Munch krijgt een moeder

Tracey Emin is al heel haar leven gefascineerd door de schilder van ‘De schreeuw’. Dat vertaalt zich in een brons van vijftien ton voor het nieuwe Edvard Munchmuseum in Oslo.

‘De moeder van de Noorse schilder Edvard Munch overleed toen hij nog klein was’, zegt de Britse kunstenares Tracey Emin. ‘Dus wilde ik hem een moeder geven.’ Het werd een bronzen moederfiguur van negen meter, die wordt opgesteld voor het nieuwe Munchmuseum dat in juni opent in de haven van Oslo. Het is die fjord die hij in De schreeuw onder een bloedrode hemel afbeeldde.

Toch werd dit monumentale beeld van een naakte vrouw die zich over een onzichtbaar kind buigt, geboren als een intiem, breekbaar werkje. Toen een internationale wedstrijd werd uitgeschreven voor een kunstwerk, begon Emin met klei te spelen. Ze dacht niet dat ze veel kans maakte. Er deden befaamde Scandinavische kunstenaars mee als Olafur Eliasson en Ragnar Kjartansson. Maar de intimiteit won.

‘Ik stopte mijn kleibeeldje in een schaalmodel van de haven, met aquarellen van het eiland en alle technische specificaties. Blijkbaar werden ze er verliefd op toen ze het uit de doos namen. Je kunt zien dat ze oud is. Maar wie heeft er nooit gehouden van iemand die oud is?’

Putten en littekens

Emin experimenteert al sinds 2016 met schaal. Kleifiguurtjes die ze digitaal liet vergroten in plastic waren bevreemdend, want de afdrukken van haar duim en vingers waren mee vergroot, en trokken littekens en putten in het standbeeld. ‘Tijdens mijn samenwerking met Louise Bourgeois zag ik hoe zij van klein naar reusachtig ging. Je kunt niet om het even wat vergroten – je moet de juiste vorm vinden.’

Nu wordt Emins kleibeeldje Mother getransformeerd van een schaalmodel naar vijftien ton brons. ‘Het wordt in zand gegoten door de Westley Group in StokeonTrent die ook onderzeeërs bouwt’, zegt ze. ‘Ze gieten 97 verschillende stukken, die aan elkaar worden gelast tot drie delen. Die worden in een vrachtschip naar Oslo verscheept.’

Het beeld zou eerst op een leeg, rotsachtig terrein worden geplaatst. Maar Emin, een verwoede tuinier, overtuigde de financiers om een groene omgeving te creëren. Het wordt meer dan een parkje. ‘Je kunt er gaan zwemmen. Mother zal schepen verwelkomen en iedereen beschermen. Ze ziet er stoer uit, maar ook liefdevol.’

Emin zal haar eigen werk naast dat van Munch tentoonstellen als het museum in juni opengaat. De expo reist nadien naar de Royal Academy in Londen. ‘Munch is mijn favoriete artiest. Hij is teder en emotioneel, en een fantastische schilder. Hij was spiritueel, poëtisch, erg knap. En hij werkte zo hard.’

TRACEY EMIN

Britse kunstenares over het beeld dat ze voor het Munchmuseum maakt