voor iedereen
Zal de eerste islamitische school op 1 september van start gaan? en NADIA FADIL hopen van wel. Ze zien geen redenen om de school tegen te houden.
lingen zijn. Alsof de bestaande, ‘reguliere’ (katholieke of door de overheden georganiseerde scholen) ook niet segregeren. Bovendien wil de ironie dat diezelfde politici die dreigend over segregatie spreken, vaak maatregelen die de sociale mix bevorderen hebben teruggeschroefd. Zo hebben ze de voorrangsregels voor kwetsbare groepen afgeschaft.
Het is vooringenomen om te denken dat christenen of vrijzinnigen hun kinderen nooit naar een islamitische school zouden sturen, of dat moslims hun kinderen nooit naar een katholieke school zouden sturen. Meer dan een derde van moslimleerlingen gaat vandaag naar katholieke scholen. Als je ervan uitgaat dat islamitische scholen alleen voor moslims zouden zijn, ga je ervan uit dat islamofobie in het DNA van Vlaanderen zit en zal blijven. Dat vinden we te pessimistisch. Kwaliteitsvolle islamitische scholen zouden op termijn kinderen van alle geloofsovertuigingen kunnen aantrekken, net zoals katholieke scholen dat doen.
Belgische moslims zijn Belgische burgers, wat betekent dat ze over dezelfde grondrechten beschikken, dezelfde belastingen betalen waarmee het onderwijs gefinancierd wordt en dus ook onderwijs mogen organiseren en daar subsidies voor mogen ontvangen. Althans, zo luiden de spelregels in een democratische rechtsstaat.
Al enkele jaren proberen groepen burgers in Mechelen en Genk onafhankelijk van elkaar een islamitische school op te richten. Voor de school in Genk is er al een officiële erkenningsaanvraag ingediend (DS 8 mei).
Deze maand zullen de inspectie en de overheid beslissen of de erkenning er komt. Daarmee zullen ze ook beslissen of de grondrechten voor alle Belgische burgers gelden.
Volgens de grondwet zijn alle Belgen gelijk voor de wet (art. 10), is discriminatie verboden (art. 11), hebben ze vrijheid van meningsuiting (art. 19), en zijn ze vrij om scholen op te richten (art. 24). Dat laatste principe is belangrijk. Het is het gevolg van een eeuwenlange ideologische strijd tussen katholieken en vrijzinnigen. Het principe bouwt voort op het idee dat scholen niet alleen algemeen vormend zijn, maar vanuit een welbepaald wereld en maatschappijvisie worden georganiseerd. Net daarom wordt het principe van ‘vrij onderwijs’ als een fundamenteel recht gezien: ouders moeten de ideologische kleur en het pedagogische project voor hun kind kunnen kiezen.
Zo diep is dat grondrecht verankerd in onze wetgeving, zo ‘relatief’ wordt het wanneer het over islamitische scholen gaat. In een land waar de meeste scholen religieus zijn (meestal katholiek, maar er zijn ook protestantse en joodse scholen), zou de oprichting ervan vanzelfsprekend moeten zijn. Blijkbaar denken sommige politici er anders over.
‘Niet goed voor integratie’
‘We moeten kijken hoe we dit kunnen verhinderen’, verklaarde de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (NVA) over de plannen om een islamschool op te richten in Genk (DS 19 septem
ber 2018). Jawel, een minister sprak letterlijk zijn intentie uit om een grondrecht van burgers te verhinderen. Hij liet de veiligheidsdiensten preventief onderzoek doen: ‘Ik laat de veiligheidsdiensten, meer bepaald de Staatsveiligheid, de vzw’s en geldstromen achter Milli Görüs tegen het licht houden’, twitterde hij nog. Milli Görüs is de Turkse organisatie die de school wil oprichten.
Zuhal Demir (NVA) ging zelfs een stap verder. In een verklaring liet ze geen enkele twijfel over haar intentie: ‘We moeten alle mogelijke middelen gebruiken tegen de erkenning van deze school.’ Een islamitische school zou niet goed zijn voor ‘integratie’. Maar integratie betekent ook wetten respecteren. Dat geldt net zo goed voor politici. ‘Het onderwijs is vrij; elke preventieve maatregel is verboden.’ (art 24.)
Onder druk van politici heeft de schoolinspectie ook een aanvraag ingediend om de Staatsveiligheid in te schakelen. Het lijkt ons weinig waarschijnlijk dat een aanvraag om een freinetschool op te richten ook de toets van de Staatsveiligheid moet doorstaan. Wit privilege, dat is een van je grondrechten kunnen uitoefen zonder het voortdurende gezelschap van de Staatsveiligheid.
Excellente school
De vraag is of de komst van islamitische scholen ook maatschappelijk en pedagogisch wenselijk is. Die vraag moet ook op basis van onderzoeksbevindingen worden beantwoord. In Vlaanderen is er nog geen onderzoek naar islamitische scholen. Strikt genomen zijn er geen islamitische scholen die erkend zijn. In Nederland, een vergelijkbare context, zijn er ondertussen meer dan 50 islamitische scholen uitvoerig onderzocht. Bij een vergelijking tussen de verschillende types scholen (katholiek, protestants, staatsscholen, …) kwamen islamitische scholen er als beste uit wanneer het ging over de leerprestaties van de leerlingen.
Ondertussen hebben meerdere islamitische scholen het label ‘excellente school’ gekregen van het Nederlandse ministerie van Onderwijs. Dit jaar maken zelfs drie islamitische scholen deel uit van de top 10 van 6.000 basisscholen in Nederland (El Habibschool in Maastricht, El Boukhari in Leerdam en Bilalschool in Amersfoort). Politici die echt iets geven om onderwijskwaliteit en gelijkheid zouden de oprichting van zulke scholen juist moeten toejuichen.
Meer segregatie? Nee
Maar betekent islamitisch onderwijs dan niet meer segregatie? Dat zou het geval zijn als moslimleerlingen verplicht zouden worden om naar die scholen te gaan (quod non) of als nietmoslimleerlingen niet welkom zouden zijn op die scholen (opnieuw, quod non). Meer nog, islamitische scholen zijn veel diverser qua etnische en sociaaleconomische samenstelling dan een doorsnee witte, Vlaamse school.
Als mensen zeggen dat islamitische scholen segregeren, dan bedoelen ze vooral dat er weinig witte leer