De strijd tegen femicide begint op school
In de strijd tegen huiselijk geweld doet de Franse regering een beroep op leerkrachten én huisartsen. Die laatste maant ze aan hun beroepsgeheim opzij te schuiven.
PARIJS I In september gaf de Franse premier Édouard Philippe het startschot van de ‘Grenelle’, een overlegronde over geweld op vrouwen. Kort daarvoor was in Frankrijk alweer een vrouw om het leven gebracht door haar partner, de honderdste al in 2019. Het groots opgezette debat tussen advocaten, rechters, hulpverleners, politici en organisaties moest leiden tot een reeks aanbevelingen. Die kwamen er gisteren, niets te vroeg, want ondertussen is het aantal dodelijke slachtoffers dit jaar al opgelopen tot 138.
Een grote sensibiliseringscampagne, waar zelfs première dame Brigitte Macron haar schouders onder zette, bracht vrouwenmoorden de voorbije weken volop onder de aandacht. Het had effect: zaterdag nog betoogden in Parijs bijna 50.000 mensen tegen femicide en geweld tegen vrouwen tout court. Dat is bijna vier keer zoveel als een jaar eerder.
Bij de wortel
De druk op de premier was dus groot toen hij gisteren, op de Internationale Dag tegen Vrouwengeweld, zijn actieplan voorstelde. ‘Het is de hele samenleving die moet veranderen’, aldus Philippe.
De strijd tegen huiselijk geweld begint voor de Franse regering dan ook op school. ‘We moeten het geweld bij de wortel aanpakken, vanaf jonge leeftijd’, zei de premier. ‘De uitdaging is om alles in ons onbewuste wat machogedrag kan voeden, uit te roeien.’
In het lessenpakket zal meer aandacht gaan naar gendergelijkheid. Over de precieze invulling van de lessen zullen de minister van Gelijke Kansen en die van Onderwijs de komende dagen nog samenzitten. Scholen zullen ook elk jaar werkgroepen organiseren waarbij leerlingen, leerkrachten en specialisten de problemen rond gelijkheid bespreken.
‘Het risico bestaat dat patiëntes niet meer naar ons toekomen om te praten. Dan wordt het pas echt gevaarlijk’ EMMANUELLE PIET Arts
‘De uitdaging is om alles in ons onbewuste wat machogedrag kan voeden, uit te roeien’ ÉDOUARD PHILIPPE Franse premier
Verder krijgen leerkrachten tijdens hun opleiding extra lessen ‘gelijkheid manvrouw’. In hun loopbaan zullen ze bovendien extra bijscholingen rond het thema moeten volgen. Zo krijgen ze de nodige handvatten aangereikt om gelijkheid in hun lessen te integreren, en worden ze tegelijk getraind om problemen te detecteren.
Nu al krijgen veel kandidaatleerkrachten les over gelijkheid en hoe er met kinderen over te praten. Maar wie al langer in het onderwijs staat, mist die opleiding. ‘Soms horen we jongens seksistische opmerkingen maken’ zei Omar, een leerkracht geschiedenis tegen FranceInfo. ‘We vragen die leerlingen dan maar hun mond te houden. Iedereen zou erbij gebaat zijn, mochten we ervoor opgeleid zijn hoe ermee om te gaan.’
Toch reageert niet iedereen in de onderwijswereld enthousiast. Zo stellen vakbonden zich al vragen bij de maatregelen. Wordt er wel genoeg geld vrijgemaakt om alle achthonderdduizend Franse leerkrachten een fatsoenlijke opleiding te laten volgen? Maar ook: hoe krijgen leerkrachten dat in hun takenpakket gewrongen? Ze klagen nu al over de werkdruk.
Eed van Hippocrates
Behalve op leerkrachten rekent de Franse regering ook op dokters om huiselijk geweld te bestrijden. In een open brief schreven enkele huisartsen onlangs dat zij per dag gemiddeld drie slachtoffers van huiselijk geweld over de vloer krijgen. ‘De meeste vrouwen willen dat we hen de vraag stellen: bent u ooit het slachtoffer geweest van geweld? Ze weten dat ze ons in alle vertrouwen de waarheid kunnen vertellen’, aldus de dokters.
De regering wil nu dat artsen hun beroepsgeheim opzijschuiven, wanneer ze vermoedens hebben van huiselijk geweld. Nu mogen ze hun eed van Hippocrates alleen naast zich neerleggen wanneer het gaat over minderjarigen of mensen die niet in staat zijn zichzelf te verdedigen.
Artsen zijn verdeeld over deze delicate maatregel. Emmanuelle Piet, arts en voorzitter van het Collectif féministe contre le viol, waarschuwde op FranceInter dat ‘het risico bestaat dat patiëntes niet meer naar ons toekomen om te praten. Dan wordt het pas echt gevaarlijk.’