Burgemeester van Praag toont Peking middelvinger
De Tsjech Zdenek Hrib doet wat niemand nog durft: China pesten. Zijn laatste provocatie: de stad Praag verzusteren met het Taiwanese Taipei.
De Praagse burgemeester
Vorige week verscheen er een opmerkelijk opiniestuk in The Washington Post. ‘Waarom de Tibetaanse vlag aan het stadhuis van Praag wappert’, ondertekend door de burgemeester van de Tsjechische hoofdstad, Zdenek Hrib. De afgelopen dagen werden ook de laatste horden genomen opdat Praag en Taipei in 2020 zustersteden kunnen worden. Stappen die zo uit het handboek ‘China op de kast jagen voor dummies’ zouden kunnen komen.
Het begon een jaar geleden, toen de liberaal Hrib met zijn Piratenpartij burgemeester van Praag werd. Tijdens een nieuwjaarsreceptie voor diplomaten kreeg hij het aan de stok met de Chinese ambassadeur, die eiste dat de ambassadeur van Taiwan het feestje verliet. Hrib weigerde, waarop de Chinese ambassadeur naar buiten stormde, aldus The New York Times in een reconstructie van de ruzie. Hrib veroorontving dit jaar, tot ergernis van Peking, ook de premier van de Tibetaanse regering in ballingschap Lobsang Sangay. zaakte nog meer Chinees tandengeknars door in de lente een officieel bezoek aan Taipei te brengen. Hij kondigde ook aan de paragraaf te willen schrappen uit een akkoord waarin Praag als zusterstad van Peking erkent dat Taiwan van China is. Intussen ging het hele akkoord door de versnipperaar.
Chinese dreigementen
Hrib, een 38jarige dokter, werkte als student geneeskunde ooit twee maanden in Taiwan. Maar het gaat om meer dan een persoonlijke strijd. De burgemeester van Praag vat een gevoel dat bij heel wat Tsjechen leeft: ze zijn bezorgd over de Chinese invloed in hun land. Uit een peiling van Pew bleek eerder deze maand dat amper 27 procent van de Tsjechen een positief beeld heeft van China. Een groot verschil met andere EUlanden zoals Griekenland, Nederland, Bulgarije of Polen. Van de 14 landen waar het onderzoek gevoerd werd, was alleen Zweden nog negatiever.
Of zoals Hrib eerder in een interview met The New York Times stelde: de druk van de Chinezen herinnert heel wat burgers hier aan het eigen communistische verleden.
Het is erg ongewoon geworden voor presidenten, premiers of burgemeesters om een vuist te maken tegen Peking. Heel wat Chinese eisen, zoals Taiwanese diplomaten weren op officiële recepties, zijn in heel wat hoofdsteden de gewoonste zaak van de wereld geworden. De macht van
China is te groot.
In een vlammend stuk in The Global Times, de spreekbuis van de Chinese Communistische Partij, kreeg de burgemeester al een veeg uit de pan. ‘Hij heeft zich slecht gedragen’, klonk het. En ook: ‘Experten waarschuwen dat het vertrouwen tussen de twee landen op het spel staat. Tsjechië kan zijn eigen belangen schaden.’
Met andere woorden: vroeg of laat zal Peking Praag de rekening presenteren. Het regende al dreigementen, over toeristen die een andere citytrip zouden kiezen. De Chinese concertreis die het Praags Filharmonisch Orkest dit najaar door het land zou maken, werd al door Peking geschrapt.
Politieke strijd
De strijd van de Praagse burgemeester is er niet alleen een tegen Peking, maar ook tegen de politici die de plak zwaaien elders in de hoofdstad. Vooral tegen de populistische president Milos Zeman, die sinds 2013 aan de macht is. Hij rolde voor de Chinezen de rode loper uit en noemde Xi Jinping ‘zijn beste vriend’. In ruil hoopte hij grote Chinese investeringen binnen te halen. Intussen zijn onder meer een voetbalclub, een grote brouwerij en zelfs een tvzender in Chinese handen, maar al bij al viel het tegen met de investeringen. Zeman klaagde daar tijdens een bezoek aan China in de lente, in een interview met CCTV, zelf over.
Het is dansen op een dunne koord. In een persoonlijke brief aan de Chinese president schreef Zeman dat de Tsjechische regering wel nog altijd erkent dat Taiwan tot China behoort en maakte hij een onderscheid tussen het beleid van Praag en dat van de regering. Hij was ook boos op de inlichtingendiensten toen die stelden dat het land maar beter niet met Huawei in zee kan gaan om 5Gtechnologie uit te rollen. Anderzijds: als de Tsjechen zich tegen China keren, wil hij wellicht niet de politicus zijn die blijft dansen naar de pijpen van de draak. .
De druk van de Chinezen herinnert heel wat Tsjechische burgers aan het eigen communistische verleden