Cultuur in Vlaanderen wordt duurder en schaarser

De effecten van de besparingen worden zichtbaar: verschillende cultuurhuizen verhogen hun ticketprijzen en snoeien in hun aanbod.

Tot een derde minder voorstellingen en tickets die 10 procent duurder worden: dat zijn de meest drastische antwoorden op de cultuurbesparingen van Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (NVA). De meeste maatregelen kunnen pas in het najaar van 2020 ingaan omdat de programma’s al vastliggen. Veel huizen duiken noodgedwongen in het rood. Ze hebben geen marge om zo snel het tij te keren.

De Standaard polste bij een 25tal cultuurhuizen uit uiteenlopende disciplines hoe zij op korte termijn de gaten in hun begroting zullen dichten. Ettelijke van hen trekken de ticketprijzen op. De Vooruit, De Bijloke, het Concertgebouw en de KVS verhogen de prijzen van hun duurdere tickets, maar handhaven hun sociale tarieven. De Vooruit en het Concertgebouw puren uit die prijsstijging vanaf volgend seizoen respectievelijk 30.000 en 40.000 euro. ‘De duurste tickets gaan van 22 naar 25 euro’, zegt algemeen coördinator Franky Devos van De Vooruit. ‘Voor een boekvoorstelling vragen we nu 5 euro. Dan kan makkelijk 8 tot 10 euro worden. Er is zoveel vraag dat je die prijzen kunt optrekken.’

Kunstencentrum Buda past zijn prijspolitiek in januari al aan. Tickets voor podiumkunsten en film stijgen dan met 10 procent. Het Brusselse stadstheater KVS bekijkt vanaf september volgend jaar per voorstelling hoeveel het meer kan vragen. ‘De tickets voor de populairste voorstellingen zullen al zeker met 10 procent stijgen’, zegt zakelijk leider Merlijn Erbuer. In De Bijloke wordt een concert oude muziek in het seizoen 20212022 10 tot 12 procent duurder dan vandaag.

Hoewel de meeste huizen aangeven liefst niet te raken aan hun artistieke werking, wordt er toch geknipt in het programma. Netto zal er daardoor in Vlaanderen minder aanbod zijn.

Minder extern werk

Het Concertgebouw in Brugge wil creaties blijven opzetten met kunstenaars en kiest er daarom voor om minder extern werk te presenteren. Kunstencentrum Kaap zal vanaf najaar 2020 een zesde minder gastvoorstellingen en tot een derde minder eigen (co)producties programmeren. Ook jeugdtheater Bronks zal volgend theaterseizoen een derde minder voorstellingen presenteren. Collegium Vocale, het koor van Philippe Herreweghe, zal als gevolg van de besparingen vanaf 2021 een drietal producties per jaar minder maken, wat neer komt op een vijftiental concerten. De KVS zal minder toeren met zijn eigen producties en schrapt al zeker een groot buitenlands project. Muziektheater Transparant schuift noodgedwongen een grote productie door naar latere datum en brengt kleiner, minder risicovol werk in de plaats. Het Nieuwstedelijk heeft geen budget om volgend jaar een jonge maker een productie te laten maken.

Voor literatuurorganisatie Behoud de Begeerte betekent de besparing de doodsteek voor een tournee met Andy Fierens. Een ander programma, in samenwerking met De Bijloke, wordt op een laag pitje gezet of afgeblazen.

‘Ik kan alleen maar herhalen dat we de cultuursector vragen om, net als andere sectoren die subsidies ontvangen, solidair te zijn. We hebben noodzakelijke investeringen te doen in domeinen als onderwijs en zorg’, zegt Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van Jan Jambon, in een reactie. ‘Intussen blijven we in dialoog met de sector.’

Collegium Vocale zal als gevolg van de besparingen zo’n vijftien concerten per jaar minder geven