‘Dat ik goed kan luisteren is het mooiste compliment’
Eicher selecteert de muziek die uiteindelijk op de cd’s komt, en de volgorde van de tracks. Vooral aan dat laatste hecht hij belang.
‘Contrast heb je nodig, als je aan de andere kant ook helderheid wil.’ Guido Gorna, een van de twaalf personeelsleden van ECM, glimlacht als we raar opkijken van de locatie van het vermaarde label. Want ECM staat voor een glasheldere klank, voor perfect afgewerkte muziek die je in hogere sferen brengt, of het nu gaat om een jazzplaat van Keith Jarrett of om een klassiek werk van Arvo Pärt. En dan blijken de kantoren van dat kunstzinnige label gelegen boven een aartslelijk shoppingcenter, ver van het Münchense stadscentrum, aan de rand van een drukke weg, zodat het voorbijrazende verkeer tot in het kantoor van Gorna hoorbaar is.
Maar als hij er muziek opzet, klinkt die wel perfect, en net als twee deuren verder, in het kantoor van Manfred Eicher, heb je zelfs zicht op wat bomen. Toch beseft al wie hier op bezoek komt: bij ECM gaat alle aandacht naar de muziek, niet naar trendy huisvesting.
Op 24 november zal het exact vijftig jaar geleden zijn dat een piepjonge Duitse jazzfanaat met enkele vrienden zijn eerste plaat opnam voor het label dat hij Edition of Contemporary Music (ECM) zou noemen. De Amerikaanse pianist Mal Waldron, die toen in München woonde, kreeg de eer. Intussen zijn er meer dan 1.600 ECMplaten verschenen – onder andere van grootheden als Chick
Corea, Paul Bley, Pat Metheny, Jan Garbarek en Craig Taborn – en is Eicher 76 jaar oud. ‘Pensioen? Neen. Ooit zal de tijd komen, maar op dit moment heb ik geen plannen’, vertelt Eicher, net terug uit Lugano, waar hij een nieuwe plaat met Joe Lovano heeft opgenomen.
‘Veel herinner ik me niet meer van die eerste opname met Mal Waldron. Ik was nog geen volleerde producer toen. Op de hoes van de plaat sta ik vermeld als “recording supervisor”. Alles wel beschouwd is het dat wat een producer doet, natuurlijk. Zijn belangrijkste rol is de muziek te doorgronden en er op de juiste manier mee om te gaan. Heb respect voor de muziek en de muzikanten, dan lukt het wel. Je moet vooral te pakken krijgen wat je niet eerder hebt gehoord. Dat ik een goede luisteraar ben, is dan ook het mooiste compliment dat een muzikant mij kan geven.’
Italiaanse delicatessen
Een rondleiding door de ECMkantoren biedt nog meer verrassingen. De plek bood ooit onderdak aan de elektrozaak van Karl Egger, die mee aan de basis stond van ECM als financier en zakelijk leider – bij de ingang van het gebouw bots je op allerlei oude radio’s en bandrecorders die er ooit werden verkocht. En Egger, nog altijd verbonden aan het label, baat er nu La Selva uit, een zaak gespecialiseerd in Italiaanse wijnen en delicatessen. Wie er een exquise fles koopt, kan meteen ook een keuze maken uit de hele ECMcatalogus, die er netjes staat uitgestald.
Eigenzinnigheid typeert ECM. De vijf seconden stilte aan het begin van elke cd, bijvoorbeeld – ‘Ik wil eerst even tot rust komen voor de muziek start’, legt Eicher uit. Of het verzorgde artwork, dat van hoezen en cdboekjes heuse kunstwerkjes maakt. ‘Alles wordt hier op ons kantoor ontworpen’, zegt Nicola Kremer, woordvoerster van het label. ‘Uiteraard doen we een beroep op ontwerpers. Maar ze komen hun voorstellen hier onder het toeziend oog van Manfred afwerken. Manfred beslist alles, tot in de kleinste details.’
Eicher selecteert ook de muziek die uiteindelijk op de cd’s komt, en de volgorde van de tracks. Vooral aan dat laatste hecht hij belang, een cd is voor hem als een film die evolueert van de ene scène naar de andere. Geen wonder dus dat het label geen grote fan is van streaming. Pas twee jaar geleden is de hele ECMcatalogus of Spotify en consorten beschikbaar gesteld. ‘We konden niet anders’, zegt Steve Lake, die al sinds 1978 bij het label werkt en zo de naaste medewerker van Eicher is. ‘We kregen honderden smeekbrieven van fans. Maar vooral: