YES, SHE CAN

Is het mogelijk dat over iets meer dan een jaar Elizabeth Warren Donald Trump verslaat en de eerste vrouwelijke president van Amerika wordt? Ja. En ik zal u zeggen waarom. Sinds de zomer heeft Warren een steile opgang gemaakt. In mei lag de voormalige vicepresident Joe Biden nog een eind op haar voor in de opiniepeilingen, vandaag gaan ze nek aan nek. Biden is aan het spartelen, zijn leeftijd zit hem dwars, zijn reputatie is aangetast door het wespennest Oekraïne. Bernie Sanders heeft net een hartaanval gekregen. Kamala Harris verdwijnt naar de achtergrond. Niemand anders komt in de buurt.

Het is wel zo dat de campagnevoerders van Trump Warren makkelijker denken te kunnen verslaan dan Biden. Daarom vallen ze Biden ook zo agressief aan. ‘Sleepy Joe’ is de kandidaat over wie Trump zich zorgen moet maken als het gaat om de belangrijke zwevende kiezers in de belangrijkste staten. De mensen die zich in 2016 niet achter Hillary geschaard hebben – blanke ‘marginale’ arbeiders die voor Barack Obama gestemd hadden, en zwarten – zouden zomaar Biden boven Trump kunnen verkiezen.

In vergelijking daarmee is Warren het ideale doelwit voor een populistische campagne. Ze is niet alleen een voormalige hoogleraar aan Harvard – wat voor het merendeel van de Amerikaanse plattelandsbevolking een kwalijke connectie is. Ze heeft ook duidelijk overdreven over haar inheems Amerikaanse achtergrond om haar universitaire carrière vooruit te helpen. Uit een DNAtest die vorig jaar gepubliceerd werd, bleek immers, heel gênant, dat ze voor niet meer dan 1/64ste een inheemse Amerikaanse zou zijn.

Bovendien is Warren veel linkser dan Biden. Ze is voorstander van het Medicare for Allsysteem dat de particuliere ziekteverzekering zou vervangen. Ze heeft een vermogensbelasting van twee procent voorgesteld voor de superrijken. En ze wil de concurrentiebeperkende praktijken van de grote banken streng aanpakken en retailbanking terugvoeren naar plaatselijke kleine banken en kredietverenigingen. Warren schuift ook haar eigen versie van de Green New Deal naar voren. ‘Op mijn eerste werkdag als president’, heeft ze onlangs verklaard, ‘zal ik een volledig verbod uitvaardigen op alle nieuwe contracten over fossiele brandstoffen voor boortorens op zee en aan land. En ik zal fracking verbieden, overal.’ En de grote technologiebedrijven worden ook niet vergeten: ze is van plan Facebook op te splitsen.

Het zal dus niet moeilijk zijn voor Trump om het op te nemen tegen de socialistische Pocahontas. Met het gebruikelijke voordeel van de zittende president en een voordelige locatie van stembureaus zou hij moeten winnen. Maar het zal nipt worden. De doorslaggevende factor zal de toestand van de economie worden – en daar wordt het echt interessant. Op een bepaald moment zal Wall Street beseffen wat de gevolgen zijn van de opkomst van Warren. Het is wel zo dat de meeste van haar programmapunten alleen uitgevoerd kunnen worden als de Democraten zowel de Senaat als het Witte Huis veroveren en daarna een einde maken aan het gefilibuster. Is dat onmogelijk? Nee. Dat betekent dat vier grote sectoren uit de economie onder vuur genomen worden: de farmaceutische industrie, de banken, fossiele energie en technologie. Dat is een behoorlijk grote hap uit de belangrijkste beursindexen.

Als de kansen van Warren toenemen, voorspel ik een verkoopgolf op Wall Street. De bedrijven in de bedreigde sectoren zullen besparen op investeringen. En dat zal op zijn beurt leiden tot een verminderde groei. Drie jaar geleden voerde Trump campagne met de belofte dat hij de groeisnelheid zou verdubbelen. Maar het IMF heeft nu al voorspeld dat de groei volgend jaar met hooguit 1,9 procent zou toenemen. Als dat uitmondt in een recessie, is het afgelopen voor Trump.

Als Warren zich kan opwerpen als de koploper van de Democraten, bestaat er dus een reële kans dat het presidentschap van Trump een noodlottige cyclus ingaat. Hoe beter het er voor haar uitziet, hoe slechter de beurs en de economie presteren, en hoe beter het er voor haar gaat uitzien.

En vergis u niet: Trump zit nu meer in de nesten dan tijdens het onderzoek van Robert Mueller. Er is het woekerende Oekraïneschandaal, dat ook een typisch voorbeeld is van de manier waarop de president met zijn buitenlandse tegenhangers omgaat – hij wil schaamteloos persoonlijk commercieel en politiek gewin halen uit zijn buitenlands beleid, ook al ondermijnt hij op die manier zijn regering. Zijn aanhangers zullen hem niet in de steek laten en daarom zal de Senaat, die in handen is van de Republikeinen, zich niet tegen hem durven te keren. Maar onafhankelijke kiezers kijken vol wantrouwen naar Trump. En Warren zien ze met een frisse blik. Kan ze hem verslaan? Yes, she can.

Hoe beter het er voor Elizabeth Warren uitziet, hoe slechter de beurs en de economie presteren, en hoe beter het er voor haar gaat uitzien

Niall Ferguson is hoogleraar aan Hoover Institution in Stanford. Zijn column verschijnt wekelijks op maandag.