‘De storm’ (1893) Edvard Munch
‘Als puber was ik al gefascineerd door de schilderijen van Edvard Munch. Voornamelijk door hoe hij kleur en licht gebruikt, maar ook het expressionistische karakter van zijn werken sprak me al aan. In die zin ben ik in mijn pubertijd blijven hangen (lacht). Ik houd van de gelaagdheid in dit werk. Op het eerste gezicht zie je een stormtafereel, maar als je lang genoeg blijft kijken, voel je de spanning. De geladenheid.’ ‘Munch creëert die sfeer met weinig middelen. De figuren zijn vrij abstract, elementair. Maar door de context worden ze echte mensen. Licht speelt daarin een grote rol. Het bepaalt de hele sfeer. Als ik muziek schrijf, zie ik ook vaak beelden voor me, landschappen bijvoorbeeld, en dan is het dikwijls het licht in dat beeld dat de sfeer ontlokt die ik wil bereiken. Licht heeft in dat opzicht een meesterlijke gave.’
‘Ik moet denken aan de uitdrukking “kermis in de hel”: wanneer de zon schijnt terwijl het regent. Dat geeft ook zo’n ongelooflijke sfeer. In dit werk zie je de storm razen, maar de schoonheid zit in de details. De reflectie van het maanlicht in de jurk van een vrouw. De verlichting in het huis, die een gemoedelijkheid uitstraalt. Ik houd van dat contrast: gezelligheid versus onheilspellendheid. Licht en donker zit in elke mens.’
‘Ik speel in het sextet John Ghost. Ook daar zit die gelaagdheid in. Ik begin altijd graag met iets melodieus, om dat dan in de onderlagen te ontwrichten. Ik ben altijd op zoek naar dat ietwat onbestemde gevoel dat er iets niet helemaal klopt. Net zoals in dit schilderij van Munch. Voor mij gaat dat niet over een storm, maar over een spanningsveld.’ ‘Niet dat ik een angstige mens ben, maar ik ben wel ontvankelijk voor beelden die dat uitstralen. Daarom houd ik ook van Francis Bacon, die in een gezicht zo’n doodsangst kon leggen. Dat kruipt echt onder mijn vel.’
‘Munch is eveneens een meester in het vertolken van angst. In dit geval gaat het over natuurgeweld. Ook dat gevoel is me niet vreemd, dat je als mens door de natuur op je plaats wordt gezet wanneer ze uit haar voegen barst: “gij, mens, gij hoort daar, en ik, natuur, ik ben onoverwinnelijk”.’ ‘Door angsten uit te beelden kan je ze bezweren. Misschien is het dat wat Munch doet. Voor mij is muziek ook therapeutisch, ze werkt louterend. Als ik dat niet meer zou hebben, zou ik een deel van mijn psyche missen. Al zou ik me dan wel op een ander artistiek niveau uiten. Als ik doof zou worden, bijvoorbeeld. Creatief zijn is een soort van yoga, ik doe er toevallig aan met muzieknoten, en Munch deed het met verf.’
Jo De Geest is gitarist, componist en man achter het sextet John Ghost. Het tweede album ‘Airships are organisms’ kwam eind vorig jaar uit. Binnenkort live te zien: 28/11 in de Handelsbeurs (Gent) en 8/2 in Trix (Antwerpen).
Elke zaterdag toont iemand ons zijn favoriete beeld: het werk dat altijd opnieuw beroert, troost of inspireert. Vandaag: Jo De Geest.