilometer. Lintbebouwing brengt extra maatschappelijke kosten mee inzake verlichting, riolering, afvalwaterzuivering en openbaar vervoer.’

De Vlaming blijkt verdeeld te zijn over het fenomeen. Zowat vier op de tien hebben er geen mening over, 30 procent ergert zich er aan, 30 procent heeft er geen moeite mee. ‘Maar diezelfde Vlaming zit wel steeds meer verveeld met de files en met de hoge waterfactuur die voor een deel uit de versnippering voortvloeien’, zegt Grietens. ‘De geesten zijn stilaan rijp voor een ommekeer.’

Planschade

Voor de Vlaamse minister van Omgeving, Joke Schauvliege (CD&V), mag die er komen. ‘Het Beleidsplan Ruimte (met de betonstop, red.) wil de verdere groei van lintbebouwing, zowel voor wonen als voor handel, tegengaan. Landelijke woonlinten liggen vaak ver van voorzieningen en openbaar vervoer, en zijn per definitie alleen te bereiken per auto, met files en slechte luchtkwaliteit tot gevolg. Dat de ruimte hier verder wordt ingenomen, moeten we voorkomen, als het sociaal en financieel haalbaar is.’

Dat laatste is een teer punt, want ingrijpen raakt aan het eigendomsrecht. Dat is ook het bezwaar dat de lokale besturen opperen. ‘Lintbebouwing is een historische erfenis die nog jaren zal doorwerken’, zegt Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). ‘De meeste besturen ijveren voor kernversterking, maar hebben een voorraad aan bouwpercelen langs de wegen. Voorkomen dat die bebouwd worden, kan niet zonder de bestemming te veranderen en een smak planschade te betalen.’

‘Het is een historische erfenis die nog jaren zal doorwerken’

NATHALIE DEBAST Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten