Labyrint voor de levenden
Wij zijn hier slechts passanten: alleen Christian Boltanski kan dat besef zo schrijnend oproepen. Zijn meditatieve installaties zijn sereen en bijna sacraal, nooit sentimenteel. Wie dwaalt door het halfdonkere labyrint van zijn retrospectieve in Parijs, ondergaat een ontroerende ervaring die lang blijft hangen.
De Franse kunstenaar Christian Boltanski (75) is weleens de Proust van de hedendaagse kunst genoemd. Het verleden, de tijd, de cyclus van het leven: hij reconstrueert ze en koestert ze, zonder zweem van nostalgie. Niet de grote historische feiten fascineren hem, wel de kleine en persoonlijke geschiedenissen. Het collectieve geheugen, de archeologie van het dagelijks leven: ze dienen als werkinstrument voor kunst die een dam opwerpt tegen het vergeten.
Vijfendertig jaar na zijn eerste retrospectieve in Parijs keert Boltanski terug naar het Centre Pompidou. Met monumentale installaties, lieux de mémoires die hij vaak realiseerde op maat van een specifieke plek, maakte hij intussen naam en faam. Faire son temps neemt zelf de vorm aan van een totaalinstallatie, een labyrint voor de levenden. Een hartslag begeleidt je langs een parcours, dat zich hult in het halfduister van een wake of een schaduwspel. Al snel ga je dwalen van zaal naar zaal. Eén gang wordt versperd door gestapelde koekjesdozen, van het genre waarin we dierbare persoonlijke spullen bewaren. Licht wordt het alleen in de panoramazaal met Les suisses morts. Als een dodenstad versperren de wankele stapels met blikken dozen, elk voorzien van een doodsprentje, er het zicht op de Parijse skyline.
Wasdraad
De kijkervaring is pakkend en bijzonder. Je loopt doorheen de werken en wordt er onderdeel van. Constant worden we hier herinnerd aan het fragiele van het menszijn. Ook de opschriften Départ en Arrivée, begin en einde van de tentoonstelling, roepen het leven op als een tocht, wie weet zelfs een wedstrijd.
Geïnspireerd door de vitrines in het Musée de l’Homme begon Christian Boltanski al vroeg gewone objecten te verzamelen, waar
temps’.