‘Grote twee’ niet langer een zeker machtskoppel

Door de groei van eurosceptische partijen en de politieke versnippering zal het na de verkiezingen van mei in het Europees Parlement moeilijker worden om meerderheden te vormen.

De diensten van het Europees Parlement publiceerden gisterenmorgen de eerste van een reeks projecties van de zetelverdeling in het volgende Europees Parlement. Het bureau Kantar Public baseerde zich daarvoor op peilingen in de lidstaten.

1.

Vaste tandem verliest Sinds de eerste verkiezingen in 1979 delen de sociaaldemocraten (S&D) en christendemocraten (EVP) traditioneel samen de lakens uit in het Europees Parlement. Voor het eerst zal die vaste tandem niet langer een meerderheid hebben. De EVP zakt van 217 naar 183 zetels in een parlement dat door de Brexit krimpt van 751 naar 705 zetels. De sociaaldemocratische S&D wacht nog een grotere klap: van 186 naar slechts 135 zitjes.

Dat impliceert dat de twee klassieke groten systematisch de steun nodig zullen hebben van de liberale Aldefractie of de Groenen om meerderheden te vormen in cruciale domeinen zoals milieudossiers, handelsakkoorden of de meerjarenbegroting. Zelfs die vier fracties zouden samen met de proEuropese partij van de Franse president Emmanuel Macron maar aan 456 op 705 zetels komen.

Doordat de EVP ruim de grootste blijft, zal zij het voorzitterschap van de Europese Commissie kunnen opeisen. 2. Eurosceptici groeien sterk De extreemrechtse fractie Europe of Nations and Freedom (ENF), waartoe het Rassemblement National van Marine Le Pen, de Lega van Salvini en Vlaams Belang behoren, zou groeien van 37 naar 59 leden. De Italiaanse Lega zou liefst 27 zetels binnenhalen en alleen de Duitse CDU van kanselier Angela Merkel moeten laten voorgaan als grootste nationale leverancier.

Zelfs na het vertrek van de 17 parlementsleden van het Britse Ukip zou de EFDD nog groeien van 41 naar 43 zetels, dankzij de Italiaanse Vijfsterrenbeweging. Maar de partij van Luigi Di Maio zakt in de peilingen weg. Het radicaallinkse GUE, dat ook eerder eurosceptisch is, zou dan weer licht krimpen van 52 naar 46 zetels.

3.

Wellicht geen

eurosceptisch blok Salvini’s plan om één grote fractie op rechts te vormen, komt moeilijk van de grond. De Oostenrijkse FPÖ probeert de Alternative für Deutschland (goed voor twaalf zetels) te overtuigen toe te treden tot de ENF, maar dat ligt moeilijk wegens de sfeer van antisemitisme die nog altijd rond de Rassemblement National hangt.

Luigi Di Maio zit samen met Salvini in de Italiaanse regering, maar maakte vrijdag bekend dat hij een eigen fractie wil vormen, tegen de traditionele en rechtsnationalistische partijen.

De Poolse regeringspartij PiS vindt zichzelf te deftig om toe te treden tot de ENF en gaat wellicht ook na het vertrek van de Britse Conservatieven voort met de fractie van de Europese Conservatieven en Hervormers. Maar er wordt wel gepraat met de ENF over coördinatie en samenwerking in concrete dossiers.

4.

Groen pikt zetel van Open VLD in

In Vlaanderen zou er niet veel verschuiven volgens de projectie. Groen wint een tweede zetel ten koste van Open VLD, dat zijn derde zetel dreigt te verliezen. In Franstalig België zou de PTB een zetel behalen, ook ten koste van de liberalen.

5.

Gesnuffel gaat voort Liefst 58 zetels zouden gaan naar partijen die nu nog niet tot een fractie behoren. La République en Marche, de partij van de Franse president Emmanuel Macron, is van plan zich aan te sluiten bij de liberale fractie die nu door Guy Verhofstadt geleid wordt. Mede dankzij die 18 Franse zetels zouden de liberalen als enige traditionele fractie groeien – van 68 naar 93 zetels.

Maar blijft het Griekse Syriza, goed voor 6 zetels, bij radicaallinks of stapt het over naar de sociaaldemocratische fractie? En wat doet de NVA? De vier Europarlementsleden sloten zich aan bij de ‘eurorealistische’ ECR vanwege de goede band met de Britse Conservatieven. Na hun vertrek is de NVA niet langer ‘getrouwd’ met de ECR, die zou krimpen van 75 naar 51 zetels en minder invloed zou hebben. Het liberale Alde zou een alternatief zijn, maar dat is uitgesloten zolang Verhofstadt er een prominente rol speelt.

Liberalen enige traditionele fractie die dankzij Franse zetels kan groeien