POLITICI VERGISSEN ZICH IN ONS
Er voortdurend de kantjes af lopen. En dan bij elk scheidsrechterlijk fluitsignaal eindeloos discussiëren en jeremiëren dat het net niet over de lijn was, of dat de bal net wel en de man net niet geraakt werd. Dat soort degoutant gekibbel heeft ’s lands politiek weer wekenlang gedomineerd. En het is nog niet voorbij.
Buitenlandse correspondenten, zoals Anouk van Kampen van NRC, kijken verbaasd (DS 11 december). Elke ochtend melden die correspondenten aan hun thuisfront dat onze regering die dag gaat vallen, en ’s avonds blijkt ze dan met een of ander sofisme toch weer overeind te zijn gehouden. Maar ook de eigen bevolking – die nooit anders gekend heeft – snapt en waardeert het spel niet meer. Tom Lenaerts, die het moest uitleggen aan zijn 15jarige dochter, schreeuwde vorige week op televisie tegen Peter De Roover (NVA) en Kristof Calvo (Groen): ‘Zijn jullie niet beschaamd? Stop dat circus! Los het op!’ Maar er veranderde niets. Het gekibbel bleef.
Negentig procent van de tijd gaan de politieke discussies niet over de grond van de zaak – in dit geval het Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration – maar over kunstgrepen in en rond dat dossier om bij naderende verkiezingen zichzelf in een goed en de ander in een slecht daglicht te stellen.
De een ontkent dat in de regering al iets beslist was, de ander ziet een hele reeks opeenvolgende duidelijke beslissingen. Jullie zijn opgestapt uit de regering. Nee, wij zijn er door jullie uitgeduwd. De regering is van samenstelling veranderd en dus moet er een vertrouwensstemming komen. Nee, er zijn alleen maar enkele ministers vertrokken, de regering is eigenlijk niet veranderd en dus hoeft een stemming niet, ook al steunt de regering nog amper op een derde van de parlementsleden.
Eindeloos kunnen ze daarmee doorgaan. De moeilijkheid is dat voor de meeste disputen niet eens een neutrale scheidsrechter aanwezig is. Dat wensen de partijen ook niet. De grondwetsspecialisten worden niet verzocht onderling een consensus te vinden, ze worden door de partijen ingehuurd om hun tegengestelde stellingen kracht bij te zetten.
Inhoudelijk is de toestand nog erger. De migratiespecialisten werden niet ingeschakeld om de waarheid te achterhalen over het Migratiepact, maar om de ene en de andere opinie te ondersteunen. De ene partij heeft beslist dat ze uit electorale berekening de bevolking angst gaat aanpraten voor massale immigratie, de andere partijen beweren van de weer omstuit dat het pact alleen maar rust en duidelijkheid brengt. Het gaat niet om wat het is, maar om wat het lijkt.
De gevolgen zijn zwaar. Neem nu het overheidsbudget. België wordt door de Europese Commissie al lang niet meer bekeken als een normaal land, maar als een land van een stel belhamels die niet te vertrouwen zijn en elke keer met kunstgrepen afkomen om te verbergen dat ze hun inkomsten overschatten en hun uitgaven onderschatten. Meteen is duidelijk waarom onze staatsschuld al decennialang op hetzelfde te hoge peil blijft: we werken er niet aan, we doen alleen alsof.
Open VLD had als slogan bij de jongste lokale verkiezingen: ‘Gewoon doen.’ Voor de federale politiek zou hij beter luiden: doe gewoon. Zeg wat er aan de hand is en handel daarnaar, in plaats van de dagen te vullen met kunstgrepen om de werkelijkheid te verdoezelen en om elkaar de duvel aan te doen. Waarom doen ze dat niet? Omdat ze bovenmatig schrik hebben van de kiezer. Ze denken dat die een aantal feiten en keuzen niet kan verteren. Zo hebben ze jarenlang verzwegen dat de extreem lage pensioenleeftijd die we hanteerden, omhoog moest. Iedere burger wist dat dit moest komen en wachtte op een ‘evenwichtig voorstel’. Maar het kwam niet.
Alexander De Croo (Open VLD) richtte een wetenschappelijke commissie op die zo’n evenwichtig voorstel uittekende. Maar toen puntje bij paaltje kwam, werden de politici van de aflopende regering bang voor een grote hervorming. Ze dachten dat het volk die niet zou pikken. Ze plukten gauw enkele besparingspunten uit het plan en straks geven ze het verminkte dossier door aan hun opvolgers. Het is platte electorale berekening.
Misschien moeten we onze politici toch eens duidelijk maken dat ze zich vergissen. Als het volk een deftige uitleg krijgt, aanvaardt het veel. Zelfs ingewikkelde oplossingen. We hebben hier nog niet te veel gele hesjes gezien.
Een deel van de bevolking voelt zich uitgesloten en laat zich opjutten door angstcreatie. Dat is erg. Het gaat misschien om een beperkte groep, maar wel een belangrijke. Met veel overleg en uitleg is ook die te overtuigen. Op termijn is het volk veel redelijker dan zijn politici denken.
De slogan voor de federale politiek zou best luiden: doe gewoon
Guy Tegenbos