OUSSAMA ATAR
Het Franse gerecht twijfelt niet. De Belg Oussama Atar (35) was het brein achter alle aanslagen die Europa in 2015 en 2016 teisterden.
BRUSSEL I De bloedige aanslagen van Parijs (13 november 2015) en Brussel (22 maart 2016), de poging tot aanslag op de Thalys in augustus 2015 door Ayoub el Khazzani, de verijdelde aanslag in Verviers in januari 2015 en een mislukte aanslag op een kerk in Villejuif (Fr) op 19 april 2015.
Stuk voor stuk maakten ze deel uit van een golf van aanslagen die in 2015 vanuit Syrië werd aangestuurd door emir Oussama Atar (35) alias Abu Ahmed. De planning van de aanslagen werd ter plaatse in Europa onder anderen gecoördineerd door de beruchte Abdelhamid Abaaoud.
Dat is een van de conclusies van de 561 pagina’s dikke akte van beschuldiging die het Franse gerecht heeft klaargemaakt met het oog op het proces tegen de aanslagplegers van Parijs. De Standaard kon de akte lezen. Ze is het resultaat van jaren politiewerk dat Franse en Belgische terreurspeurders in de voorbije jaren samen hebben geleverd.
Safehouses
Zij reconstrueerden tijdens het onderzoek hoe in de loop van 2015 tientallen ISterroristen vanuit Syrië alleen of in kleine groepjes terug naar België zijn gekomen en zich in ons land schuilhielden in safehouses, tot het moment was aangebroken om in actie te komen. Zo was Abdelhamid Abaaoud de eerste die begin augustus 2015 vanuit Syrië naar België terugkwam om de aanslagen voor te bereiden. In zijn zog volgden Ibrahim el Bakraoui, Bilal Hadfi, Chakib Akrouh, Mohammed Belkaid, Osama Krayem en nog een reeks anderen.
Een groot deel van de teruggekeerde Syriëstrijders waren Belgen, maar er zaten ook Fransen, Syriërs, een Zweed en een Tunesier bij. De speurders identificeerden 33 terroristen die van ver of dichtbij een rol speelden bij de aanslagen van Parijs.
Volgens de onderzoekers lijdt het geen twijfel dat de Brusselaar Oussama Atar de man was die alles vanuit Syrië plande. De Franse geheime diensten zien hem, zo staat in de akte, als een getrouwe van wijlen Abou Mohamed AlAdnani, de toenmalige nummer 2 van IS. Volgens de Belgische veiligheidsdiensten kende hij ook Abu Bakr alBaghdadi, de voormalige leider van IS. Atar stond
sinds 2014 aan het hoofd van Liwas as Saddiq, de brigade die binnen IS de terreuraanslagen binnen het kalifaat plande. Later kreeg hij daar – volgens de akte – ook ‘de verantwoordelijkheid’ bij om aanslagen te plannen buiten Irak en Syrië, dus ook in Europa. Volgens de speurders blijkt uit het onderzoek dat ook de luchthaven van Schiphol een doelwit was. En dat de aanslag daar ook op 13 november had moeten plaatsvinden, net zoals die van Parijs. Maar om een onbekende reden ging dat plan niet door.
Een sleutelmoment in de planning is volgens de speurders de ontmoeting die Khalid El Bakraoui, een van de terroristen van Maalbeek, in 2014 in Syrië had met zijn neef Oussama Atar. Volgens Osama Krayem, een van de overlevende terroristen van Brussel die hier nu in de cel zit, werd op die ontmoeting besloten om in België een IScel te vormen en te verbergen in safehouses.
Waar de terroristen hun kalasjnikovs gehaald hebben, blijft onduidelijk
De speurders identificeerden 33 terroristen die van ver of dichtbij een rol speelden bij de aanslagen van Parijs
Bommenmaker
Een van de laatste niet opgehelderde mysteries in de reeks van aanslagen was de naam van de bommenmaker van de groep. Hij was lange tijd alleen bekend onder zijn alias Ahmad Alkahld.
Maar dankzij een Syrische vluchteling hier in België slaagden de speurders erin een naam te plakken op de man.
Omar Darif, een Syriër, keerde al voor de aanslagen van Parijs terug naar Syrië. Daar kwam hij intussen om het leven. Hij maakte zelf de bommen voor Parijs en leerde Najim Laachraoui die voor Brussel maken.
Het onderzoek heeft niet op alle vragen een antwoord kunnen bieden. Zo is er tot op vandaag geen duidelijkheid over waar de gebruikte oorlogswapens – kalasjnikovmachinegeweren – vandaan komen.
Na de feiten klonk het wereldwijd dat de terroristen die ongetwijfeld in het Brusselse misdaadmilieu hadden gehaald ‘omdat in
Brussel op iedere straathoek een kalasjnikov te koop is’. Uit het onderzoek blijkt dat de terroristen meerdere pogingen hebben ondernomen om aan oorlogswapens te komen, in België en in Nederland, maar dat dit niet van een leien dakje liep. Hoe ze uiteindelijk toch aan hun wapens zijn geraakt, konden de speurders niet achterhalen.
Het proces in Parijs zal plaatsvinden in de loop van 2021. Van de terroristen die op 13 november in Parijs aanwezig waren, is alleen Salah Abdeslam nog in leven. Ook het vermoedelijke brein, Ousamma Atar, is ondertussen in Syrië om het leven gekomen.