Assita Kanko wordt kopstuk voor de N-VA
Met de overstap van de Brusselse vrouwenrechtenactiviste Assita Kanko (exMR) haalt de NVA een enorme troef binnen.
BRUSSEL I In de aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar heeft de NVA er een nieuw kopstuk bij. De tweetalige Brusselse vrouwenrechtenactiviste Assita Kanko, die jarenlang actief was bij de MR, stapt over naar de Vlaamsnationalisten. ‘De waarden van de Verlichting zijn in Europa in gevaar’, zegt Kanko. ‘Ik ga naar de NVA om die waarden, zoals vrouwenrechten en de vrijheid van denken, te verdedigen.’
Begin dit jaar stopte de 38jarige Kanko met de actieve politiek om zich te focussen op Polin, een initiatief om meer vrouwen in de politiek te krijgen, en het schrijven van een boek over topvrouwen. Ze was geen kandidaat bij de gemeenteraadsverkiezingen voor de Franstalige liberalen. ‘Ik heb de tijd genomen en zeer intens kunnen ervaren dat ik geen toeschouwer wil zijn’, zegt Kanko. ‘Ik wil in het debat zelf staan.’
‘Pact is windowdressing’
Kanko voegt zich bij de NVA in de nasleep van de crisis rond het VNMigratiepact, die leidde tot het vertrek van de partij uit de regering. Ze staat naar eigen zeggen volledig achter die koers. ‘Het pact is windowdressing’, klinkt het. Tegelijk ontkent ze dat de NVA zich tegen migratie kant. ‘Maar als land hebben we een bepaalde capaciteit die we aankunnen. De NVA staat voor georganiseerde migratie, en geslaagde integratie.’
Met de charismatische Kanko, die opgroeide in het WestAfrikaanse Burkina Faso en zich in 2004 in België vestigde, haalt de NVA een zeer grote troef binnen. Met haar vlotte taal en levensverhaal vindt ze gemakkelijk de weg naar de media. Onlangs getuigde ze nog op Canvas over onder meer de genitale verminking die ze in haar kindertijd moest ondergaan.
Doorbraak in Brussel
Ook in Franstalig België is ze een graag geziene gast. Dat komt erg goed van pas voor de NVA, die bij de geplande federale en regionale verkiezingen van mei volgend jaar in Brussel wil doorbreken. Zeker na het vertrek van Johan Van den Driessche kan de Brusselse NVAafdeling vers bloed goed gebruiken. Bovendien is na de Marrakechcrisis en de daaraan gelieerde gewraakte fotocampagne de komst van iemand die de sociale en diverse dimensie van de partij in de verf kan zetten, een godsge schenk. Haar lancering zou ook een uitstekende aftrap zijn van een vervroegde verkiezingscampagne, mocht de precaire positie van de regeringMichel II leiden tot de ontbinding van het parlement.
‘Met Assita hebben we een enorme versterking te pakken’, zegt voorzitter Bart De Wever, die Kanko vorig jaar leerde kennen bij haar winst van de Ebbenhouten Spoor, de prijs waarmee de partij jaarlijks een ‘nieuwe Vlaming’ in de bloemetjes zet. Volgens de partij is er nog niet gesproken over een plaats op een lijst, maar zal het in elk geval een zichtbare zijn.
Zelf wil Kanko, die ook columns schrijft voor deze krant, zich toeleggen op vrouwenrechten, integratie en de hertekening van de Brusselse instellingen. ‘Ik ben een voorstander van het confederalisme, omdat het efficiënter is’, zegt ze. ‘En ja: ik ben nu een Vlaamsnationaliste.’
BRUSSEL I ‘Deze dag is voor mij symbolisch ontzettend belangrijk’, zegt Assita Kanko. Op 13 december 1998 werd onderzoeksjournalist Norbert Zongo, Kanko’s mentor, vermoord in haar geboorteland Burkina Faso. Ze besloot de barricaden nooit meer te verlaten. ‘Vandaag zijn de waarden van de Verlichting, zoals de vrijheid van denken en meningsuiting, in Europa in gevaar’, zegt ze twintig jaar later op het partijhoofdkwartier van de NVA, in het kantoor van de voorzitter. ‘Ik ben heel zeker van mijn keuze. Ik ga terug de politiek in met een nieuwe familie.’ Hebt u als welkomstgeschenk debatfiches gekregen?
(lacht hartelijk) ‘Nee hoor, die heb ik nog niet gekregen.’
Wat heeft u over de streep gehaald?
‘Ik heb de mensen van de NVA leren kennen toen ik vorig jaar de Ebbenhouten Spoor ontving. Bart De Wever, Theo Francken en ook Zuhal Demir zijn stuk voor stuk warme mensen en de wederzijdse appreciatie groeide. Ik had al voor mezelf beslist dat ik in mei op de NVA zou stemmen, na de voorstelling van Theo’s boek eind september (‘Continent zonder Grens’, red.) heb ik de knoop doorgehakt. Helemaal zelf, zonder mij te laten opjagen door mensen of geruchten.’ En waarom precies?
‘Ik wil geen toeschouwer zijn. Ik wil deelnemen aan het debat. Na Theo’s boek dacht ik oprecht dat er een inhoudelijk debat zou volgen over migratie. In de plaats daarvan kwamen er allerlei felle reacties die niets met inhoud te maken hadden. Dat heeft mij doen beseffen dat de vrijheid om te zijn wie je wil zijn, je mening te uiten of mensen intellectueel uit te dagen, in ons land nog altijd moeilijk ligt.’
‘De politiek blijft een plaats waar
mensen voor of tegen iets zijn. De discussies verlopen agressief, het niveau is laag. Ik wil dat de politieke discussies weer kwaliteitsvol zijn en over inhoud gaan. Het is vandaag hoog tijd dat men opnieuw begint met nadenken over de uitdagingen die op ons afkomen, en dat men elkaar met empathie behandelt.’ U wilt een statement maken.
‘Een statement en een engagement. De NVA verdedigt zeer openlijk de waarden van de Verlichting, zoals de vrijheid van denken of de noodzaak van integratie. Wie mij kent, weet dat ik die waarden verdedig omdat ik er heel hard in geloof. Maar vandaag staan die waarden onder druk.’ Op welke manier dan?
‘Het kan niet zijn dat mensen zich in Europa moeten verstoppen omdat ze een opinie hebben geuit, of dat ze doodsbedreigingen krijgen en een “slechte moslim” worden genoemd omdat ze iets gezegd hebben. Dat gebeurt ook hier. Denk aan de terroristen die de aanslagen in Parijs en Brussel op hun geweten hebben: dat waren mensen die hier geboren waren en onze manier van leven aanvielen. En dat gaan we dan niet oplossen of wat?’
Verwijst u nu naar het VNMigratiepact, waarover de regering viel omdat uw partij het absoluut niet wilde onderschrijven?
‘Ik verwijs naar meerdere discussies. Er heerst een manier van denken die collectief aanvaard is, en als je een andere mening durft te opperen of het debat wil openen, ben je extreemrechts. Iemand uitdagen met nieuwe ideeën mag niet. Maar die zijn wel belangrijk voor een samenleving. Er moet intellectuele interactie zijn.’ Over het pact is veel intellectuele interactie geweest.
‘Ik vind dat hele VNMigratiepact windowdressing. Het is doen alsof, het is nagellak.’ Uw partij is voor die ‘windowdressing’ wel uit de regering gestapt.
‘De NVA heeft een oplossing gezocht, maar blijkbaar waren de anderen nog voor de ultieme ministerraad de postjes aan het verdelen. Het was een regering die goed werk leverde voor ondernemers. Maar het pact gaat de problemen niet oplossen.’ Wat stelt u voor?
‘De Afrikaanse leiders moeten hun verantwoordelijkheid nemen in plaats van hun dictatuur te financieren met veel geld, dat ook binnenstroomt via ontwikkelingshulp. Zij moeten een toekomst bieden aan hun jeugd. Daarnaast moet men zorgen dat de mensensmokkelaars werkloos worden, terwijl zij het pact kunnen gebruiken als een marketingdocument om mensen naar Europa te lokken.’ De NVA kan u in deze tijden, waar ze bijwijlen wordt weggezet als een uiterst rechtse partij, goed gebruiken. ‘Ik zie mezelf niet als een tool. Ik denk en beslis zelf.’ Nochtans staat uw partij bekend voor haar partijtucht.
‘Ik ben nooit een partijbeest geweest. Ik zal altijd zeggen wat ik denk. Maar bij de NVA kan ik bedenkingen intern uiten. Naar buiten toe
zijn we een team, dat is slim en efficient.’ U spreekt over empathie en inhoud, maar uw partij lanceerde wel een campagne die erg op de stijl van Vlaams Belang leek.
‘De NVA is niet tegen migratie. De bewuste campagne, die even online heeft gestaan, was fout. Maar dat heeft Bart De Wever onmiddellijk gezegd en dat siert hem. Hoeveel partijen erkennen hun fouten zo snel?’ De vrijheid van denken was niet voldoende aanwezig in uw vorige partij, de MR? Anders was u gebleven?
‘Ik maak in mijn leven altijd positieve keuzes. Ik heb zeer goede relaties met mensen van verschillende partijen, ook de MR. Ik hoop dat die overeind blijven. Het verschil is wel dat de NVA zich niet bij iedereen populair probeert te maken, maar een standpunt heeft en daarvoor uitkomt. De NVA is niet flou. Alles is heel duidelijk, dat vind ik goed.’ En de liberalen zijn wel flou?
‘De MR is de NVA niet, anders zou ze dezelfde naam hebben (lacht). Er zijn veel mensen, van verschillende partijen, bij wie ik me afvraag waar ze voor staan. Ze draaien en keren met de wind, een mens wordt er soms duizelig van. Waar de politiek nood aan heeft, zijn mensen met duidelijke standpunten die niet opportunistisch reageren.’ Nog zo’n duidelijk standpunt is het communautaire programma van uw partij. Streeft u ook naar een onaf
‘De reacties op het boek van Francken deden mij beseffen dat de vrijheid om te zijn wie je wil zijn in ons land nog altijd moeilijk ligt’
hankelijk Vlaanderen?
‘Hoeveel Vlamingen volgen de Franstalige media en omgekeerd? Geef toe: ons land is in de feiten jammer genoeg al gesplitst. De Walen liggen niet wakker van dezelfde zaken als de Vlamingen. Je ziet het in het stemgedrag en je ziet het ook nu weer met de beweging van de gele hesjes. Ik heb mezelf altijd een beetje als hybride beschouwd omdat ik de pers in beide talen volg, maar dat geldt niet voor veel mensen.’
‘De NVA wil efficiënt besturen, en dat is vandaag blijkbaar taboe. Ik geef een voorbeeld: in Brussel zijn 19 gemeenten met 19 burgemeesters, een parlement en een ministerpresident. Meer dan 700 mandatarissen voor 1,2 miljoen inwoners. Kijk naar Kopenhagen, met 55 mandatarissen voor 600.000 inwoners, of Tokio, met één gouverneur voor maar liefst dertien miljoen inwoners. Waarom kunnen wij niet zo efficiënt zijn?’ Staat efficiënt bestuur gelijk met confederalisme?
‘In een land als dit vind ik het niet zo gek om confederalisme te willen. Ik ben geen specialist institutionele zaken, maar ik zeg al héél lang – van voor ik een lidkaart van de NVA had – dat Brussel beter bestuurd moet worden.’ Voelt u zich Belg of Brusselse of ...
(onderbreekt) ‘Een gekke vraag. Ik voel me Brussels en Vlaming.’ Vlaamsnationaliste, bedoelt u.
(zonder aarzelen) ‘Ja, ik ben nu
een Vlaamsnationaliste, want ik ben lid van de NVA en een voorstander van het confederalisme. Want ik denk dat dat efficiënter is. Lang kende ik Vlaanderen niet, ik was er zelfs een beetje bang van, door alle verhalen in de Franstalige media. Maar nu ik het ken, vind ik het een geweldige regio. Ik voel me er thuis.’ Welke lijst gaat u trekken?
‘Daar gaat het nu niet over. Ik ben iemand die sportief samenwerkt, in een team. Ik ben niet bezig met postjes. De NVA heeft trouwens niets meer uit te delen, er zijn zelfs geen federale ministers meer. Als ik een postje ambieerde, was ik al vicepremier voor de PS (lacht). Ah ja, een zwarte vrouw, die moet wel links zijn, dus ik had het mezelf ook makkelijk
kunnen maken. Bovendien is Brussel de ideale plek om etnische stemmen aan te trekken met allerlei gratisbeloftes. Maar dat heb ik altijd verwerpelijk gevonden.’ U hebt toch ambitie? Uw partijgenote Darya Safai, ook relatief nieuw bij de NVA, zegt wel openlijk dat ze minister wil worden. U hebt een gelijkaardig profiel.
‘Ik denk dat ik veeleer hetzelfde profiel als Bart De Wever heb (lacht). Maar natuurlijk zou ik graag dingen veranderen. Vanuit welke positie, dat wordt later nog beslist. Ik schuw de verantwoordelijkheid niet en iedereen weet dat ik heel geïnteresseerd ben in Brussel, in vrouwenrechten en internationale samenwerking.’ Zoals pacten sluiten?
‘Nee, ik heb het over samenwerkingen met landen als Japan of Canada. De socialisten in dit land willen wel handel drijven met SaudiArabië, maar niet met die landen. Die hele Cetacampagne was een schaamteloze zet van Paul Magnette (PS) om zijn Europese campagne te lanceren. Ik begrijp dat echt niet.’ Uw eigen partij neemt dan weer af en toe een bocht en steekt soms zaken in de frigo.
‘De NVA is altijd consequent geweest in de verdediging van de Verlichtingswaarden. En alleen door sociaaleconomisch te hervormen, kon er een opschorting van de communautaire agenda zijn. De logica zelve, toch?’