‘Ons Russisch gas is goedkoper’

Omdat de Russische gaspijplijn Nord Stream de VS dwars zit, kondigde president Trump sancties af tegen bedrijven die er de laatste hand aan leggen. Maar het Kremlin garandeert de afwerking ervan en wijst fijntjes op zijn betere gasprijs.

BRUSSEL I De Russische president laat zich niet uit het veld slaan door de Amerikaanse sancties tegen Nord Stream 2. Op een bijeenkomst met zakenmannen vertelde Vladimir Poetin dat het Russische staatsenergiebedrijf Gazprom in 2016 een schip heeft gekocht dat pijpleidingen in zee kan aanleggen. Het staatsenergiebedrijf, dat de hoofdaandeelhouder van Nord Stream 2 is, wilde een vervanger achter de hand hebben voor het geval Europese bedrijven niet langer zouden meewerken aan de bouw van de pijplijn.

‘30 procent goedkoper’

In die fase zitten we nu. Vorige vrijdag heeft Donald Trump de wet ondertekend die serieuze straffen voorziet voor Europese bedrijven die meewerken aan de bouw van de gaspijplijn die Russisch gas via een offshore route direct naar Duitsland brengt. Uit angst voor sancties heeft Allseas, het bedrijf dat de laatste honderden kilometers onder water moest leggen, zijn activiteiten voor Nord Stream 2 stilgelegd.

Medewerkers bij Gazprom zeggen aan de Moscow Times dat het Russische bedrijf wel niet zo snel kan werken als Allseas. Bovendien ligt het schip nu in de buurt van Vladivostok, helemaal aan het andere einde van Rusland, aan de grens met NoordKorea. Het zal dus enkele maanden extra duren vooraleer Nord Stream 2 aan het transmissienet in Duitsland zal kunnen worden gekoppeld.

De Amerikaanse sancties beginnen hun tol te eisen. De Russische vicepremier Dmitri Kosak wil dat de Europese Unie niet afzijdig blijft in het conflict. Hij argumenteert dat het voor de Europese landen goed is om lage energieprijzen te hebben en hij wijst er fijntjes op dat het Russische gas 30 procent goedkoper is dan het LNG vanuit de VS. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat we het probleem samen met de Europese landen en de EU zullen kunnen oplossen’, zei Kosak.

De Europese Commissie is nooit een groot voorstander van Nord Stream 2 geweest, omdat ze vreest dat Duitsland te afhankelijk zou worden van het Russische gas. Maar tegelijk vindt ze het onaanvaardbaar dat de Amerikanen sancties afkondigen tegen Europese bedrijven die volstrekt volgens de regels werken.

De gaspijplijn is de inzet geworden van de strijd tussen de VS en Rusland, die allebei hun gas in de Europese Unie aan de man willen brengen. Volgens de officiele verklaring vrezen de VS dat de EU te afhankelijk van Rusland zou worden. Duitsland, dat met de komst van Nord Stream 2 een belangrijk transitland voor gas zal worden, zou – in de ogen van de Amerikanen – zijn buitenlandse beleid misschien door de Russische belangen laten dicteren. En het is de VS uiteraard ook om economisch gewin te doen.

Maar de sancties die nu zijn afgekondigd, kunnen Nord

Stream 2 niet meer tegenhouden. De laatste driehonderd kilometers zullen op de een of andere manier wel worden aangelegd.

Het is velen dan ook een raadsel waarom de Amerikanen, na twee jaar palaveren, nu met de sancties afkomen. Professor Thijs Van de Graaf, energiespecialist aan de UGent, ziet er vooral een symbolische maatregel in. Trump haalt geregeld uit naar Duitsland, omdat het te weinig uitgeeft aan defensie of omdat het zo’n groot handelsoverschot heeft. Het project Nord Stream 2 geeft hem extra munitie om Angela Merkel te tackelen.

Duitsland, wiens voormalige premier Gerhard Schröder de voorzitter van de raad van bestuur van Nord Stream 1 was, is dus (alweer) de kop van Jut. Alhoewel de regering de pijplijn afdoet als een zaak van privépartners, is de komst van de Nord Stream 2 belangrijk voor Duitsland, dat binnenkort geen energie meer wil halen uit kern of koolcentrales.

‘Klimaattaksen’

Het idee om tegenmaatregelen af te kondigen, werd de afgelopen dagen in een Duitse denktank geopperd. Een onderzoeker van het Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung stelde voor om ‘klimaattaksen’ in te voeren. Zij zouden het, ecologisch onvriendelijke, schaliegas dat vanuit de VS naar Europa wordt geëxporteerd, extra kunnen belasten.

‘Stel dat Duitsland sancties tegen de VS zou instellen, dan krijgt het Nord Stream 2 verhaal wel een bizarre wending’, zegt Van de Graaf. ‘Dan straft Duitsland – dat zelf voorstander is van sancties tegen Rusland vanwege zijn onwettelijke gedrag in OostOekraïne – de VS, aangezien die maatregelen hebben getroffen omdat Duitsland zich te dicht tegen Rusland heeft aangeschurkt.’

Het is velen een raadsel waarom de VS, na twee jaar palaveren, nu pas sancties nemen