De ene blauwe oldtimer is de andere niet
VTM mocht gisteravond dan toch ‘Cold case: wie heeft Sally vermoord?’ uitzenden. Het Antwerpse parket probeerde de docureeks tegen te houden, ‘omdat ze tendentieus is en onwaarheden bevat’. Dat is wel vaker de klacht bij ‘true crime’.
Voor de moord op Sally Van Hecke, die op 10 augustus 1996 dood werd aangetroffen op de Antwerpse Linkeroever, is nooit iemand veroordeeld. Een van de onderzoekssporen leidde destijds naar de intussen voor andere gruweldaden veroordeelde seriemoordenaar Claudy Pierret: getuigen zagen iemand die op hem leek op haar toestappen. Meer zelfs, Sally zou zijn ingestapt in een opvallende blauwe Amerikaanse oldtimer, eentje van het type waarin Pierret af en toe rondreed. De speurders kamden de auto uit waarin Pierret volgens hen reed, maar vonden geen spoor van Sally. Tien jaar geleden werd het onderzoek gesloten.
In 2017 nam freelance onderzoeksjournalist Kurt Wertelaers (voordien bij Het Laatste Nieuws) contact op met het Antwerpse parket. Hij had zich, met toestemming van Sally’s moeder, opnieuw vastgebeten in de zaak, om er een boek over te schrijven. Hij legde de speurders zijn bevindingen voor, waarop die besloten het onderzoek opnieuw te openen. Daarna hoorde het parket naar eigen zeggen niets meer van Wertelaers, tot VTM enkele weken geleden ineens een vijf delige documentaire aankondigde, waarin ‘de vermoedelijke dader’ zou worden aangewezen.
Wellicht gaat het om Pierret: gisteren zagen we al kort dat Wertelaers een blauwe oldtimer ergens in de woestijn in de VS heeft ‘teruggevonden’. Van een ander merk dan de auto die destijds werd doorzocht, weliswaar. Of dit dan de juiste auto is, zal nog moeten blijken. Wertelaers legde een getuige ook een foto van Pierret voor, die hem herkende.
Waarom wilde het Antwerpse parket de uitzending dan tegenhouden? ‘Het programma is tendentieus’, argumenteerden de advocaten gisteren voor de kortgedingrechter. ‘Er zitten onwaarheden en onjuistheden in. Bovendien dreigt het onderzoek gecontamineerd te worden. Als dit wordt uitgezonden, kunnen we niet verzekeren dat de dader gevonden wordt.’
Drie dagen vóór Dutroux
Het is de eerste keer dat televisiemakers in Vlaanderen zo diep in een (lopend) moordonderzoek duiken om er een televisiereeks van te maken. Maar internationaal is het intussen een tvgenre geworden: true crime. Bijna elke keer doet zo’n docureeks stof opwaaien, om
dat de programmamakers aantonen – of willen aantonen – dat er in het onderzoek kapitale fouten zijn gemaakt. In 2007 werd in de VS Steve Avery veroordeeld voor de moord op fotografe Teresa Halbach. De Netflixserie Making a
murderer legde in 2015 een hele reeks malversaties tijdens het onderzoek bloot en stelde Avery’s schuld ter discussie. De toenmalige aanklager in de zaak, Ken Kratz, die het in de serie flink te verduren kreeg, getuigde vorig jaar dat hij sinds 2015 vierduizend doodsbedreigingen kreeg.
Na de serie en een hele reeks petities zijn er beroepsprocedures opgestart, maar die hebben voorlopig niets in Avery’s voordeel opgeleverd. Behalve dat een groot deel van de kijkers overtuigd blijft van zijn onschuld.
De Zweedse docureeks The Ke
vin case slaagde er wel in haarfijn aan te tonen dat twee kinderen in 1998 onterecht voor de moord op hun vriendje Kevin opdraaiden. De broertjes Christian en Robin waren vijf en zeven jaar oud toen ze meer dan dertig keer urenlang ondervraagd werden. Hun bekentenis stond niet op band en ze waren op het ogenblik van de feiten elders gezien. In maart vorig jaar werden de jongens, intussen volwassen mannen die twintig jaar lang verteerd werden door schuldgevoelens, vrijgesproken.
Om zoiets als tvdocumentaire interessant te maken, moet er in het gerechtelijk onderzoek dus iets danig zijn misgelopen. Dat is dan ook wat de makers van Cold case beweren over het onderzoek naar de moord op Sally Van Hecke. Het onderzoek zou niet grondig zijn gevoerd, omdat Sally ‘maar een heroï nehoertje’ was. Bovendien was iedereen op dat moment ‘bezig met Marc Dutroux’ (die drie dagen na de moord op Sally werd gearresteerd).
Linkeroever noir
De makers van Cold case ontkennen dat ze een tendentieus beeld scheppen van het moordonderzoek. ‘Journalisten zijn niet gehouden aan het vermoeden van onschuld, en hebben het recht om kritisch verslag uit te brengen over lopende strafonderzoeken’, zei de advocaat van VTM voor de rechtbank. Of hun relaas werkelijk tendentieus is en of er onwaarheden in zitten, is na één aflevering moeilijk vast te stellen. VTM en de journalisten kregen gisteren alleszins gelijk van de kortgedingrechter.
Wel duidelijk is dat de makers van Cold case in de eerste plaats een beklijvend verhaal willen vertellen. Het is filmisch in beeld gebracht, het wuivende riet op Linkeroever en de bossen in de omgeving doen aan Scandi noir denken. De spanning wordt zorgvuldig opgebouwd, met een cliffhanger aan het eind van de aflevering, en een teaser bij het begin: de ontdekking, de oldtimer, wordt meteen in de strijd gegooid. Vervolgens zet de docu een flinke stap terug in de tijd, om Sally’s levensverhaal te vertellen: weg was het heroïnehoertje, Sally werd een dochter en een moeder. Een kind dat vastliep in een verslaving. Een verhaal. Feiten die verteld worden als fictie. Dat heeft Cold case gemeen met alle bekende truecrimereeksen: van The jinx via The staircase tot The
Kevin case. De vraag is of de serie uiteindelijk ook tot de waarheid zal leiden.
De makers van ‘Cold case’ willen duidelijk in de eerste plaats een beklijvend verhaal vertellen