Hoeveel Michel I zit er in Michel II?

De NVA wil Charles Michel meteen in de greep nemen. Als de premier niet het vertrouwen krijgt van een meerderheid, pleegt hij een ‘verborgen staatsgreep’.

Is de oranjeblauwe regering van premier Michel een andere dan de federale coalitie waarvan de NVA deel uitmaakte? Rond die vraag draait de volgende fase in de onuitgegeven politieke en grondwettelijke toestand waarin de regering zich bevindt, sinds de Vlaamsnationalisten uit onvrede met het VNMigratiepact zijn opgestapt.

De NVA, die daarin bijgetreden wordt door de rest van de oppositie, meent van wel. Daarom moet de premier met een beleidsverklaring onder de arm naar het parlement om daar het vertrouwen te vragen, vindt de partij, zoals de grondwettelijke gewoonte dat voorschrijft voor nieuwe regeringen.

‘Men beklemtoont fel dat dit een nieuwe regering is’, zei voorzitter Bart De Wever gisteren in Terzake. Daarmee verwees hij naar nieuwe prioriteiten die Michel II formuleert, in dossiers als klimaat, koopkracht en migratie. ‘Een andere aanpak’ en ‘andere accenten’, zo omschreven ministers Maggie De Block (Open VLD) en Kris Peeters (CD&V) het afgelopen weekend nog. ‘Als men doet alsof men ons niet nodig heeft om een democratische meerderheid te hebben, dan is dat een soort van heel zachte, verborgen staatsgreep’, aldus De Wever.

‘Geen Michel II’

De verzamelde oppositie wordt daarin gesteund door verschillende, maar niet alle grondwetsspecialisten. Ook de regering zelf meent dat ze alleen een voortzetting is van de oorspronkelijke centrumrechtse coalitie, met andere ministers maar hetzelfde regeerakkoord. En aan dat regeerakkoord heeft het parlement vier jaar geleden al zijn fiat gegeven. De oranjeblauwe coalitie is ‘geen Michel II’, benadrukte CD&Vvoorzitter Wouter Beke gisteren, maar wel ‘een bestaande regering waaruit een partij ontslag heeft genomen en waarin enkele mensen vervangen zijn’. Ook Peeters zei gisteravond dat dit geen nieuwe regering is.

Premier Michel liet tijdens de internationale conferentie in Marrakech verstaan dat hij niet van plan is het parlement het vertrouwen te vragen. Met 52 zetels op 150 is het allerminst zeker dat hij het bij een stemming zou halen. Maar alleen Michel zelf kan beslissen of zo’n stemming er komt. Daarom kaatst de premier de bal terug: wie het vertrouwen in zijn regering opzegt, moet maar een motie van wantrouwen indienen.

‘Ik reken op een minimale ver antwoordelijkheidszin, ook bij de oppositie’, zei Michel. ‘De burgers hebben het recht om te weten wie de politieke situatie zal instrumentaliseren om politieke spelletjes te spelen.’ En hoewel de goedkeuring van zo’n motie van wantrouwen niet rechtstreeks tot verkiezingen leidt (zie grafiek), waarschuwde Michel dat wie verkiezingen wil, ‘dat maar moet zeggen’.

Een stembusgang wil voorlopig haast niemand. En behalve de rechtse Franstalige minipartij Parti Populaire is niemand meteen van plan om een motie van wantrouwen in te dienen – ook de NVA niet. Wel vragen onder meer de SP.A, Groen en Vlaams Belang dat Michel in het parlement uitleg komt geven over zijn plannen. De premier is alvast zinnens om vanaf vandaag gesprekken te starten met de oppositiepartijen – met uitzondering van Vlaams Belang – met het oog op mogelijke samenwerking.

De leiders van de verschillende fracties in de Kamer zien elkaar vanmiddag, terwijl de juridische diensten aan het uitvlooien zijn of er nu al dan niet een vertrouwensstemming moet komen of niet. De commissiezittingen van vanochtend zijn alvast geannuleerd.

Arbeidsdeal

Het is zo goed als ondenkbaar dat een van de oppositiepartijen de huidige regering – die ze voordien nog zo bestreden – structureel het vertrouwen zou geven zonder ingrijpend te sleutelen aan het regeerakkoord. En dat wil Michel niet. ‘Als ze vasthouden aan dit regeerakkoord, zie ik niet in hoe wij deze regering kunnen steunen’, beaamt SP.Afractieleidster Meryame Kitir. Als het dan toch tot een vertrouwensstemming komt, kan de steun haast alleen van de NVA komen. Bart De Wever zei die enkel te willen geven als de partij zich kan vinden in de nieuwe koers van Michel.

Maar ook als Michel het ver

‘Deze coalitie is een bestaande regering waaruit een partij ontslag heeft genomen’

WOUTER BEKE Voorzitter CD&V

‘Als men een Marrakechbeleid wil voeren, hoeft men op niet te veel te rekenen’

BART DE WEVER Voorzitter NVA

trouwen niet vraagt, zal hij de NVA nodig hebben om de maatregelen goedgekeurd te krijgen die hij samen met de Vlaamsnationalisten nog in gang zette. ‘We hebben heel veel goede dingen afgesproken met de Zweedse coalitie’, zei De Wever, zoals de arbeidsdeal. ‘Als men met die goede hervormingen komt, dan wil ik die graag goedkeuren’. Maar, voegde hij daaraan toe: ‘Als men een Marrakechbeleid wil voeren, hoeft men op niet te veel te rekenen.’

‘Wie verkiezingen wil, moet dat maar zeggen’

CHARLES MICHEL (MR) Premier