EEN KNARSENDE AS

‘Ik begrijp je verlangen naar disruptieve politiek. Maar ik ben het moe dat ik altijd de brokken moet lijmen.’ Volgens The New York Times wreef de Duitse kanselier Angela Merkel het Emmanuel Macron tijdens een diner voor de 30ste verjaardag van de val van de Berlijnse Muur onder de neus dat ze het gehad heeft met zijn bulldozeraanpak. De Franse president had net in een interview met The Economist de Navo hersendood verklaard en op de Europese top in oktober de uitbreiding van de EU richting de Balkan in vraag gesteld.

Het contrast van Merkels uitspraak is groot met de ingetogen genegenheid die de twee leiders lieten zien in november 2018 bij een herdenkingsplechtigheid van de wapenstilstand in Compiègne. De miseenscène riep de herinnering op aan de historische handdruk tussen wijlen Helmut Kohl en François Mitterrand in 1984 nabij Verdun. Maar terwijl hun politieke verbond na de Duitse eenmaking sterker werd en de EU nieuwe impulsen gaf, maakt de FransDuitse as onder Merkel en Macron steeds vaker knarsende geluiden.

Macrons ongeduldige stijl vloekt met Merkels voorzichtige optreden. De Duitse is niet langer de machtige kanselier van voor de migratiecrisis en moet toezien hoe haar CDU en coalitiegenoot SPD bij elke regionale verkiezing terrein verliezen. De Franse president kijkt nu veel meer in de richting van Ursula von der Leyen, de partijgenote van Merkel die sinds 1 december de Europese Commissie leidt, als bondgenoot.

Het bevestigt de tragiek van de FransDuitse samenwerking van het voorbije decennium. Toen Merkel sterk stond, had ze te maken met het snel tanende presidentschap van Nicolas Sarkozy en het zwakke leiderschap van François Hollande. Nu Macron het voortouw neemt voor een sterker Europa, blijkt Merkel niet in staat om haar Europese nalatenschap extra glans te geven. (bar)