Internationale strategie biedt weinig voordelen
De Franse rusthuisgroepen hebben al bijna alles in België opgekocht wat kan, maar de laatste onafhankelijke spelers zijn niet van plan te verkopen.
Met de overname van de Belgische rusthuisgroep Armonea door de Franse groep Colisée domineren nu de drie grote Franse rusthuisgroepen de Belgische markt van commerciële rusthuizen. Ze hebben samen 18.000 medewerkers in België en 29.000 ‘woongelegenheden’. ‘De Franse rusthuisgroepen waren de eersten in Europa om in eigen land grotere groepen te vormen via overnames. Op een bepaald ogenblik ben je in je eigen land uitgekocht en ga je internationaal vissen’, zegt Jan Suykens, ceo van Ackermans & van Haaren. Hij baat met Anima Care een onafhankelijke middelgrote rusthuisgroep uit met 5.000 bedden, waarvan de helft in Frankrijk.
Een panEuropese rusthuisgroep uitbouwen doe je niet voor de schaalvoordelen van het groot zijn, zegt Suykens. ‘De regelgeving in de verschillende landen is vaak totaal anders. Er zijn weinig aankoopsynergieën, je kan wel wat best practices uitwisselen, maar de rusthuissector is een lokaal gebeuren.’ Dat zegt ook Luc Van Moerzeke, ceo en eigenaar van de middelgrote rusthuisgroep Vulpia, goed voor 4.300 bedden, 670 assistentiewoningen en 2.500 medewerkers. ‘Internationaal gaan doe je niet voor de synergieën, maar om je risico te spreiden over meerdere landen. Dat is meer een investeringsstrategie’, zegt hij.
Groot zijn heeft niet alleen voordelen. ‘De rusthuissector is operationeel zeer intens. Hoe groter je bent, hoe moeilijker om overal consistent dezelfde kwaliteit aan te bieden’, zegt Suykens. ‘Anima Care is al altijd rendabel geweest, ook toen we nog maar één rusthuis in uitbating hadden.’ De strategieën van Vulpia en Anima Care lijken erg op elkaar. Ze proberen lokaal sterk te staan en ook andere diensten aan te bieden naast de pure rusthuissector. Zo als thuiszorg, kortverblijf en revalidatie. Suykens spreekt van ‘zorgcampussen’.
Van Moerzeke (Vulpia) wordt af en toe gevraagd of hij zijn groep niet wil verkopen, maar dat is hij niet van plan. ‘Ik ben nu nog ceo en aandeelhouder, maar we werken al meer dan drie jaar aan een plan om het management en het aandeelhouderschap te splitsen.’ Vulpia groeide vooral sterk in de periode 20142016 via kleinere overnames. ‘We nemen nu even de tijd om ook de overgenomen rusthuizen op ons kwaliteitsniveau te brengen.’
De rusthuizen in Vlaanderen zijn van oudsher gericht op basiszorg, maar Van Moerzeke zegt dat de mindset meer en meer moet gaan van zorg naar welzijn. ‘Individuele beleving en zingeving van de bewoner zijn belangrijk. We denken dat alle functies, of het nu de keuken of de poetsmensen zijn, daaraan kunnen bijdragen.’
Beleggingsproduct
De jongste vijftien jaar blijken rusthuizen meer en meer een beleggingsproduct te zijn geworden. Het financieel fonds Waterland was een van de eersten om flink te cashen op de verkoop van de Senior Living Group (in handen van het Franse Korian). Colisée waardeert Armonea bij de aankoop volgens de krant De Tijd op zo’n 550 miljoen euro en insiders bevestigen dat het werkelijke cijfer ‘in de buurt ligt’. Dit terwijl Armonea minder dan 50 miljoen euro brutobedrijfswinst draait en geen eigenaar is van zijn vastgoed. De overname wordt ook nog eens voor de helft met schulden gefinancierd. Het rusthuisbed moet zowel de schulden als de huur torsen.
In de sector wordt 30.000 euro en meer betaald voor de uitbating van een rusthuisbed en tussen 100.000 en 150.000 euro voor het vastgoed verbonden aan dat bed. Verschillende groepen gebruikten het vastgoed als financiële hefboom. Door de lage rente werd dat meer waard en wekte het interesse op van vastgoedfondsen. Maar een te financieel beleid is niet zonder risico. Twee jaar geleden kwam de rusthuisgroep Senior Assist in financiële problemen als gevolg van een te agressief financieel beleid, dat deels over fiscale paradijzen liep. Korian kocht vervolgens het grootste deel van de rusthuizen van de Senior Assistgroep.
Ook Vivalto, de nummer zes in de markt van commerciële rusthuizen, is intussen in handen van een (Frans) financieel fonds (CDC International). Financiële fondsen zien in rusthuizen een stabiele markt die groeit met de vergrijzing en geen last heeft van handelsoorlogen. De sector is wel afhankelijk van subsidiëring door de overheid. ‘Je winst is maar zo stabiel als je bezettingsgraad en die wordt bepaald door de kwaliteit van de zorg die je aanbiedt’, besluit Suykens.
‘Hoe groter je bent, hoe moeilijker om overal consistent dezelfde kwaliteit aan te bieden’
JAN SUYKENS
Ceo Ackermans & van Haaren