Orban brak Europese regels met ngowet

De Hongaarse ngowetgeving is mogelijk ‘stigmatiserend’ en in strijd met Europese regels, volgens de advocaatgeneraal van het Europese Hof van Justitie.

BRUSSEL I Een controversiële Hongaarse wet die de werking van ngo’s aan nieuwe regels onderwierp, is in strijd met het Europese recht. Dat heeft Manuel Campos SanchezBordona, advocaatgeneraal bij het Europese Hof van Justitie, besloten. De rechters van het Hof volgen doorgaans het advies van de advocaatgeneraal. De wet bepaalde dat ngo’s die jaarlijks meer dan 7,2 miljoen forint (2.200 euro) aan buitenlandse fondsen ontvangen, internationale donors en giften boven 1.500 euro bekend moeten maken. Ook moesten ze zich in al hun publicaties omschrijven als ‘organisatie die steun uit het buitenland ontvangt’.

Volgens de Hongaarse regering was dit nodig om de cashflow naar organisaties met buitenlandse financieringsbronnen transparanter te maken. Tegenstanders zagen de wet als onderdeel van een intimidatiecampagne tegen de critici van de nationaalconservatieve Orban. In een land waar veel burgers openlijke confrontatie met de autoriteiten mijden, zijn ngo’s die het aandurven om misstanden rond mensenrechten of corruptie te bekritiseren, vaak sterk afhankelijk van buitenlands geld. Door die financiering aan banden te leggen, trad Orban volgens hen in de voetsporen van de Russische regering.

De Europese Commissie zag de wet als een inbreuk op het vrij verkeer van kapitaal in de unie én op een aantal grondrechten, zoals het respect voor het privéleven, de bescherming van persoonlijke gegevens en de vrijheid van vereniging. De advocaatgeneraal volgt de Commissie in die inschatting. De publicatie van gegevens over donaties kan ‘een stigmatiserend effect’ hebben, ‘omdat ze een ideologische affiniteit uitdrukken die compromitterend kan zijn in de Hongaarse nationale context’.