‘Ons eten moet drie keer duurder worden’

I Sire, er zijn straks geen boeren meer. Elk jaar zijn ze met minder en stijgt hun gemiddelde leeftijd. En boerderijen worden almaar grootschaliger. ‘Precies het tegenovergestelde van wat de landbouw kan redden.’

BRUSSEL I Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck lijkt een anomalie in eigen kringen: een architect met een afkeer van te veel beton. En een voorliefde voor groene open ruimte. Landbouw is (naast het vervloeken van lintbebouwing en het bepleiten van de betonstop) zijn nieuwe stokpaardje.

Hij werkte mee aan het Landbouwrapport en neemt de sector onder de loep: ‘Ik ben in paniek. Vlaanderen is de op vier na grootste exporteur van landbouwproducten in de EU. Maar onze gronden zijn uitgemergeld. Ze brengen alleen nog op als je ze overbemest. Al die nitraten en fosfaten vervuilen ons grondwater. Intussen hangen onze boeren aan het zijden draadje van de Europese subsidies. Ons eten is niets meer waard. Een eeuw geleden ging 50 procent van ons gezinsbudget naar voedsel, vandaag is eten een marginaal bijproduct geworden. Landbouw is economisch dood en slechts goed voor een procent van ons bruto binnenlands product, maar het palmt wel de helft van ons grondgebied in.’

Hij fulmineert voort: ‘Sommige boeren verdienen 10 euro bruto per uur. Dat is poetsvrouwentarief. Hun gebouwen staan op instorten en ze hebben geen cent meer om te investeren. Als we willen evolueren naar maatschappelijk wenselijke landbouw, moeten we beseffen dat de boeren dat niet alleen kunnen. Ze hebben lokale klanten nodig. Fiscale maatregelen ook. Nu worden ze onder druk gezet door natuurverenigingen. Én door de burgers. Én uitgeknepen door de globale markt. En dan worden ze op tv nog te kakken gezet in Boer zkt. vrouw ook. Dat is toch allemaal niet meer netjes.’

Waarin ziet u de oplossing?

‘Wij moeten ophouden met tonnen varkensvlees en diepvriesfrieten naar Vietnam uit te voeren en onze koeien voer te geven dat geteeld is op de kap van tropische bossen in ZuidAmerika. Die wereldwijde voedselhandel, al dat rondzeulen met vliegtuigen en containerschepen, moet eruit.’

U bent tegen wereldhandel?

‘Natuurlijk! Wereldhandel is de grootste moordenaar van het ecosysteem en de grootste fabrikant van klimaatproblemen.’

Kan België op z’n eentje tegen wereldhandel zijn?

‘Dat is het grote probleem. Er is geen globale solidariteit. Snap je mijn angst en pessimisme? Maar we moeten wel lokaal beginnen. Met kleinschalige landbouw van de korte keten die drie keer duurder is. Drie keer bijna niets is nog altijd heel betaalbaar. Ik wil best meer betalen voor bio groenten en fruit van de boer om de hoek. En

‘Boeren worden onder druk gezet door natuurverenigingen en burgers. En uitgeknepen door de globale markt. Dat is toch niet meer netjes’