Congolees regime stuurt aan op uitstel verkiezing
Het Congolese regime verstoort rally’s van de oppositie en probeert de populaire kandidaat Martin Fayulu in diskrediet te brengen.
BRUSSEL I Er zijn sterke vermoedens dat de zware nachtelijke brand in een opslagplaats in Kinshasa afgelopen donderdagnacht, waarbij 8.000 stemcomputers zouden zijn vernield, door het regime is gesticht. De brand vond plaats op een cruciaal moment, kort voordat die computers over de stembureaus zouden worden verdeeld. ‘Daar komt nog bij dat een overijverige raadgever van president Kabila uren vóór de brand zou uitbreken, al over die brand een tweet heeft verstuurd’, reageert Congokenner Kris Berwouts. Het laatste gerucht in Congo is dat er misschien helemaal geen stemcomputers zijn vernield, maar dat die al op voorhand elders zouden zijn ondergebracht.
In wat de laatste rechte lijn naar de presidentiële, wetgevende en provinciale verkiezingen van zondag had moeten zijn, lijkt het regime nu de context te creëren om die uit te stellen. ‘Tot hiertoe verliep de campagne redelijk rustig’, zegt Berwouts. ‘Maar plots zitten we in een ander scenario. Het geweld en de repressie zijn ineens veel erger en de Congolese ordediensten verhinderen kandidaten om campagne te voeren.’
De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch stelt in een rapport dat de Congolese veiligheidsdiensten al zeker zeven aanhangers van de oppositie hebben gedood, meer dan vijftig kandidaten hebben verwond en ettelijke anderen willekeurig gearresteerd. Dat gebeurde allemaal op vier dagen tijd, tussen 9 en 13 december.
Gerechtelijk dossier
Het Congolese regime, dat Emmanuel Ramazani Shadary naar voren schuift om president Kabila op te volgen, had er niet op gerekend dat de oppositiekandidaat Martin Fayulu zoveel aanhangers zou mobiliseren. Het regime heeft van elke opposant een gerechtelijk dossier in de kast liggen om te gepasten tijde tegen die kandidaat te gebruiken. ‘Behalve van Fayulu,’ zegt Berwouts, ‘omdat zijn kandidatuur werd onderschat.’ Allicht daarom moest er iets nieuws worden bedacht.
Twee leden van jongerenbewegingen die gelieerd zijn aan de regeringspartij van Kabila vertelden Human Rights Watch dat zij en andere jongeren werden gerekruteerd om zich te mengen onder Fayulu’s aanhangers. Naar eigen zeggen kregen zij elk ongeveer 50 dollar om chaos en geweld te veroorzaken tijdens campagnebijeenkomsten van Fayulu, met als bedoeling een reden te creëren om hem te arresteren en om zijn kandidatuur te schrappen.
Klimaat van terreur
‘Voordien was het al bijlange niet zeker dat de verkiezingen zouden plaatsvinden op 23 december, maar de brand maakt die kans nog kleiner’, meent Berwouts. Gesteld dat de overheid die brand in scène heeft gezet, dan gebeurde dat volgens hem om een klimaat van terreur te creëren en een context vorm te geven waarin Fayulu kan worden geneutraliseerd. Het regime, dat Fayulu de schuld van de brand in de schoenen tracht te schuiven, zou dit kunnen gebruiken voor een uitstel van de verkiezingen.
De Congolezen wachten al lang op deze verkiezingen en een uitstel kan leiden tot uitbarstingen van geweld. Vinden er volgende zondag toch verkiezingen plaats, dan zullen die volgens waarnemers chaotisch verlopen en gepaard gaan met geweld bij een aanzienlijk deel van de stembureaus. Vrije en transparante verkiezingen zijn uitgesloten.
Wel wat gewend op het gebied van chaos en geweld, treffen de inwoners van Kinshasa alvast hun voorbereidingen op wat komen zal.
‘Een overijverige raadgever van Kabila tweette al over de brand uren voor hij zou uitbreken'
KRIS BERWOUTS Congo-kenner