‘Ik verwacht van iedere lezer dat hij nieuwsgierig is’

Van vandaag tot en met zondag loopt in Bozar in Brussel het Afropolitan Festival, een evenement met onder meer muziek, films, panelgesprekken, performances en workshops. En met literatuur. Onder het motto ‘I create. I am not a muse. Afrofeminism in literature’ komen zes schrijfsters uit alle hoeken van Afrika aan het woord over het feminisme in de Afrikaanse literatuur. De NigeriaansFinsZweedse schrijfster en blogster Minna Salami is een van hen. Ze woont afwisselend in Londen en in Lagos.

Waarin verschillen afrofeministen van andere feministen?

‘We verschillen niet, in die zin dat we allemaal hetzelfde doel hebben: een einde maken aan de ongelijkheid tussen man en vrouw. Maar het is wel zo dat we als zwarte vrouwen niet alleen met ongelijkheid, maar ook met racisme te maken krijgen. Bovendien kleurt de positie die Afrika in de wereld inneemt evengoed ons perspectief. We kunnen het ons niet permitteren om een oogje dicht te knijpen zoals westerse feministen dat soms wel doen. We zien de problemen helderder. Al hoef je daarvoor niet per se een zwarte vrouw te zijn. Iedereen die begaan is met mensenrechten en democratie kan het ook zien.’

Kun je spreken van een doorbraak van het feminisme in de Afrikaanse literatuur?

‘Jazeker, een forse doorbraak zelfs. In de jaren 60 en 70 waren Afrikaanse schrijvers vaak beducht om zichzelf feminist te noemen, maar de voorbije twintig jaar wordt het feminisme wereldwijd meer aanvaard. Veel Afrikaanse auteurs noemen zich vandaag feminist, en dat straalt af op de thematiek in hun boeken. De vrouwenbeweging in Afrika is vandaag sterker dan ooit. Schrijfsters als Maaza Mengiste, Amina Jama, Nadifa Mohamed krijgen meer naam. En je hebt natuurlijk Chimamanda Ngozi Adichie. Haar hoef ik niet meer voor te stellen, ze is uitgegroeid tot een icoon van het wereldwijde feminisme.’

Hebt u een idee van welk lezerspubliek deze schrijvers aanspreken?

‘Een gemengd publiek: jonge vrouwen met Afrikaanse roots, maar ook vrouwen met alle mogelijke achtergronden en mannen die geïnteresseerd zijn in een alternatieve blik en een kritische kijk op Afrika. We leven in een verwarrende wereld, mensen zoeken antwoorden en vinden ze niet, omdat ze niet aan genoeg verhalen worden blootgesteld. Maar er is vandaag zoveel informatie voorhanden, alles is bereikbaar, dus er is eigenlijk geen excuus. Ik verwacht van iedere lezer dat hij een nieuwsgierige geest heeft. Want een eenzijdige, monolithische kijk op de wereld is een arme kijk. Een betere wereld creëren is geen doel van literatuur, de geest verruimen is dat wel.’

‘I create. I am not a muse’: waar slaat die titel op?

‘Die titel plaatst vrouwen in een actieve rol, ze zijn subject, geen object, ze zijn regisseurs of componisten van hun eigen leven, veeleer dan een instrument in het orkest. Het gaat om de erkenning van vrouwen.’