POPULARITEIT DEELAUTO’S SCHIET DE HOOGTE IN

In België doen nu al bijna 180.000 mensen aan autodelen. In twee jaar tijd verdrievoudigde hun aantal. Dat heeft effect op de files en het klimaat.

BRUSSEL I ‘Er zijn veel alternatieven, maar die ontdek je pas nadat je het mentale kader van de eigen auto op de oprit verlaten hebt’, zegt Dimitry D’hondt (42). Samen met zijn vrouw en twee kinderen woont hij in Lebbeke en doet hij al zeven jaar lang een beroep op autodelen. Daar is zijn gezin hoe langer hoe minder alleen in.

In twee jaar tijd is het aantal mensen dat gebruikmaakt van deelauto’s in Vlaanderen met 250 procent gestegen, in Brussel zelfs met 350 procent. Alleen in Wallonië komt het systeem maar moeizaam van de grond. Dat tonen cijfers van het Vlaams Netwerk Autodelen. ‘Mensen zijn het beu om elke dag tien minuten naar parking te zoeken’, zegt coördinator Jeffrey Matthijs. ‘En zo’n eigen auto is natuurlijk ook erg duur.’

Autodelen blijft het populairst in grote steden, waar aanbieders de meeste klanten per auto tellen en buren onderling de meeste opties hebben. Na Brussel zijn Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen koplopers. Maar sinds enkele jaren ontdekt ook het platteland de deelauto (DS 24 augustus). Intussen is in tweehonderd Vlaamse gemeenten, zoals Tielt, Lochristi en Maldegem, minstens één deelwagen beschikbaar.

In die hoge vlucht spelen behalve de aanzwellende files ook de technologische evoluties hun rol, zegt Matthijs. ‘Vijf jaar geleden was het ondenkbaar om een auto te openen met een app. Nu kan dat wel.’ Ook de komst van online platformen, die het delen van privéauto’s faciliteren, doet het aantal gebruikers de hoogte inschieten. Maar vooral de opkomst van free floating autodelen had een grote impact. In tegenstelling tot de klassieke systemen, waarbij je een wagen ophaalt en aflevert op dezelfde plaats, kan een free floating wagen overal binnen de grenzen van een welbepaalde stad geparkeerd worden. De locatie ervan zie je op een app.

De aanbieders, zoals Poppy in Antwerpen of DriveNow in Brussel, kiezen ervoor erg laagdrempelig te zijn. Een abonnement is niet nodig. Het gevolg: in amper twee jaar tijd staken zij de klassieke autodeelbedrijven, zoals Cambio, in aantal unieke gebruikers voorbij (zie grafiek).

Luxueuze tweede auto

Maar free floating autodelen is niet onomstreden. Mobiliteitsdeskundige Kris Peeters noemde het eerder in deze krant ‘meer een hip speeltje dan een duurzame mobi liteitsoplossing’. De vaststelling is dat gebruikers vaak hun eigen auto bijhouden en de (vaak luxueuze) deelauto als aanvulling gebruiken. Sommige studies stelden zelfs een toename van autogebruik vast bij de gebruikers ervan.

Maar het Netwerk Autodelen wil het systeem niet afschrijven. ‘De grote verdienste ervan is dat het mensen op een laagdrempelige manier met autodelen in contact brengt en hen doet nadenken over hun mobiliteit’, zegt Matthijs.

Als zij daardoor hun privéauto wegdoen en nog uitsluitend deelauto’s gebruiken, zal hun mobiliteitsgedrag – zoals dat van andere autodelers – grondig veranderen. Britse en Nederlandse studies stelden vast dat wie met autodelen begint gemiddeld tot wel 20 procent minder kilometers aflegt.

‘Wie een eigen auto bezit, gebruikt die vaak reflexmatig’, zegt Matthijs. ‘De sleutel zit in je zak, dus waarom niet? Een autodeler moet daarentegen altijd plannen en zal sneller alternatieven als het openbaar vervoer overwegen. Hij is rationeler in zijn mobiliteit.’ In Nederland heeft 85 procent van de autodelers een abonnement op bus of trein, tegenover 35 procent van de totale bevolking.

Ook het klimaat profiteert mee. Studies in het VK schatten dat elke autodeler op jaarbasis goed is voor een afname van gemiddeld 450 kilogram CO2uitstoot. In Nederland wordt die daling op 230 tot 320 kilogram geschat, goed voor een afname met 8 tot 13 procent.

‘Een autodeler moet altijd plannen en zal sneller alternatieven als het openbaar vervoer overwegen’

JEFFREY MATTHIJS Vlaams Netwerk Autodelen