De saaie verdediger van de rechtsstaat triomfeert

Wervelend is de stijl van Klaus Iohannis niet. Maar in een land met wijdverbreide corruptie keerde de president zich tegen frauderende politici die hun straf wilden ontlopen.

BRUSSEL I Zelfs tijdens zijn overwinningsspeech zondagavond praatte Klaus Iohannis (60) traag, monotoon en met een moeizame glimlach. Swingend is de president van Roemenië allesbehalve. Toch troefde de voormalige fysicaleraar in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen Viorica Dancila, expremier voor de linksreactionaire PSD, af met 65,9 procent van de stemmen. Dat lijkt onder meer een beloning voor het verzet dat de bezadigde president de af gelopen jaren bood tegen de pogingen van regeringen onder PSDleiding om te regelen dat frauderende politici straf fen zouden ontlopen.

Iohannis omschreef zijn relatie met de PSD als ‘een oorlog’. Hij wreef de partij van Dancila aan zich te bedienen van een typisch populistische strategie.

Ze had de Roemenen, die nog steeds tot de armste inwoners van de EU behoren, een beter leven beloofd, zei Iohannis, om vervolgens haar energie te stoppen in ‘de onderwerping van justitie’.

Bejaarden kregen hogere pensioenen, ambtenaren ontvingen loonsverhogingen. Maar veel andere Roemenen bleven gefrustreerd achter, terwijl de rege ring de aanklagers aan banden legde die achter frauderende PSDzwaargewichten aangingen. De indruk van een falende overheid, zoals in de nasleep van een dodelijke brand in een nachtclub eind 2015 of bij recente moorden op drie jonge meisjes, voedde de volkswoede. PSDpolitici schilderden de kritiek vaak af als een samenzwering, georkestreerd door duistere buitenlandse machten. Maar dat bleek een strategie met een beperkte houdbaarheidsdatum.

‘Leider van concentratiekamp’

Bij de Europese verkiezingen van mei verloor de PSD fors. Meteen daarna belandde partijvoorzitter Liviu Dragnea, die door velen gezien werd als de machtigste man in Roemenië, in de gevangenis wegens machtsmisbruik. Vori ge maand viel Dancila, als derde PSDpremier sinds begin 2017, van haar voetstuk bij een vertrouwensstemming. Haar opvolger werd Ludovic Orban,

Tijdens de campagne zette Iohannis zichzelf in de markt als kandidaat van ‘het normale Roemenië’

kopstuk van de Nationale Liberale Partij (PNL) en een bondgenoot van Iohannis.

Tijdens de presidentiële campagne zette Iohannis zichzelf in de markt als kandidaat van ‘het normale Roemenië’. De campagneleidster van Dancila hielp hem daarbij door zich te bedienen van xenofobe retoriek. Ze grapte in een tvshow dat Iohannis, lid van de Duitstalige Saksische minderheid, ‘zichzelf al ziet als leider van een concentratiekamp’ waar PSD’ers heropgevoed zouden worden.

Een aanzienlijk deel van de afstraffing voor de PSD kwam zondag van de Roemeense diaspora, die naar schatting vier miljoen leden telt. Van de meer dan tien miljoen kiezers stemden er bijna 950.000 buiten Roemenië. In België ging het om meer dan 36.000 mensen. Een meerderheid van hen is uitgesproken tegenstander van de PSD, die ze in grote mate verantwoordelijk houden voor de gebrekkige levensstandaard en corruptie in hun land.