Iedereen een beetje beroemd
VALERIE DROEVEN, ILLUSTRATIE RYAN OLBRYSH
Jade De Winter is 21 en studeert media en entertainment in Mechelen. In tegenstelling tot haar medestudenten heeft ze een hele schare fans. Op de Meir in Antwerpen wordt ze herkend en op Instagram zijn tientallen accounts te vinden die hun bewondering voor Jade uitschreeuwen. Ze hebben namen als ‘justjade_supermegafan’ of ‘justiesforever’. De Winter heeft als Just Jade een Youtubekanaal (131.000 abonnees) en ze is actief op Instagram (20.000 volgers). In haar filmpjes verklapt ze geheimen, maakt ze slijm en waarschuwt ze haar volgers voor internetpedofielen. Als De Winter een foto op een van die fanaccounts liket, gaan haar jonge fans door het dak. Voor heel wat Vlaamse meisjes tussen tien en zeventien is De Winter een idool. ‘Ik probeer een
grote zus voor hen te zijn’, vertelt De Winter aan de telefoon. ‘Ik geef hen raad en als beheerders of volgers van verschillende fanaccounts ruzie hebben, probeer ik ze toch weer te verzoenen.’
Door sociale media zijn jongeren anders gaan denken over ‘bekend zijn’. Televisie en popcultuur brachten decennialang grote alomtegenwoordige sterren voort. De nieuwe socialemediasterren zijn dan wel kleiner, hun licht schijnt even helder – ook als het over een niche schijnt. Acid, de Blankenbergse Youtuber, vertelde onlangs in deze krant (DS Weekblad 30 maart) dat hij vlak na schooltijd in Gent niet meer over straat kan lopen. Daarbuiten? Geen probleem.
Microcelebs
Zo’n vijftien jaar geleden, bij de opkomst van Twitter en blogs, vergaarden vaak technerds al wat bekendheid. Ook zij spraken een niche aan, toen van tech, marketing en communicatiemensen, en geraakten vooruit in het leven dankzij hun inspanningen op sociale media. Om hen te omschrijven, raakte onder Amerikaanse communicatiewetenschappers de
term microcelebrity in zwang. Zo’n microbekendheid wordt herkend op de bus, maar neemt wel nog altijd de bus.
De kracht van sociale media is van meet af aan geweest dat ze zo democratisch zijn: iedereen kan meedoen. En iedereen die meedoet, kan bekend worden. Maar in vergelijking met vijftien jaar geleden zijn die hedendaagse microcelebs veel jonger. En hun fans een pak heviger.
Toen de Nederlandse Youtuber Dylan Haegens in augustus naar Antwerpen kwam om zijn film te promoten, werd hij als een volksheld onthaald. Er was een rode loper, een joelende menigte en er waren veiligheidsagenten om Haegens daar doorheen te loodsen. Terwijl Haegens na die filmpremière probleemloos en ongemerkt het Antwerpse nachtleven had kunnen induiken – wegens de afwezigheid van kinderen tussen acht en dertien.
Haegens is intussen zo groot geworden, dat hij zich laat bijstaan door een heel team. Maar veel Youtubers en Instagrammers werken alleen. Als ze doorbreken, hebben ze geen televisiezender, productiehuis of zelfs geen mana
‘Je rommelt wat achter je computer in je slaapkamer, denk je. Je beseft totaal niet dat dat zo’n grote impact kan hebben’
JEF VAN DEN DRIESSCHE ExYoutuber
gement achter zich. Er is niemand die hen ondersteunt. Ze dwepen graag met die vrijheid en onafhankelijkheid, maar zo’n eenmanszaakje draaiende houden, kan ook behoorlijk heftige gevolgen hebben. ‘Als ik in de zomer opsta en in mijn onderbroek naar buiten kijk en zie dat er al een groepje mensen voor mijn deur staat, voel ik me bekeken op een plek waar dat niet zou mogen’, vertelde Acid in het interview met DS Weekblad. Sinds een fan zijn adres online gezwierd heeft, weet iedereen hem wonen. En staan er fans voor zijn deur. ‘Ik heb met mijn vriendin eens een hele middag in de woonkamer op de grond gezeten om niet gezien te worden. Niet nu, dacht ik toen, niet met haar erbij. Elke youtuber heeft er last van.’
Onlinebekendheid mag tijdelijk en vluchtig lijken, ze kan wel degelijk hardnekkig zijn, vertelt Jef Van den Driessche (21). Hij is zowat de Vlaamse oerYoutuber. Hij begon tien jaar geleden filmpjes te posten. ‘Je rommelt wat achter je computer in je slaapkamer, denk je. Je beseft totaal niet dat het zo’n grote impact kan hebben. Ik heb het schromelijk onder