Rommelt de koffer, dan rammelt de weg
Wie een meettoestel van Mobisense in zijn wagen heeft, kan iets minder hard vloeken bij een diepe put in de weg. Erover (of erin) rijden, is hem signaleren.
Wat als … u wetenschapper kunt worden door gewoon met uw wagen te rijden? Aan de universiteit van Gent ontwikkelden ze samen met het onderzoekscentrum Imec een meettoestel dat in een autokoffer past: Mobisense. Twintig ‘veelrijders’ rijden er sinds een jaar mee rond. Locatie, trillingen en geluid worden naar een server gestuurd en geanalyseerd.
‘We leren veel over de staat van ons wegdek’, zegt onderzoeker Dick Botteldooren. ‘Zijn er putten die dringend hersteld moeten worden? Op welke wegen treedt slijtage op? Maar ook: wat zijn de luidste wegen? We zien het duidelijk in de metingen als een stuk wegdek heraangelegd is: behalve de trillingen daalt het geluidsniveau met drie tot vijf decibel.
Het is belangrijk in ons luide land dat we aandacht hebben voor de belasting voor de omgeving.’
Tot op vandaag wordt met de toestellen maandelijks zo’n 10.000 kilometer geanalyseerd, na een jaar al goed voor ruim 130.000 kilometer waarvan 13.000 kilometer individueel wegdek. ‘De vrijwilligers rijden overal en elke weg wordt meerdere keren gereden’, aldus Botteldooren. ‘Dat heeft als voordeel dat alle rijstroken, op en afritten en gemeentewegen worden gemeten. En dat beschadigingen sneller worden vastgesteld.’
Vuilniswagens
De jaarlijkse kosten en investeringen voor het reguliere en structurele onderhoud van de hoofdwegen in Vlaanderen daalden de voorbije jaren tot 440 miljoen euro in 2018. Op gemeentelijk niveau is die boekhouding minder duidelijk. Maar in wegenbouwland geldt: hoe vroeger slijtage wordt opgemerkt en aangepakt, hoe goedkoper de herstelling. En dus hoe meer budget er is voor nieuwe investeringen.
‘Steden en gemeenten zijn vragende partij voor een wegenoverzicht’, zegt Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). ‘Een aantal gemeenten doet daarom zelf al proefprojecten, denk aan Edegem en Lubbeek. Ze plaatsen bijvoorbeeld camera’s op vuilniswagens of werken samen met Bpost.’ Want ook gemeenten hopen om er snel bij te zijn als er schade is.
‘Ze hopen om in de toekomst ook de voet en fietspaden in kaart te brengen’, aldus Debast. ‘En ook de riolen onder het wegdek, die de oorzaak kunnen zijn van de schade bovengronds.’
Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) doet ook metingen van de wegkwaliteit met een eigen toestel. Toch houden de onderzoekers vol dat Mobisense gemakkelijker is en extra informatie ver
‘Met dit systeem worden beschadigingen sneller vastgesteld’ DICK BOTTELDOOREN Onderzoeker
‘Het Agentschap Wegen en Verkeer gebruikt dure toestellen die alleen op de rechterrijstrook van hoofdwegen worden ingezet’ BERT DE COENSEL UGent
schaft. ‘Het Agentschap gebruikt dure toestellen die enkel op de rechterrijstrook van hoofdwegen worden ingezet’, zegt Bert De Coensel (UGent). ‘In het beste geval gebeurt de meting een keer per jaar. Mobisense daarentegen dekt alle wegen meermaals.’
Hulp van Cambio?
Veva Daniels, woordvoerder van het Agentschap Wegen en Verkeer, is minder enthousiast. ‘Zo snel evolueert de toestand van de wegen ook weer niet dat we dagelijks metingen nodig hebben’, reageert ze. ‘Maar we kennen het project en volgen het op.’
Lydia Peeters (Open VLD), Vlaams minister van Mobiliteit, wijst alvast op de goede staat van de hoofdwegen. ‘Uit een eerder rapport van het AWV blijkt dat 86,2 procent van de Vlaamse snelwegen in goede tot zeer goede staat is, een stijging van bijna 10 procent ten opzichte van 2013. 66,7 procent van de gewestwegen krijgt volgens de rapporten een voldoende score, waarbij Limburg de beste leerling van de klas is.’
De onderzoekers hopen nu dat beheerders van een groter wagenpark met hen in zee willen gaan. ‘Er lopen gesprekken met Cambio, dat over 700 wagens beschikt’, zegt Dick Botteldooren. ‘Op die manier zouden we een heel groot deel van België en zelfs buurlanden in kaart kunnen brengen.’