Geen gesjoemel, maar op het einde rest toch wat bitterheid
Tom Meeuws pleegde geen strafbare feiten, concludeert de Raadkamer. De gevolgen op politiek en persoonlijk vlak zijn anders niet min.
ANTWERPEN I In zijn vrije tijd drumt Tom Meeuws (SP.A). Na zijn vertrek bij De Lijn (lente 2015) nam hij zijn grootste stok en sloeg zich daarmee op het voorhoofd. ‘Hoe kon ik de mooiste job ter wereld zo verknallen?’ De voormalige regiodirecteur van de Vlaamse vervoersmaatschappij klom begin dit jaar op tot Antwerpse schepen van Milieu en Sociale Zaken. Toch overvalt hem nog altijd enige spijt over de teloorgang van zijn vroegere baan.
De affaire telt diverse facetten. Meeuws ging zijn handelingsbevoegdheid te buiten bij de feestelijke opening van een nieuwe premetrolijn. Daar pleit hij schuldig. Het feest naderde met rasse schreden, het moest snel gaan. Voor algemeen directeur Roger Kesteloot vormde dat geen aanleiding voor ontslag, voor de nieuwe voorzitter van de raad van bestuur Marc Descheemaecker (NVA) wel.
De discussie of dat ontslag politiek gemotiveerd was, zal nooit beslecht zijn. Een dading verplicht de betrokkenen om te zwijgen. Meeuws ontkent dat burgemeester Bart De Wever (NVA) er de hand in had. Zelf was hij politiek nog niet actief, doorheen zijn carrière bij de Antwerpse administratie kreeg hij wel een SP.Astempel. Hij vertelt er graag bij dat de eerstgerangschikte voor de job als regiodirecteur vanwege zijn rode achtergrond was gewraakt.
Samen tegen De Wever
In januari 2018, drie jaar na de feiten, rakelde een anonieme brief de zaken op. Meeuws is intussen voorzitter van de Antwerpse SP.A en heeft samen met Wouter Van Besien (Groen) het kartel Samen in de steigers gezet. Dat daagt de burgemeester openlijk uit. De beschuldigingen van financieel gesjoemel, die de raadkamer nu tegenspreekt, zetten het kartel onder druk. Een gerechtelijk onderzoek, waarbij Descheemaecker erg belastende verklaringen aflegde, maar toegaf dat hij niets kon bewijzen (hij weigerde gisteren alle commentaar), duwden de politicus naar de rand.
Naar de auteur van de brief blijft het gissen, net zoals de manier waarop het verhaal in chocoladeletters bij Het Laatste Nieuws kwam. (De rechter moet nog uitmaken of De Lijn de voorwaarden van de dading schond.) Politiek of persoonlijk, verdachtmakingen zijn er genoeg, maar geen bewijzen. Voor Groen vormde de heisa een reden om het kartel op te blazen, zeker nadat de Antwerpse SP.A, tegen het pleidooi van voorzitter John Crombez in, de kopman bleef verdedigen. De afdeling rook een afrekening. Meeuws kan voortvarend uit de hoek komen, maar niemand geloofde dat hij strafbare feiten had gepleegd.
De implosie van Samen kwam de andere partijen goed uit. De Wever wist dat Groen of de SP.A afzonderlijk nooit in de buurt van de NVA konden komen. Ook Vlaams Belang, Open VLD en CD&V haalden opgelucht adem. Een tweestrijd tussen de NVA en Samen ging sowieso ten koste van de kleinere partijen. Op zijn minst waren ze in oktober zeker van wat aandacht.
Tsunami
De kwestie zette de interne verhouding tussen Groen en Rood flink op scherp. Bij de SP.A begrepen ze niet dat Van Besien in de plaats van Meeuws bekendmaakte dat het Antwerpse kopstuk zijn plaats op de lijst opgaf (wat de SP.A later herriep). Het voedde het gevoel dat Groen eigenlijk liever zelf zijn veelbelovende peilingen verzilverde. Daarbij valt expliciet de naam van Groenvoorzitter Meyrem Almaci als verantwoordelijke voor het nekschot.
De geschiedenis kreeg al een vreemde afloop, ook zonder de uitspraak van de Raadkamer. Niet Groen maar de SP.A veroverde een plaats in de coalitie. Van Besien verloor bij de jongste verkiezingen zelfs zijn zitje in het Vlaams Parlement en vecht voor zijn overleven. Was Samen blijven bestaan, dan had de NVA niet anders gekund dan met het kartel een coalitie te vormen. Van Besien zou schepen zijn geweest, het bestuursakkoord een stuk linkser.
Wie weet heeft de affaire Meeuws gesterkt, wordt geconcludeerd. Maar daarvoor heeft hij toch eerst een helletocht beleefd. Gerichte lekken maakten het functioneren bijna onmogelijk en berokkenden de SP.A veel schade. Bij de voorstelling van de lijst lekte uit dat hij het voorwerp was van een juridisch onderzoek. En bij de voorstelling van enkele opmerkelijke kandidaten stonden de speurders voor zijn deur, met een VTMploeg in hun kielzog.
Wat later smeet Knack er een venijnig privéverhaal bovenop om te illustreren dat een gekrenkte De Wever de kwade genius achter al dat gestook was. Zo voelden ook Meeuws’ echtgenote en de tienerkinderen aan den lijve wat het betekent wanneer de heer des huizes als schietschijf door het leven gaat. Er volgden speculaties over een aftocht. Daarom kijkt de schepen er nu met bitterheid op terug. Meeuws trotseerde een tsunami, maar niemand gelooft dat hij er geen schrammen aan overhoudt.
Wie weet heeft de affaire hem gesterkt. Daarvoor heeft Meeuws toch eerst een helletocht beleefd