De startnota getiteld ‘Eerst onze mensen’

Roept de christendemocraten en liberalen op om de NVAstartnota te ontdoen van de Belanginvloeden.

Bart De Wever en Tom Van Grieken, voorzitters van de NVA en Vlaams Belang.

Twee jaar geleden bracht het Duitse kwaliteitsblad Die Zeit de benoeming van Adolf Hitler tot rijkskanselier in herinnering. Dat gebeurde op 30 januari 1933. Onder de kop ‘Rustig afwachten’ noteerde het blad dat vele tijdgenoten verbazend onverschillig reageerden. En ook de politici, die de benoeming hadden doorgedrukt, maakten zich vrolijk over de wijze waarop ze Hitler in de tang dachten genomen te hebben. ‘Binnen twee maanden zit Hitler piepend in de hoek’, riep vicekanselier Franz von Papen uit om zijn critici gerust te stellen. We weten hoe het met dat piepen is afgelopen.

Ik moest aan die episode terugdenken toen JeanMarie Dedecker, de burgemeester van Middelkerke, de nieuwe Zweedse coalitie ‘platte volksverlakkerij’ noemde. Volgens hem zou de democratie gediend geweest zijn als Vlaams Belang was gevraagd mee te regeren. Het zou ons nieuwe Zwarte Zondagen besparen.

Vlaams Belang mee in het bad trekken, zou de beste manier zijn om ervan verlost te geraken, zo denken velen. Exact dezelfde redenering die Von Papen en zijn, grotendeels, christelijke en conservatieve medestanders hanteerden. Je moet het ‘signaal van de kiezer’ respecteren, was de mantra die je overal kon horen. Dat was ook het motief waar Bart De Wever mee uitpakte om zijn langdurige vrijage met Vlaams Belang goed te praten. Het cordon sanitaire dat de andere partijen handhaven, zou ondemocratisch zijn. Niets is minder waar. Het cordon is ingesteld na de eerste Zwarte Zondag in 1991, omdat het toenmalige Vlaams Blok een racistische partij was. Het is een afspraak om nooit met het Blok te besturen op om het even welk niveau. Het blijft van kracht omdat er volgens de verdedigers ervan voldoende aanwijzingen zijn dat Vlaams Belang nog steeds racistisch is. Het zou goed zijn als zowel politici als media dat eens klaar en duidelijk uitleggen voor de duizenden jongeren die van dat cordon niets begrijpen.

Ondemocratisch

De Wever doet niet mee met het cordon. Integendeel, hij heeft het doorbroken. Hij heeft met Vlaams Belang onderhandeld ‘uit respect voor de kiezer’. Tja, ze zijn met 800.000, die Belangkiezers, die kun je toch niet negeren? Nee, dat kun je niet en dat gebeurt ook niet. Hun vertegenwoordigers zijn volwaardige parlementsleden, die vrij kunnen spreken en handelen. Ze hebben ruime (volgens mij overdreven) toegang tot alle media, reguliere en digitale.

Op 26 mei zijn volksvertegenwoordigers gekozen, geen ministers. Het is het volste recht van iedere partij om te weigeren met andere partijen te regeren. Dat is wat uitgerekend de NVA met verve doet: nooit met Ecolo/Groen, nooit met de communisten. Ik heb nog niemand horen beweren dat die houding ondemocratisch was.

Wat ik ook nog niet gehoord heb, is het antwoord op de vraag wie bepaald heeft dat de 18 procent Belangkiezers hun wil kunnen opleggen aan de 82 procent kiezers die niet voor het Belang hebben gestemd. Blijkbaar is dat Belangvoorzitter Tom Van Grieken zelf. Hij roept voortdurend dat hij de verkiezingen ‘gewonnen’ heeft en dat hij dus spreekt namens dé kiezer. De burgemeester van Middelkerke en zijn collega van Aalter, Pieter De Crem (CD&V), bauwen het hem na: het roer moet om, naar rechts, naar extreemrechts zelfs. Want dat is wat de kiezer wil.

Rustig afwachten?

Dat is kennelijk ook het idee van De Wever. Als zijn startnota omgezet wordt in beleid, dan worden nieuwkomers behandeld als tweederangsburgers, ‘uit respect voor de kiezer’. Nergens in die startnota kun je lezen wie die nieuwkomers zijn of wat hun motieven zijn om hun eigen land te verlaten of hoe hulpbehoevend ze zijn. Mededogen is al lang uit de woordenschat van de NVA verdwenen, het ‘respect voor de Belangkiezer’ heeft dat duidelijk niet veranderd. Bestrijding van discriminatie en racisme – een relatief begrip volgens huidig ministerpresident Liesbeth Homans (NVA) – is al evenmin een aandachtspunt voor de man, die wekenlang met Vlaams Belang heeft onderhandeld. De leugens die Vlaams Belang verspreidt over de voorkeursbehandeling die nieuwkomers zouden genieten, worden niet weersproken.

Nee, Vlaams Belang zit niet in de toekomstige Vlaamse regering, maar het is er wel in geslaagd een deel van zijn programma op de onderhandelingstafel te krijgen. ‘Eerst onze mensen’ zou een mooie titel van de startnota zijn geweest. Als de regeringsonderhandelaars die logica overnemen, rijdt de partij over vijf jaar in een triomfwagen het Brusselse Martelaarsplein op. En zal 2019 in de annalen vermeld worden als het jaar dat extreemrechts ‘salonfähig’ is gemaakt. Nee, Van Grieken is geen nieuwe Hitler. Nee, er marcheren geen stoottroepen door onze straten. Toch zou rustig afwachten rampzalig zijn. Mogen we daarom christendemocraten en liberalen dringend vragen de startnota te ontdoen van de Belanginvloeden en zo te vermijden dat De Wever een nieuwe Von Papen wordt? 15 augustus). 1.

Mededogen is al lang uit de woordenschat van de NVA verdwenen, het ‘respect voor de Belangkiezer’ heeft dat niet veranderd

LUC HUYSE

Emeritus hoogleraar sociologie. Zijn publicaties zijn te lezen op: www.luchuyse.be.