Myrrha moet Mol op wereldkaart zetten

In het zwaarbeveiligde Studiecentrum voor Kernenergie is de bouw van de nucleaire onderzoeksreactor Myrrha topprioriteit geworden.

Het einde van de Belgische kerncentrales mag dan wel in zicht komen, het belet het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) niet om zijn onderzoek naar nucleaire vernieu wing voort te zetten. Het onderzoeksinstituut legt de lat overigens zeer hoog. Het wil wereldwijd mee aan de spits staan van het onderzoek naar nieuwe reactoren die veiliger zijn en minder kernafval opleveren.

Dat komt in de praktijk neer op een project voor de bouw van een nieuwe kernreactor. Die werd Myr rha gedoopt.

Doel van de nieuwe reactor is niet om elektriciteit te produceren, voegt projectleider Hamid Aït Abderrahim er meteen aan toe. Hij beklemtoont dat het om een installatie gaat die moet helpen om nieuwe medische radioisotopen te maken voor het uit testen van kankertherapieën. Maar het uiteindelijke streefdoel is aan te tonen dat het mogelijk is uitgewerkte kernbrandstof te herwerken zodat het volume en de radioactiviteit ge voelig gereduceerd kunnen worden. De hoeveelheid 100 keer reduceren en de straling van het langlevend kernafval 1.000 keer verkleinen is het uitgangspunt.

Maar voor het zover is, moet er nog een hele weg afgelegd worden.

In de huidige timing zou Myrrha vanaf 2034 opgestart worden. Of die timing gehaald wordt, hangt voor een groot deel af van de financiën. De kostprijs van deze nieuwe kernreac tor wordt vandaag geraamd op 1,6 miljard euro. Voorlopig is een bedrag van 558 miljoen euro binnen bereik.

Met dank aan de Belgische rege ring, die in september vorig jaar na heel veel jaren aandringen vanuit de Belgische nucleaire wereld groen licht gaf om overheidsgeld uit te trekken om de bouw van de nieuwe installatie op gang te trekken.

Het bedrag zou moeten volstaan om tegen 2026 een eerste fase van het Myrrhaproject te realiseren. Het gaat om de bouw van een deeltjesversneller. Die kan er al voor zorgen dat nieuwe medische radioisotopen gemaakt kunnen worden. Om de kernreactor zelf te kunnen bouwen zal er wel aangeklopt moeten worden in het buitenland.

‘De kernreactor valt automatisch stil als je de deeltjesversneller uitschakelt’

Keerpunt

Myrrha begint als een Belgische zoektocht naar een nieuwe behandeling voor kernafval, maar de ambitie is om er een internationale zoektocht van te maken, zegt Peter Baeten, adjunctdirecteur generaal van het SCK. De afgelopen jaren hebben de inspanningen om internationale interesse op te wekken en in het bijzonder financiering los te weken, weinig of niets opgeleverd. Maar de beslissing van de Belgische regering om geld uit te trekken is volgens projectleider Hamid Aït Abderrahim een keerpunt. ‘Nog geen week na de regeringsbeslissing waren we al aan het praten met internationaal geïnteresseerden’, vertelt hij na een rondleiding langs de plekken in het nucleaire onderzoeksinstituut waar de voorbereidingen van het Myrrhaproject in volle gang zijn.

Waaronder een betonnen bunkertje van vijf bij vijf meter met daarin een microkernreactor. Het SCK heeft al 10 miljoen euro geïnvesteerd in de ombouw van een bestaande kleine reactor naar een microversie van Myrrha. Om op een superkleine schaal allerlei tests te kunnen doen en aldus de werking van zo’n innovatieve kernreactor te kunnen observeren.

Myrrha is immers een totaal andere reactor dan degene die gebruikt worden in de meeste kerncentrales. Zo wordt het reactorvat waarin de splijtstofstaven zitten, gevuld met een mengsel van lood en bismut in plaats van met water. Nog een ander groot verschil: bij Myrrha volstaan de splijtstofstaven alleen niet om de reactor te laten functioneren. Er is een gigantische deeltjesversneller nodig om de kernreactie op gang te

HAMID AÏT ABDERRAHIM Projectleider