Stofzuigerkunst

Ivanka Trump figureert nu ook in een kunstwerk. Een lookalike van de dochter van de Amerikaanse president gaat dezer dagen in de Flashpoint Gallery in Washington aan de slag met de stofzuiger. Met een smile moedigt ze bezoekers aan om nog wat broodkruimels te gooien, ‘zodat ze opnieuw elegant kan schoonmaken’.

Ivanka vacuuming, zo heet het werk. De Amerikaanse artieste Jennifer Rubell koos niet voor niets een beroemdheid als clichérolmodel. Ivanka Trump belicht volgens haar ‘een bijna komisch aantal van vrouwelijke identiteiten’. Ze is al ‘dochter, vrouw, moeder, zus, model, werkende vrouw en blondine.’

De performance kreeg al bakken kritiek, onder meer van Ivanka zelf. ‘Vrouwen kunnen ervoor kiezen om elkaar aan te vallen of om elkaar te steunen’, zo liet ze droogjes weten op Twitter. ‘Ik kies voor het laatste’. Ook Donald Trump jr. was not amused. Hij noemde het werk ‘een seksistische aanval’.

Stofzuigers spelen een niet onbelangrijk bijrolletje in de hedendaagse kunst. Al sinds 1994 maakt de Dual cyclone vacuum van James Dyson deel uit van de collectie van het Moma in New York. In een videowerk ging de Amerikaanse kunstenares Kathryn Cornelius ooit het strand te lijf met een stofzuiger. Talrijk zijn ook de pijnlijke anekdotes over poetsploegen die bezem, blik of stofzuiger bovenhaalden en daarbij – puur per ongeluk – kunst van Joseph Beuys of Damien Hirst in de vuilbak kieperden.

Maar de beroemdste stofzuigers in de kunst zijn die van Jeff Koons. Als knipoog naar de popart presenteerde hij in een vroeg werk uit de jaren 80 twee blinkende Hoovers op een sokkel in een vitrine.

Koons verhief banaliteit tot kunst. Of zoals hij het zelf formuleerde: ‘tot een statement over het bestaan, de menselijke conditie, Kierkegaard en Sartre, je eigen plaats in het universum en de zin van alles.’ Daar kan een presidentsdochter toch alleen maar trots op zijn?

Donald Trump jr. noemde het werk ‘een seksistische aanval’