‘Spanje betaalt de prijs van de financiële crisis’

Spanje beleeft een harde week. Gistermiddag waren alweer 514 overlijdens meer geteld dan de dag voordien. Sinds het nieuwe coronavirus in Spanje officieel is vastgesteld, zijn al 2.700 patiënten overleden. In een etmaal zijn er bijna 20 procent meer besmettingen vastgesteld, waardoor er nu 40.000 mensen in Spanje zijn van wie geweten is dat ze besmet zijn.

De snelheid waarmee het virus om zich heen grijpt, is hoger dan in Italië of in China. In Italië bleven de problemen in grote mate beperkt tot enkele regio’s, maar in Spanje wijzen de cijfers erop dat het coronavirus zich over het hele land verspreidt. Volgens Sergi JiménezMartín, professor economie aan de Universitat Pompeu

Fabra in Barcelona, heeft de overheid veel te laat de noodtoestand uitgeroepen. ‘De eerste twee weken bleven de Spanjaarden rondreizen’, zegt JiménezMartín, die zich heeft gespecialiseerd in de gezondheidszorg. ‘De ouderen trokken met de hogesnelheidstrein naar Málaga of naar Murcia, om daar hun weekeinde door te brengen. Het woonwerkverkeer per trein tussen Barcelona en Madrid is ook niet onmiddellijk gestopt. Bijna alle vervoerslijnen, zowel per trein als per auto, lopen via Madrid. Dat is de reden waarom het virus nu op zoveel plekken opduikt. Ik vermoed ook dat Spanjaarden veel mobieler zijn dan Italianen. Wij zullen al snel een weekeinde buiten de stad doorbrengen.’

‘Oude ziekenhuizen die gesloten waren, werden omgebouwd tot rusthuizen. Maar met rusthuizen kun je geen crisis bestrijden’

Op 24 februari beseften de dokters dat enkele Spanjaarden besmet waren met het virus. Waarom heeft de regeringSánchez tot 14 maart gewacht om de noodtoestand uit te roepen? Sergi JiménezMartín:

‘Het was een heel moeilijke beslissing omdat de regering besefte dat die maatregel een enorme economische impact zou hebben op het land. Ze wilde het deficit op haar begroting niet laten oplopen. (Het begrotingstekort wordt geraamd op 2,1 procent van het bbp, red.).’

‘Als de regering een week vroeger had gereageerd, dan had het virus zich zeker niet zo snel en breed kunnen verspreiden.’

Het gezondheidssysteem is nu niet opgewassen tegen de problemen die het coronavirus veroorzaakt. Hoe komt dat?

‘Niet alleen Spanje zit in de problemen. De meeste landen hebben te weinig capaciteit om de covid19patiënten te behandelen. We hebben ook geen expertise. Alleen de Aziatische landen die in 2002 gevochten hebben tegen de sarsepidemie, hebben ervaring met een ziekteuitbraak van zo’n omvang.’

‘Spanje betaalt ook de prijs voor de financiële crisis van 2008. In 2012 is er 10 procent bespaard in de zorgsector. Sindsdien gaat het langzaamaan beter, maar er wordt nog altijd te weinig geïnvesteerd in ziekenhuizen, bedden en apparatuur. Oude ziekenhuizen die gesloten waren, werden omgebouwd tot rusthuizen, om de groeiende groep van bejaarden te kunnen opvangen. Maar met rusthuizen kun je geen crisis bestrijden.’

Het medisch en verzorgend personeel klaagt ook over te weinig beschermend materiaal.

‘Dat is een systeemfout. Spanje is een heel bureaucratisch land waardoor het lang duurt vooraleer bestellingen gearri